Γράφει ο Λάζαρος Κώτσικας στη σελίδα του στο facebook:
Ο αγώνας του 1821 δεν δόθηκε μόνο με τα καριοφίλια και τα γιαταγάνια, πίσω από τα ταμπούρια και πάνω στα πυρπολικά. Όταν έπεσε τον Απρίλιο του 1826 το Μεσολόγγι, τα πράγματα ήταν πλέον ευνοϊκά όσο ποτέ για τον Σουλτάνο Μαχμούτ τον Β’. Ο Ιμπραήμ επέστρεφε στην Μοριά για να προετοιμαστεί για την επίθεση στην Ύδρα ενώ ο Κιουταχής κατευθυνόταν στην Αθήνα για να κατασβήσει την αντίσταση στην Ρούμελη. Κάθε ελπίδα για την επαναστατημένη Ελλάδα έμοιαζε χαμένη μετά από πέντε χρόνια αιματηρού αγώνα.
Όμως, το κλίμα στην Ευρώπη έδειχνε να αλλάζει και έπρεπε οι απόδημοι Έλληνες να δώσουν την δικιά τους μάχη να πείσουν τους λαούς της για το δίκαιο του ένοπλου αγώνα τους ώστε να πιέσουν αυτοί με την σειρά τους ηγέτες τους να παρέμβουν.
Αυτό έκανε ο Σιατιστινός γιατρός Παναγιώτης Ψατέλης και μνημείο της προσπάθειας του είναι τα βιβλία του. Είχα αναφερθεί στο παρελθόν για ένα από αυτά και το οποίο είχε τίτλο «Apercu sur les causes de la revolution de la Grece, pour son independance du gouvernement des musulmans – Ενημέρωση για τα αίτια της ελληνικής επανάστασης, για την ανεξαρτησία της από την κυβέρνηση των Μουσουλμάνων». Για αυτό έγραψε αρκετά πράγματα, το 1986, ο Απόστολος Βακαλόπουλος σε άρθρο του στο περιοδικό «ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ».
Ο Δημήτρης Ψατέλης εξέδωσε το 1827 το βιβλίο «Voix grecque contre l’egoistique philosophie de l’Europe civilisée, à Glasgow et Edinburgh». Ήταν και αυτό ολιγοσέλιδο, μόλις οκτώ σελίδες, και γραμμένο στα γαλλικά. Θα μπορούσα να το μεταφράσω «Η ελληνική φωνή ενάντια στην εγωιστική πολιτική της Ευρώπης, στην Γλασκώβη και το Εδιμβούργο».
Θα ήταν μια καλή πρωτοβουλία αν προσπαθούσαμε να βρεθούν στην Ιστορική Μανούσεια Βιβλιοθήκη, βιβλία όπως του Ψατέλη αλλά και άλλων Σιατιστινών, αν όχι στην πρωτότυπη έκδοση σε έκδοση ομοιοτυπίας ώστε να έχουμε όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το πνευματικό έργο των προγόνων μας. Ειδικότερα για βιβλία όπως του Δημήτρη Ψατέλη από την στιγμή που είναι ολιγοσέλιδα και μπορούν να γίνουν κατανοητά από όλους, θεωρώ πως το εγχείρημα μας θα ήταν πιο ολοκληρωμένο, αν μεταφραζόταν.
Με τέτοιες δράσεις που θα πρέπει να σχεδιαστεί προσεγμένα η προβολή τους, θεωρώ πως μπορούμε να αποδείξουμε την πολύπλευρη προσφορά της Σιάτιστας στην περίοδο λίγο πριν, κατά την διάρκεια και μετά την ελληνική επανάσταση αλλά και για να πειστούμε επιτέλους και εμείς οι ίδιοι πως η πολιτιστική μας κληρονομιά δεν είναι μόνο τα έθιμα μας.
[Για όσους θέλουν μάθουν περισσότερα για τον Δημήτριο Ψατέλη συνιστώ το άρθρο του Γεωργίου Ν. Δάρδα στην ιστοσελίδα του συλλόγου «Μαρκίδες Πούλιου»].
