Ήταν μια ημέρα Ελευθερίας και ενθουσιασμού , χαράς και απαλλαγής από τους δυνάστες, που τέσσερα χρόνια είχαμε μαύρη σκλαβιά. Η ελευθερία είναι το ουσιαστικότερο συστατικό του ανθρώπου. Ελεύθερος ο άνθρωπος, εκφράζετε ελεύθερα, διατηρεί την αξιοπρέπεια του και συμπεριφέρεται Δημοκρατικά.
Η στρατιωτική μονάδα των Γερμανών Ναζί σε σχήμα φάλαγγας αυτοκινήτων έχοντας στην καρότσα στρατιώτες , ξεκίνησαν από το στρατόπεδο Μακεδονομάχων , ακολούθησαν την Παύλου Χαρίση , που κατά σύμπτωση ήταν και το πατρικό μου σπίτι , οπότε και τους παρακολουθούσαμε, συνέχισαν στην Βασιλέως Γεωργίου νυν Δημοκρατίας, χωριό Κοίλα, αφήνοντα πίσω την Κοζάνη, προς Πτολεμαΐδα, Φλώρινα , εγκαταλείποντας την Ελλάδα.
Όταν περνούσαν την Παύλο Χαρίση έριχναν από τα αυτοκίνητα οι στρατιώτες σωληνάρια καραμέλες όταν έβλεπαν πιτσιρίκια , πέφταμε κάτω και τα μαζεύαμε, φωνάζοντας παραλλήλως «Μπον μπον Καμαράτν». ( καραμέλες στρατιώτη) .είχαμε μαζέψει από 80 σωληνάρια το καθένα από τα έξι παιδάκια που ήμασταν, είχαμε να γλυκαθούμε από το 1940 με καραμέλες , άλλο ένα κακό που στέρηση εμάς τα παιδιά η κατοχή. Στο τέλος συνόδευε τη φάλαγγα των αυτοκινήτων μία μοτοσυκλέτα με καλάθι , τη χρησιμοποιούσαν πολύ Γερμανοί, εκτός του οδηγού ήσαν άλλοι δυο οπλισμένη με πολυβόλα και σε κάθε δια-σταύρωση σταματούσαν να ελέγξουν, όπως στην Ξενοφών Τριανταφυλλίδη με την Παύλου Χαρίση. Εμείς μείναμε στο δρόμο περιμένοντας τους Ελευθερωτές., Μετά από μια ώρα περίπου
Ανέβαινε ένας οπλίτης του ΕΛΑΣ έφερε επάνω του τα φυσικλίκια ζωσμένος φυσιγγιοθήκη και το όπλο στο χέρι, μόλις τον είδαμε αρχίσαμε να χειροκροτούμε και να φωνάζουμε ζήτω η ελευθερία. Από διπλανό σπίτι βγαίνει μια Κυρία τον αγκάλιασε και τον ευχαριστούσε , «συναγωνιστή σας ευχαριστούμε που μας απελευθερώσατε». Ήταν τρόπο τινά ένας προπομπός ερευνητής, εμείς τα πιτσιρίκια συνεχίσαμε να χειροκροτούμε. Βλέπαμε να πηγαίνει πολύς κόσμος προς την κεντρική πλατεία, πήγαμε κι εμείς , ήταν συγκεντρωμένος μεγάλος αριθμός Κοζανιτών , χαιρετιούνταν, συνομιλούσαν , τραγουδούσαν τον Εθνικό Ύμνο, Είχαν αναρτήσει την Ελληνική σημαία στο Καμπαναριό στο Δημαρχείο και σε πολλά σπίτια. Οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν το χαρμόσυνο γεγονός της Απελευθέρωσης από τους ναζί. Ο υπεύθυνος του ΕΑΜ Μιχάλης Σουμελίδης από την ποντοκώμη, είχε τοποθετηθεί Νομάρχης Κοζάνης. Έδωσε το σύνθημα να πάνε προς τον κόμβο του χωριού Κρόκος, για να υποδεχθούν τον μητροπολίτη Ιωακείμ που ήταν στην Εθνική αντίσταση, και θα επέστρεφε στην Κοζάνη στην μητρόπολή του, ακολουθούσαμε κι εμείς οι πιτσιρικάδες όπου πήγαιναν οι μεγάλοι.
Περιμένοντας μια ώρα στον κόμβο του Κρόκου , στο Γκουμπλίτσ’τ, όπως έλεγαν το χώρο, δυστυχώς ο μητροπολίτης Ιωακείμ δεν ήρθε. Επιστρέφουν όλοι στην κεντρική πλατεία κι εμείς από πίσω. Η περιέργειάς μας να μάθουμε τι θα γίνει δεν μας άφηνε να φύγουμε, ήταν για μας, ένα ευχάριστο παιχνίδι βλέποντας τον κόσμο να γελά να εκδηλώνετε φωνάζοντας Ελευθερία και πολλά άλλα.
Όπως κυκλοφόρησε μετά, ο Ιωακείμ είχε πάει στη Θεσσαλονίκη επισκέφτηκε τον μητροπολίτη Γεννάδιο , για να αναλάβει τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης Ο Ιωακείμ ήρθε στην Κοζάνη μετά από 15 ημέρες και ξανάγινε η Δοξολογία στον Άγιο Νικόλαο για την απελευθέρωση. Ο Ιωακείμ παρέμεινε στην Κοζάνη μέχρι τον Απρίλιο του 1945. Η Ιερά σύνοδος τον κατήργησε από μητροπολίτη και έμεινε στην Αθήνα στην ιδιόκτητη πολυκατοικία που είχε στο Παγκράτι Δεν ήρθε στην Κοζάνη ποτέ. Τον Απρίλιο του 1962 εκοιμήθη το Δημοτικό συμβούλιο Κοζάνης , που ήταν δεξιό, εξέδωσε ψήφισμα την 3η Απριλίου 1962 για τον θάνατό του . Ο μακαριστός Ιωακείμ είναι μια άλλη ιστορία.
Κατά την αποχώρηση των ναζί δεν ακούστηκε κανένας πυροβολισμός. Κυκλοφορούσε μετά την αποχώρηση των Γερμανών η φήμη, ότι οι εκπρόσωποι του ΕΑΜ είχαν συνεννοηθεί με τους Γερμανούς να μη δοθεί καμία μάχη και σκοτωθούν αδίκως οπλίτες. Η ενέργεια αυτή του Νομάρχη Μιχάλη Σουμελίδη , που τον είχε τοποθετήσει τα ΕΑΜ ήταν λογική και σώφρονα απόφαση αποφεύγοντας τη εμπλοκή σε πόλεμο με τους αποχωρούντες Γερμανούς θα μπορούσαν ίσως οι Γερμανοί να κάψουν την Κοζάνη, να πάρουν ομήρους και να σκοτωθούν αδίκως μαχητές και ήρωες της Εθνικής αντίστασης. Με τον γιο του Σουμελίδη Γιώργο ήμασταν συμμαθητές και φίλοι στις πρώτες τάξεις το Γυμνασίου , μετά πήγαν στη Θεσσαλονίκη .
Ο ΕΛΑΣ εγκαταστάθηκε στο στρατόπεδο Μακεδονομάχων τοποθέτησαν στην Κοζάνη αστυνόμο τον Στέφανο Κυπέρα στέλεχος του ΕΑΜ ο οποίος ανέλαβε να προφυλάξει την Πόλη. Πολύ αργότερα γνώρισα και τα παιδιά του. ζει μία κόρη του στην Αθήνα, ο ίδιος μετά τον εμφύλιο εγκαταστάθηκε στην Τασκένδη. Τα γραφεία του ΕΑΜ ήσαν στο δεύτερο όροφο της Εθνικής Τράπεζας
Μας είχαν φέρει στο σπίτι δύο Ελασίτισσες να φιλοξενήσουμε τις φροντίσαμε, είχαν πάει επίσης και σε πολλά άλλα σπίτια Ελασίτισσες κάπου έπρεπε να μείνουν οι αγωνίστριες γυναίκες. Αυτά που γράφω τα έχω ως εικόνα μπροστά μου , θυμίζοντάς μου μια βασανιστική κατοχή που υποφέραμε πολύ γιατί περάσαμε δύσκολες και επικίνδυνες ημέρες. Πως να μην τα θυμάσαι και ως μικρός ακόμη.
Αυτή ήταν η ημέρα της Απελευθέρωσης και μετά άρχιζε ο αγώνας ανασυγκρότησης της Χώρας.
Γιάννης Κορκάς
