Αμιγώς χριστιανικός οικισμός τότε , όπως όλοι οι οικισμοί του Βιλαετίου Σερβίων νοτίως του Αλιάκμονα , εκτός των Αυλών ( χωριό των γιών των γενιτσάρων ) και των Σερβίων που είχαν μουσουλμάνους κυρίως υπηρεσιακούς παράγοντες κατά το 20 % του πληθυσμού τους .
Το ορθό κατά τη γνώμη μου είναι να μελετήσουμε ταυτόχρονα την απογραφική διαδρομή των τριών χωριών/οικισμών Mokro, Kizonya και Nihori τα οποία κάποια εποχή μετά το 1613 συναποτέλεσαν το ενιαίο Μόκρο .
Για την εκτίμηση ενός πληθυσμιακού μεγέθους κατά την εποχή εκείνη προτείνονται διάφοροι πολλαπλασιαστές , ακολούθησα την πιο αποδεκτή πρόταση , 5μελή τα νοικοκυριά , 4μελή τα νοικοκυριά χηρών και 1μελές οι άγαμοι . Θα παραθέσω τα δημογραφικά σε 5 στήλες : χρονολογία – Μόκρο – Κυδωνιά -Νιχώρι – σύνολο. Ένα μεγάλο πρόβλημα για τη μελέτη εκείνης της εποχής είναι η καταγραφή των νοικοκυριών που είχαν κοπάδια ( τσελιγκάτα ) , αυτά καταχωρούνταν αλλού και πήγαιναν κατ ευθείαν στο σουλτανικό ταμείο , ενώ οι φόροι που προέρχονταν απ τη γεωργία / χοίρους / κλπ δίνουν το μέγεθος του πληθυσμού των αγροτών πάνω κάτω και αυτό είναι που καταγράφεται και αποδίδεται ως εισόδημα στον εκάστοτε τοπικό τιμαριούχο -σπαχή-ιππέα. Οι πληθυσμοί επομένως ήταν μάλλον μεγαλύτεροι .
1480 , 18 , 17 , 7 , 42 οικογένειες ( περ 160-200 κάτοικοι )
1500 , 155, 150 ,10 , 315 κάτοικοι
1519 , 124 , 121 , 38 , 283 κάτοικοι
1528 , 124 , 85 , 44 , 253 κάτοικοι
1543 , 195 , 90 , 40 , 325 κάτοικοι
1569 , 139 , 43 , 49 , 231 κάτοικοι
1613 , 168 , 42 , 44 , 254 κάτοικοι
Το 1500 στην Kizonya συναντούμε επώνυμα όπως : Νikola Arnavud , Dimo Ivlacho , ενδεικτικό της παρουσίας πολύ λίγων Αρβανιτών και Βλάχων.
Παρατηρούμε ότι οι δυο μεγαλύτεροι οικισμοί απ το 1480 είναι το Μόκρο και η Κυδωνιά , εκ των οποίων το πρώτο διατηρεί τον πληθυσμό του με τάσεις ανόδου , ενώ η δεύτερη σε 70 χρόνια έχασε σταδιακά το 70 % περίπου των κατοίκων με αποτέλεσμα το 1569 να έχει λιγότερο πληθυσμό απ το Νιχώρι που εμφανίζεται μικρό αλλά σταθερότατο πληθυσμιακά επί ένα αιώνα . Αυτοί οι τρεις οικισμοί αποτέλεσαν αργότερα το ενιαίο Μόκρο για το οποίο γνωρίζουμε ότι το 1877 είχε 510 κατοίκους , διπλάσιους από το 1613 των επιμέρους τριών, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία 250 χρόνων . Θα επανέλθω , όταν έχω νεότερα .
Πηγή δημογραφικών : Κ . Καμπουρίδης – Γ. Σαλακίδης , Η Επαρχία ( Βιλαέτι ) Σερβίων τον 16 αιώνα μέσα από οθωμανικές πηγές , 2013
Πηγή φωτογραφίας Λιβαδερού δεκαετίας 1960 : https://livaderioteskozanis.files.wordpress.com
Ν . ΜΠ .
