Τώρα που οι ετοιμασίες σχεδόν ολοκληρώθηκαν και τα αρνιά ή τα κατσίκια για τη σούβλα μαζί τα κοκορετσια μισοετοιμάστηκαν εν όψει της Λαμπρής είναι καιρός να θυμηθούμε λίγο τα μανάρια της Πασχαλιάς.
Τα μανάρια ήταν αρνιά μικρά που αρκετές κοζανίτικες οικογένειες συνήθιζαν να αγοράζουν τον Φεβρουάριο μήνα για να τα μεγαλώσουν οι ίδιες μέχρι να καταλήξουν την Κυριακή του Πασχα στο ταψί ή στη σούβλα σύμφωνα με το έθιμο.
Την Μεγάλη Παρασκευή γινόταν η θυσία αυτών των αμνών στην Κοζάνη προς μεγάλη θλίψη και καημό των μικρών παιδιών της οικογενείας , που για τρεις μήνες τα βοσκούσαν στις πλαγιές γύρω από την πόλη και τα είχαν σαν κούκλα , κοινώς μανάρι , από κει προφανώς βγήκε και η κολακευτική προσφώνηση «μανάρι» για τις όμορφες κοπέλες.
Ο Λάζος Τσικριτζής, « των περίφημων Σάντουιτς Τσικριτζή», ήταν ένας από αυτούς τους παιδικούς προπολεμικούς και μεταπολεμικούς βοσκούς . Κάθε απόγευμα ανέβαζε από τον Αυλιώτη το μαναρι του μέχρι την Αγια Παρασκευή -χωρίς σκοινί παρακαλώ, το μαναρι τον ακολουθούσε από πίσω σα πιστό σκυλί – και το άφηνε να βοσκήσει πράσινο τρυφερό χορταράκι. Έπαιζε μαζί του, όπως ήταν φυσικό στο δρόμο, 6-7 χρονών ο Λάζος, δυο με τριών μηνών το μανάρι ανεβαίνοντας την Παύλου Μελά. Σταματούσε αυτός , σταματούσε και το μανάρι , έτρεχε αυτός, έτρεχε και το μανάρι με αποτέλεσμα τρεις μήνες μετά να έχουν γίνει τα καλύτερα φιλαράκια. Αποκτούσε δεσμούς με το μανάρι, όπως ο μικρός πρίγκιπας του Saint Exupery με το τριαντάφυλλο του , κι όπως τα σημερινά παιδιά με τα μικρά κουταβάκια.
Δεν ήταν όμως μόνος του σε αυτό το καθημερινό οδοιπορικό . Από τον Αυλιώτη ανέβαιναν μαζί του κι άλλα γειτονόπουλα :ο Πάνος ο Σταμάτης, ο Βρασίδας Καπρίνης, ο Γκλούμπος, ο Παμπας , ο Λιγκας κ.α, όλοι της ίδιας περίπου ηλικίας ή λίγο μεγαλύτεροι. Στην Αγία Παρασκευή έβρισκαν κι άλλα παιδιά από άλλες γειτονιές.
Ογδόντα χρόνια μετά, ο Λαζος θυμάται ακόμα έντονα, το δεσιμο και την αγαπη που είχε για το μανάρι του , αλλά και τον μεγάλο πόνο του αποχωρισμού μαζί με το κλάμα που έριχνε την Μ.
Παρασκευή όταν έρχονταν ο Πατσιομύτης ο κρεοπώλης να τους το σφάξει.
Άλλες εποχές, άλλα ήθη…!
Η ΦΩΤΟ είναι από το προπολεμικό παζάρι μπροστά στο μονοπώλιο του Ριζόπουλου, επί της πλατείας Παύλου Μελά, όπου χωρικοί της περιοχής πωλούν ζωντανά μικρα αρνια για το Πάσχα.
Καλή Ανάσταση και
Καλή όρεξη αύριο στον οβελία, στη γάστρα, στη σούβλα, τσιτσιλάτο ή όπως αλλιώς λαχταράει η ψυχή σας!
