Οι εξάρσεις μετατραυματικού στρες σε παιδιά και γενικότερα οι ψυχολογικές διαταραχές των εφήβων μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα την περίοδο της πανδημίας. Ειδικότερα σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας γυμνασίου και λυκείου τα φαινόμενα είναι ακόμα πιο έντονα και ανησυχητικά, αφού περιορίζεται η κοινωνική συναναστροφή . Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές στην περιοχή μας, ήταν αυξημένες.
«Παρατηρείται μια αύξηση αγχωδών διαταραχών, συναισθηματικών , καταθλιπτικών» αναφέρει στο prlogos o μοναδικός παιδοψυχίατρος της Δυτικής Μακεδονίας Αθανάσιος Μανακίτσας με έδρα την Κοζάνη. Τα παιδιά χάνονται από την καθημερινότητα και δεν έχουν την αναγνώριση που χρειάζονται από τον κοινωνικό περίγυρο, σε μια ηλικία που η συναναστροφή και η κοινωνικοποίηση είναι το κύριο ζητούμενο. Παρατηρούνται ψυχοσυναισθηματικές δυσλειτουργίες ακόμα και σε παιδιά που δεν παρουσίαζαν κανένα πρόβλημα ή αναδύθηκαν προβλήματα που υπέβοσκαν και δεν θα είχαν παρουσιαστεί σε αυτή την φάση».
Πανελλαδικά υπάρχει μια αύξηση ανάλογων περιπτώσεων στην παιδική – εφηβική ηλικία, χωρίς ακόμα να έχει στοιχειοθετηθεί. «Υπάρχει πολύς φόβος και άγχος. Οι ψυχαναγκαστικές – αγχώδεις διαταραχές ακόμη και σε μικρές ηλικίες, οδήγησαν και στην αύξηση της φαρμακευτικής αγωγής που αποτελεί την έσχατη λύση», αναφέρει ο κ. Μανακίτσας που παρακολουθεί παιδιά από τους τέσσερις νομούς της Περιφέρειας, Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς και Φλώρινας.
Σε άλλες περιπτώσεις φάνηκε η παθογένεια της οικογένειας που κρυβόταν πίσω από ένα πρόγραμμα ρουτίνας με τις πολλαπλές δραστηριότητες που διακόπηκαν. Πολλά παιδιά έμειναν παντελώς μόνα τους μπροστά από μια οθόνη και με μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση, χωρίς ρουτίνα δραστηριοτήτων και προγραμμάτων, έρμαια του φόβου που διαχέεται είτε από την ενημέρωση είτε από τον κοινωνικό περίγυρο, με δυσκολίες στον έλεγχο, την οργάνωση και την κατεύθυνση από τους γονείς, καθώς και οι ίδιοι δυσκολεύονται στην διαχείριση των προβλημάτων που προκύπτουν, για διαφορετικούς λόγους σε κάθε οικογένεια (οικονομικοί, σχέσεις οικογένειας, διαχείριση χρόνου, ψυχικές διαταραχές των ιδίων). Σε άλλες πάλι περιπτώσεις δημιουργήθηκαν πιο στενοί δεσμοί επικοινωνίας ανάμεσα στα μέλη των οικογενειών, που επέφερε σημαντική βελτίωση στο οικογενειακό πλαίσιο, αναφέρει ο κ. Μανακίτσας.
Οι μειωμένες επαφές δημιουργούν και προβλήματα στην σεξουαλική ταυτότητα των εφήβων με ό, τι αυτό συνεπάγεται σε μια κρίσιμη ηλικία για τη διαμόρφωσή της. Ο ιός σταματά κάθε προγραμματισμό σε μια ηλικία που οι νέοι έχουν ανάγκη από σχέδια για να ελπίζουν .Επίσης δεν δίνει εναλλακτικές αντίδρασης με την αναγκαστική κοινωνική αποστασιοποίηση ως μέτρο προστασίας της δημόσιας υγείας.
Πολλά παιδιά γέμισαν με ενοχικά σύνδρομα και απομονώθηκαν από φίλους και γνωστούς κυρίως τα περισσότερο εσωστρεφή που έγιναν ακόμα περισσότερο. Η αλληλεπίδραση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να υποκαταστήσει την ανθρώπινη επαφή, αντιθέτως δημιούργησε φοβίες και παραπληροφόρηση σε σχέση με την πραγματικότητα, καθώς οι πηγές ενημέρωσης δεν είναι πάντα αξιόπιστες και οι πηχαίοι τίτλοι υπάρχουν για να επιφέρουν like.
Για αυτό και η συνέχιση των δημοτικών ήταν επιβεβλημένη πριν φορτωθούν τα παιδιά περισσότερα βάρη, αν και τώρα δυστυχώς γίνεται λόγος να σταματήσουν . Οι συνέπειες του lockdown στην ψυχική υγεία είναι ανυπολόγιστες, και στο άμεσο μέλλον πιθανόν να κληθούν και οι ειδικοί της ψυχικής υγείας, αλλά και η κοινωνία να αντιμετωπίσει δύσκολες και δυσεπίλυτες καταστάσεις.
Ιωάννα Παπαδημητρίου
