Ο πρόεδρος του ΣΕΦΠΕ ΔΜ, Φώτης Ζυγούρης, παρευρέθηκε και μίλησε για τα δίκαια αιτήματα των τοπικών επενδυτών της Δυτικής Μακεδονίας στην Διαρκή επιτροπή της Βουλής στην διαδικασία ακρόασης των φορέων εν όψη της συζήτησης του νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ για τα ενεργειακά.
Δείτε το πλήρες κείμενο που κατατέθηκε στην επιτροπή.
Κοζάνη 22/4/2024
Αξιότιμοι κύριοι και κυρίες Βουλευτές κύριε Πρόεδρε της επιτροπής κύριε Υπουργέ και συνάδελφοι υπό την ευρεία έννοια εκπρόσωποι των Φορέων, είμαι ο Φώτης Ζυγούρης και εκπροσωπώ σήμερα εδώ τον ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ. Έναν σύνδεσμο που εκπροσωπεί ατομικές επιχειρήσεις και νομικά πρόσωπα συμπεριλαμβανομένων και των ενεργειακών κοινοτήτων που αναπτύσσουν έργα 500kw και 1 Mw.
Σε συνέχεια πολλαπλών εξαγγελιών και υποσχέσεων για την ανάγκη ενίσχυσης της τοπικής κοινωνίας των περιοχών απολιγνιτοποίησης αλλά και προεκλογικών υποσχέσεων ακόμα και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό προς τους πολίτες της Δ. Μακεδονίας, σας θυμίζω τον όρο << Ρήτρα Απολιγνιτοποίησης>>, οι μικροί επενδυτές των φωτοβολταϊκών παραγκωνίζονται συστηματικά και τα αιτήματά τους οδηγούνται στον κάλαθο των αχρήστων ενώ την ίδια ώρα χωρίς κανένα σεβασμό στο κράτος δίκαιου και τους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού, αδειοδοτεί μεγάλους φωτοβολταϊκούς σταθμούς και δεσμεύει μεγάλο μέρος του ηλεκτρικού χώρου, προσπερνώντας έργα τοπικών επενδυτών που προηγούνται αδειοδοτικά. Συγκεκριμένα:
- έως τα τέλη του 2020 είχαμε τις αδειοδοτήσεις μικρών φωτοβολταϊκών από 500 Kw έως και 1Mw ενεργειακών κοινοτήτων από τον ΔΕΔΔΗΕ οπότε και επήλθε κορεσμός του δικτύου μέσης τάσης (ΔΕΔΔΗΕ), με πολλά αιτήματα να απορρίπτονται από τότε. Μετά από απαίτηση της τοπικής κοινωνίας μιας υπήρχε ελεύθερος ηλεκτρικός χώρος στα δίκτυα υψηλής τάσης, αλλά και οδηγία της τότε διοίκησης του υπουργείου ήταν να κατευθυνθούν οι ενδιαφερόμενοι τοπικοί επενδυτές στην υψηλή τάση μέσω ομαδοποιημένων αιτημάτων.
- Από τα τέλη του 2021 έως και τα μέσα του 2022 πράγματι ομαδοποιήθηκαν όσα έργα ήταν δυνατόν και κατατέθηκαν ως κοινά αιτήματα στον ΑΔΜΗΕ. Παράλληλα όμως στις 28/12/2021 αδειοδοτείται κατά προτεραιότητα η ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ με 2GW στις ζώνες απολιγνιτοποίησης αποκλείοντας μάλιστα σ αυτές την αδειοδότηση των έργων με λειτουργική ενίσχυση. Εάν ανατρέξετε στην ετήσια οικονομική έκθεση του 2022 της ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ θα δείτε ότι πληθώρα αυτών των έργων 940 Mw δίνονται στην RWE R και μάλιστα με δικαίωμα προαίρεσης εξαγοράς και άλλων υπό ανάπτυξη έργων. Δηλαδή καθώς ο ηλεκτρικός χώρος δεσμεύεται υπέρ μιας ιδιωτικής εταιρίας η οποία μάλιστα χρησιμοποιεί ως φενάκη το Δ ( Δημόσιο ) για έργα τα οποία δεν είχαν καν ολοκληρώσει την αδειοδότηση τους και χωρίς κρατική παρέμβαση θα ήταν τουλάχιστον 2 έτη πίσω από τα τοπικά έργα. Η υψηλή τάση δίνεται στην ΔΕΗ ανανεώσιμες σε μία νύκτα αποκλείοντας τα έργα των τοπικών και καταστρατηγώντας κάθε αρχή δίκαιου ανταγωνισμού.
Μόνη διέξοδος για τα μικρά τοπικά έργα πλέον είναι ο επανασχεδιασμός για τρίτη φορά και η ομαδοποίηση για σύνδεση στην υπερ-υψηλή τάση. Μεγάλος αριθμός έργων μένει εκτός ενώ το κόστος επανασχεδιασμού και ή καθυστέρηση επιβαρύνει πάλι τους μικρούς τοπικούς επενδυτές.
Στις 12/8/2022 έχουμε την έκδοση Υπουργικής Απόφασης προτεραιοτήτων όπου στον ηλεκτρικό χώρο ύψους 12,5 Gw η μερίδα του λέοντος σε ποσοστό 95% κατανέμεται στους μεγάλους επενδυτές και έχουμε υπαγωγή ενός μικρού υποσυνόλου των τοπικών αιτημάτων στην κατηγορία Γ2 και Γ4, με την ΔΕΗ Ανανεώσιμες ως ιδιωτική εταιρία πλέον αλλά και άλλους καθετοποιημένους επενδυτές να παίρνουν πάλι προτεραιότητα στην κατηγορία Α για τα υπόλοιπα έργα τους στην περιοχή και χωρίς κανένα περιορισμό. Η πλειονότητα των έργων από μικρότερους τοπικούς επενδυτές στην περιοχή καταλήγει στα αζήτητα της κατηγορίας ΣΤ. Μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις και συζητήσεις όπου οι εναπομείναντες τοπικοί των κατηγοριών Γ2 και Γ4 εξέφραζαν την ανησυχία τους για τις νέες καθυστερήσεις και για την ανεπάρκεια του ηλεκτρικού χώρου για την κατηγορία Γ, το ΥΠΕΝ διαβεβαίωνε σε όλους του τόνους και σε όλα τα επίπεδα ότι υπάρχει χώρος και τουλάχιστον αυτά τα έργα θα προχωρήσουν άμεσα. Δυστυχώς φθάσαμε στο 2024 και ξαφνικά διαπιστώνεται ότι ο ηλεκτρικός χώρος δεν είναι αρκετός για τα έργα των μικρών επενδυτών γιατί θα πρέπει τώρα να δεσμευτούν άλλα 2GW ηλεκτρικού χώρου για τα Υπεράκτια Αιολικά αλλά και περίπου 1,5 Gw στα PPA, με αποτέλεσμα να αναζητούνται λύσεις με την σύσταση επιτροπής για την εξεύρεση ηλεκτρικού χώρου με συστήματα αποθήκευσης κλπ.
Οπότε καταλήγουμε σήμερα να έχουμε μοιράσει τον ηλεκτρικό χώρο σε 5 καθετοποιημένους ομίλους και με κάθε ευκαιρία να παραγκωνίζουμε τους μικρότερους επενδυτές, υποχρεώνοντας τους να επανασχεδιάσουν τα έργα τους και να ανταγωνιστούν τους καθετοποιημένους ομίλους που έχουν οικονομίες κλίμακας, εξασφαλισμένες τιμές από την πελατεία λιανικής, απεριόριστους πόρους, χρηματοδότηση αλλά και προνομιακή μεταχείριση σε κάθε ευκαιρία από το ΥΠΕΝ.
Πλέον το μήνυμα είναι ότι εάν επαρκεί ο ηλεκτρικός χώρος, θα πρέπει να αλλάξει πάλι ο σχεδιασμός των μικρών έργων με απαγορευτικούς περιορισμούς έκχυσης ή προσθήκη μπαταριών, ενώ έχει δοθεί κατά προτεραιότητα και χωρίς περιορισμούς χώρος περί τα [5GW] σε έργα που ακολουθούσαν χρονικά τα έργα των τοπικών κοινωνιών. Όλα τα μέτρα που έχουν παρθεί από το ΥΠΕΝ από το 2020 και μετά, και σε αντίθεση με τις αλλεπάλληλες υποσχέσεις σε όλα τα επίπεδα ότι είναι απλά θέμα χρόνου να δοθεί χώρος και στα τοπικά έργα, εν τέλει πάλι ευνοούν τους μεγάλους καθετοποιημένους παίκτες σε βάρος των μικρότερων που δεν μπορούν να ακολουθήσουν με τις νέες καθυστερήσεις, την αλλαγή των οικονομικών όρων και την μετατροπή των έργων τους σε μη χρηματοδοτήσιμα από τις τράπεζες.
Είχε υποσχεθεί η κυβέρνηση ότι θα περισσέψει ηλεκτρικός χώρος για την τοπική κοινωνία αλλά αντ’ αυτού τα έργα μας μπαίνουν συνέχεια και άδικα πίσω από νεότερα έργα μεγάλων ομίλων ενώ το οικονομικό πλαίσιο και οι σταθερές τιμές στα οποία έχουν βασιστεί τίθεται υπό αμφισβήτηση με τις απανωτές καθυστερήσεις. Με τις ενέργειές σας:
- Πήγε ποιο πίσω η αδειοδότηση των κοινών αιτημάτων που θα είχαν πάρει όρους σύνδεσης από το 2021 αν δεν είχαν επέλθει απανωτές και μεθοδευμένες αλλαγές στο πλαίσιο,
- Λήγει η περίοδος της δυνατότητας υπογραφής σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης με τον ΔΑΠΕΕΠ. Οι τοπικοί επενδυτές δεν έχουν το μέγεθος ή την καθετοποίηση υπηρεσιών για να υλοποιήσουν έργα χωρίς σταθερή τιμή ενώ αυτό σε κάθε περίπτωση δεν θα ήταν χρηματοδοτήσιμο από τις τράπεζες, ενώ επίσης η λύση πιθανών διαγωνισμών θα καταλήξει σε νέες καθυστερήσεις με αβέβαιο αποτέλεσμα και σε κάθε περίπτωση εκ του σχεδιασμού της ως ανταγωνιστική διαδικασία μπορεί να δώσει σταθερές τιμές μόνο στο 1/3 των μικρών έργων.
- Λήγει η ισχύουσα ταρίφα την οποία οι τοπικοί επενδυτές θα είχαν εξασφαλίσει από το 2020 όπως έκαναν άλλα έργα που αναπτύχθηκαν μετά τα δικά μας σε όλη την περιφέρεια.
Και δυστυχώς οι παρατάσεις που δινόταν απ’ το ΥΠΕΝ ήταν αχρείαστες μιας και η αδειοδότηση των έργων των μικρών πήγαινε όλο και ποιο πίσω.
Σε καμία περίπτωση δεν είμαστε αντίθετοι στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και μάλιστα από μεγάλους επενδυτές. Είμαστε αυτοί που πρώτοι μυήσαμε τις τοπικές κοινωνίες στις ΑΠΕ και σήμερα μεγάλοι όμιλοι υλοποιούν έργα χωρίς ουσιαστικά προβλήματα. Ως τόσο ας τηρηθούν βασικοί κανόνες ισονομίας, ανταγωνισμού και κράτους δικαίου στην διανομή του ηλεκτρικού χώρου που πρέπει να αντιμετωπίζετε και να μοιράζετε με σεβασμό ειδικά σε μια περιοχή όπως η Δυτική Μακεδονία:
- που πλήττεται από την απολιγνιτοποίηση σε όλα τα επίπεδα,
- που μαστίζει από την ανεργία,
- που συρρικνώνεται πληθυσμιακά
- που ηλεκτροδότησε την χώρα για σειρά ετών και πλήρωσε με την υγεία των κατοίκων της την ενεργειακή επάρκεια της χώρας,
Τέλος δεν θέσαμε ποτέ διχαστικά διλήμματα του τύπου:
- γιατί τα νησιά να έχουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ και η ποιο φτωχή περιφέρεια της Ευρώπης να μην έχει,
- γιατί το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας των νησιών να επιμερίζεται σε όλους τους υπόλοιπους Έλληνες
θεωρούμε ότι σ αυτή την διαρκή δυσμενή συγκυρία που βιώνουν οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας πρέπει και οι μικροί και κυρίως τοπικοί επενδυτές να έχουν μερίδιο στον ηλεκτρικό χώρο και μάλιστα κατά προτεραιότητα. Βλέπουμε καθημερινά τα μεγάλα έργα που υλοποιούνται από την ΔΕΗ Ανανεώσιμες, ΕΛΠΕ, ΒΡ και εμείς δεν έχουμε την δυνατότητα μετά από τις αλλεπάλληλες μεθοδευμένες τακτικές να συνδέσουμε ούτε ένα έργο. Και σίγουρα γνωρίζουμε ότι με την αδειοδότηση των μικρών αυτών έργων στις κατηγορίες Γ2 και Γ4 της υπουργικής απόφασης δεν λύνεται το μείζων πρόβλημα της ανεργίας, αλλά δίνεται η δυνατότητα της συμπλήρωσης εισοδήματος για μια μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας που μπορεί να ξεπερνά και τις 2.000 οικογένειες ενώ την ίδια στιγμή το έσοδο αυτό μένει και πολλαπλασιάζεται στην τοπική κοινωνία και δεν εξάγεται στους μετόχους των μεγάλων ομίλων.
Επιθυμούμε να προβείτε στις απαραίτητες ενέργειες για να ικανοποιηθούν τα αιτήματα της τοπικής κοινωνίας και συγκεκριμένα:
- Την διατήρηση και πλέον εφαρμογή του προνομιακού καθεστώτος για τα έργα της Δυτικής Μακεδονίας εξαίροντας τα από οποιαδήποτε νέα διάταξη/πρόβλεψη αυξημένων περιορισμών έκχυσης, κατάργηση λειτουργικών ενισχύσεων, αυξημένων εγγυήσεων και συντμημένων προθεσμιών,
- Την διατήρηση της ταρίφας της λειτουργικής ενίσχυσης για τα έργα της Δυτικής Μακεδονίας έως ότου ολοκληρωθούν, με παράλληλη παράταση της δυνατότητας υπογραφής σύμβασης λειτουργικής ενίσχυσης με τον ΔΑΠΕΕΠ,
- Την άμεση εξέταση των αιτημάτων των κατηγοριών Γ2 και Γ4 της υπουργικής Απόφασης (συνεξέταση με την κατηγορία Α7 που αφορά έργα της ΔΕΗΑΝ στην Μεγαλόπολη)
- Την αύξηση του ορίου της κατηγορίας Γ2 στα 1GW ώστε να ικανοποιηθούν όλα τα αιτήματα της συγκεκριμένης κατηγορίας,
- Να υπάρξει μέριμνα στις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, για την είσοδο μικρών επενδυτών στα έργα αποθήκευσης με αντίστοιχη αύξηση της λειτουργικής ενίσχυσης ή επιδότηση της προσθήκης μπαταρίας.
Για τον ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Ο Πρόεδρος
Ζυγούρης Αθ. Φώτιος
