Οι ανανήψαντες.
Σαν σήμερα.
Πριν από 74 χρόνια Κυριακή βράδυ 1η του Νοέμβρη του 1948 το συγκρότημα ανταρτών του Σινιάτσικου της 18ης Ταξιαρχίας του Βαηνά θα χτυπήσει την Ερατυρα. Ήταν η σειρά της μαζί με τα άλλα χωριά του Ασκίου τα οποία είχαν οπλιστεί και έπρεπε να απελευθερωθούν.
Τα μεσάνυχτα 1 με 2 του Νοέμβρη στο παζάρι απέναντι από το κοινοτικό γραφείο το οποίο καίγονταν με όλα τα αρχεία πολλών ετών και στο οίκημα της χωροφυλακής που χτυπούσαν με όλμους, , ο νεαρός φρουρός του χωριού αντιλήφθηκε μια κάνη όπλου να τον πιέζει στην πλάτη. Αυτή είναι μαρτυρία του Ν.Γ 19 ετών τότε και επιστρατευμένος υποχρεωτικά από τους Μάυδες.
Με συνοδεία μαζί με άλλα 70 άτομα τον αριθμό αυτόν αναφέρει ο Ν. Κυρίτσης αξιωματικός του ΔΣΕ ή 80 άτομα που αναφέρει α Γιώργος Μόδης πολιτευτής και συγγραφέας, θα περάσουν τον Σινιάτσικο και από εκεί θα πάνε στο Βίτσι.
Μετά από σκληρή εκπαίδευση θα ενταχτεί στον 3ο λόχο του 3ου τάγματος της 18ης Ταξιαρχίας του ΔΣΕ. Μαχητής του ΔΣΕ θα συμμετάσχει σε πολλές μάχες σε υψώματα και ενέδρες στο Βίτσι.
Σύντομα θα αντιληφθεί ο αγώνας αυτός δεν έχει αποτέλεσμα. Ο στρατός πανίσχυρος με αεροπορία, βόμβες Ναπάλμ και ισχυρά όπλα χτυπά ανελέητα τους αντάρτες. Πηγαίναμε τριάντα στη μάχη έλεγε και γυρνούσαμε είκοσι.
Σύντομα θα ερχόταν και η σειρά τους και ουδείς θα τους αναζητούσε. Έτσι αποφάσισε να φύγει από το ΔΣΕ και να παραδοθεί στο στρατό. Ένα απόγευμα του Απρίλη 1949 ήταν σκοπός στο πρόχειρο στρατόπεδο στο Βίτσι. Όταν οι άλλοι φρουροί θα αποκοιμηθούν, ο ίδιος θα κρεμάσει τη χλαίνη και το όπλο στο αμπρί, και θα χαθεί μέσα στα λαγκάδια και τους βράχους στο Βίτσι. Η ενέργεια αυτή ονομάζονταν άλμα θανάτου. Αν τον έπιαναν δεν θα γλίτωνε.
Την άλλη μέρα πρωί θα πλησιάσει ένα προκεχωρημένο πρόχειρο στρατόπεδο του στρατού να παραδοθεί. Τον βλέπει ο σκοπός και φωνάζει στα όπλα , μας πλησιάζει ένας κατσαπλιάς. Σε λίγα λεπτά τριάντα κάνες όπλων τον σημαδεύουν και τον φωνάζουν να πέσει κάτω. Ένας φαντάρος αν πατούσε την σκανδάλη, έλεγε, θα με τελείωνε
Ο διοικητής του τάγματος τον ανακρίνει και αυτός απαντούσε με πήραν οι αντάρτες. Όλοι τα ίδια λέτε, φώναζε ο διοικητής και τον φυλακίζει σε ένα πρόχειρο κομάσι.
Την άλλη μέρα δίνει εντολή να τον μεταφέρουν στη Φλώρινα για τα περεταίρω. Φτάσανε στη Φλώρινα και τον αναλαμβάνει η στρατιωτική φρουρά. Κατσαπλιά από που είσαι; τί γύρευες στο Βίτσι με τους αντάρτες; δώστου οι κλωτσοπατινάδες.
Τώρα θα ειδοποιήσουμε τις αρχές του τόπου και πρώτα τον πρόεδρο του χωριού. Οι πρόεδροι τότε ήταν διορισμένοι και αρεστοί στη διοίκηση. Μετά θα ενημερωθούμε από τον αρχηγό των ΜΑΥ και μετά από τη διοίκηση. Αυτοί θα βεβαιώσουν για σένα και την οικογένειά σου .Αν είσαι καθαρός και δεν έφυγες με τη θέλησης σου, θα επιστρέψεις στο χωριό σου να ετοιμαστείς για φαντάρος. Αν όχι, θα πας για εθνική και ηθική διαπαιδαγώγηση. Αν δείξεις μεταμέλεια θα ενταχτείς στους ανανήψαντες και θα πας φαντάρος στις μονάδες του πολέμου. Διαφορετικά θα σε φάνε τα ξερονήσια .
Ένας από τους εβδομήντα του χωριού ήταν και αυτός ο οποίος μαζί με άλλους πολλούς από τα γύρω χωριά βρέθηκαν στις αντιμαχόμενες παρατάξεις του εμφυλίου. Ο ίδιος είχε την ατυχία να είναι δεκαεννιά χρονών σε στρατεύσιμη ηλικία και τον χρειάζονταν όλοι.
Σε ένα πόλεμο τον σταυρό του μαρτυρίου σηκώνουν οι νέοι. Οι άλλοι ακολουθούν.
Γιώργος Διαμαντόπουλος
Φωτογραφίες από τα σημεία των γεγονότων την εποχή εκείνη.
