Σημειώσεις ενός Κοζανίτη: Το αστικό σπίτι της Άννας Καραγκούνη να μετατραπεί σε μουσείο Δημογεροντίας

του Γιάννη Κορκά

Προ έτους έφυγε η ΚΥΡΑ της Κοζάνης για τους αιωνίους μονάς Άννα Καραγκούνη, που για 60 τόσα χρόνια υπηρέτησε τον Κύριο, τον Άνθρωπο και το παιδί. Μια προσφορά μοναδική στα χρονικά, και, με προσήλωση στην ηθική αξία της Ορθοδοξίας και του ανθρώπου. Άλλωστε το σύλλογο που ίδρυσαν τον ονόμασαν «ΣΤΕΓΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ». Έχουν γράψει πολλοί για το έργο της Άννας Καραγκούνη, όπως κι εγώ που παρακολουθούσα τη λειτουργία του συλλόγου ως μέλος και τελευταία ο Χρήστος Γούλας ομ. Καθηγητής του ΑΠΘ, του οποίου η μητέρα το γένος Μπατζιτέγου, Κοζανίτισσα ήταν συνεργάτης της Άννας, έγραψε ένα κείμενο με πολλές λεπτομέρειες Ύμνος για την αείμνηστη Άννα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ελιμειακά τεύχος 38, που εκδίδει ο σύλλογος Κοζανιτών Θεσσαλονίκης.

Το πατρικό σπίτι της Άννας είναι κτισμένο τη δεκαετία του 1920 και έχει τα χαρακτηριστικά ενός αστικού οίκου της εποχής.

Προτείνω το σπίτι να διατηρηθεί, να κηρυχθεί διατηρητέο, να μείνει επιτέλους κάτι παλιό από την Κοζάνη μετά την κατεδάφιση όλων των αρχοντικών και αστικών σπιτιών που έχασε η Κοζάνη τη μορφή της που ήταν συνδεδεμένα με την τοπική της ιστορία. Και αυτό οφείλεται δυστυχώς στην αδιαφορία των Δημοτικών αρχών της πόλης από χρόνια. Πώς να το χαρακτηρίσω, όταν άλλες πόλεις, διατηρούν τα παλιά και τη φυσιογνωμία της πόλης, που αναφέρονται συχνά για προβολή της. ενώ σε μας επικράτησε το τσιμέντο παντού και σπίτια και πλατείες.

1. Το σπίτι λοιπόν του Στέργιου Καραγκούνη, που διετέλεσε και Δήμαρχος Κοζάνη 1929-1933, είχε σπουδαία προφορά, και ασχολήθηκε με πολλά πράγματα, όπως για την αποπεράτωση των Λουτρών της Κοζάνης, τα οποία κατασκεύαστηκαν με χρήματα των Κοζανιτών της Αμερικής, ετέθη ο θεμέλιος λίθος το 1925 και το 1932 έγιναν Τα ΕΓΚΑΙΝΙΑ, έχω και φωτογραφία των εγκαινίων

2. Ενδιαφέρθηκε και έθεσε υπόψη του τον μητροπολίτη Ιωακείμ για τις ανάγκες που έχει η πόλης να αναγερθεί ένα νέο σχολείο και με την ευλογία του να παραχωρηθεί ένα μεγάλο μέρος από τον αύλειο χώρο του επισκοπείου και ανεγέρθηκε το 1ο Δημοτικό σχολείο, το δικό μας σχολείο, ήμασταν οι πρώτοι μαθητές με τη λειτουργία του, το σχολείο λειτουργούσε προηγουμένως στο υπόγειο του Βαλταδωρείου γυμνασίου.

3. Έκανε μεγάλες προσπάθειες και προετοίμασε να υδροδοτηθεί η Κοζάνη νερό από το Βέρμιο χωριό Ερμακιά, που τελικά ήρθε το 1937 έχω φωτογραφία και όπως το προσδιόρισε η αρμοδία υπηρεσία του Κράτους, το νερό ήταν από τα καλύτερα νερά της Ευρώπης. Δυστυχώς λόγω των έργων το νερό έχει περιοριστεί. Να έρθουμε και στην οικογένεια , ο Στέργιος Καραγκούνης ήταν γόνος μεγάλης πατριαρχικής οικογένειας της Κοζάνης με προσφορά στην ανάπτυξη της πόλης των προηγούμενων αιώνων. Και επίσης να θυμίσουμε ότι ο γιος του Τάκης Καραγκούνης ήταν γιατρός χειρουργός και πρόεδρος του Πανελληνίου συλλόγου των Ιατρών και εν συνεχεία Πρόεδρος των Ιατρών της Ενωμένης Ευρώπης, σύμφωνα με τον κώδικα της Ε.Ε. ο οποίος δυστυχώς μετά την ανάληψη της προεδρίας από την Ε.Ε. απεβίωσε στις Βρυξέλες. Ήταν μεγάλη προβολή για την Κοζάνη, η θέση του Τάκη. Φίλος καλός. Όσον αφορά για την αείμνηστη θυγατέρα Άννα ομιλούν τα έργα της και οι άνθρωποι που είχαν τη συμπαράστασή της από παιδιά και μερικοί έγιναν επιστήμονες και καθηγητές πανεπιστημίου.

Για τη Δημογεροντία που γράφω να κηρυχθεί διατηρητέο το σπίτι και να αναλάβει ο Δήμος να το χρήση Μουσείο Δημογεροντίας Κοζάνης θα επανέλθω. Διότι η Δημογεροντία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην κοινότητα της Κοζάνης από το 1800 μέχρι το 1916.Το συνέδριο που έγινε το Σεπτέμβριο του 1993 στην Κοζάνη με θέμα «Η ΚΟΖΑΝΗ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΑ – ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» αναφέρεται στα πρακτικά του συνεδρίου η μελέτη ομιλητή για στη Δημογεροντία. Θα μεταφέρω από τα πρακτικά τη μελέτη προσεχώς.

Να σημειώσω επίσης ότι στην περιοχή του σπίτι του Καραγκούνη βρίσκονταν ιστορικά σπίτια όπως το αρχοντικού του Γεωργίου Τιάλιου, το οποίο έχει κηρυχθεί διατηρητέο, ευτυχώς , και φιλοξενείτε ο σύλλογος Φιλοπρόοδος με τις πολιτιστικές και σπουδαίες εκδηλώσεις του. Και ποιο πάνω από το σπίτι του Καραγκούνη διαμεσολαβούσε μεταξύ τους ένα άλλο σπίτι ενός Κουτσουνίκου Μανώλη ή Μπαντζόλας το παρατσούκλη χασάπης το επάγγελμα, είχε μεγάλη αυλή με αρβανίκο και πέρασμα που πηγαίναμε στον Άγιο Νικάνορα, μιλάω για τη δεκαετία του ’50, δίπλα λοιπόν ήταν το σπίτι της οικογένειας του Μεγάλου ευεργέτη Παύλου Χαρίση.

Όπως το θυμάμαι αμυδρά ήταν διώροφο και είχε πολλά παράθυρα βυζαντινού τύπου και έμεινε μία Θεοχαρούλη το οποίο δώρισε στο Γεροκομείο και το σπίτι επωλήθη και κατεδαφίστηκε. Και όπως αποδεικνύετε ο Δήμος Κοζάνης το αγνοούσε και αδιαφόρησε για τη διατήρηση του αρχοντικού του μεγάλου τέκνου της Κοζάνης, που ήταν ευεργέτης και κατασκεύασε γεωργοβιοτεχνική σχολή στη Λευκόβρυση Κοζάνης για να μαθητεύουν τα Κοζανιτόπουλα, να σπουδάζουν Γεωπόνοι από το Χαρίσειο κληροδότημα που άφησε.. προσθέτω ότι η γειτονιά αυτή είχε πολλά αρχοντικά. Ο Χαρίσης είχε στη Βουδαπέστη συγκρότημα αγοράς 500 μέτρων. Οφείλουμε να δείχνουμε σεβασμό στους προγόνους μας που βοήθησαν την Κοζάνη σε πάρα πολλούς βασικούς τομείς της κοινωνίας της, ώστε να προωθηθεί στην ανάπτυξη.

Φωτογραφίες: