Με αφορμή την υψηλή θερμοκρασία που έχει η Ευρώπη και οι άνθρωποί τους ψήνονται προσπαθώντας να δροσιστούν όπου βρίσκουν νερό.
Μου ήρθε στη μνήμη μια παρόμοια υψηλή θερμοκρασία που είχε η Κοζάνη την 2-Αυγουστου το 1917 προ 102 ετών. Την πληροφορία αυτή έχω από το βιβλίο «ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ» εκδ. 1999, που έγραψε ο αείμνηστος φίλος μου Χρίστος Μπέσσας, εκείνος ο ευπατρίδης Κοζανίτης, ο οποίος μετέφερε στο βιβλίο του γεγονότα από τις τοπικές εφημερίδες. Μία πολύ καλή δουλειά που μπορείς να πληροφορηθείς πολλά γεγονότα της εποχής εκείνης χωρίς να ανατρέχεις στον τοπικό τύπο , τα εύρισκες όλα συγκεντρωμένα στο βιβλίο του. Για πολλά που συνέβαιναν στην κοινωνία της Κοζάνης, έκανε και σχόλια.
Είναι πολύ προσεγμένο και χρήσιμο. Συνέχισε αυτή την πολύμοχθη εργασία , κάθε μέρα ήταν στη Βιβλιοθήκη, μεταφέροντας από τις εφημερίδες από το έτος 1920 μέχρι το 1945 και δυστυχώς δεν πρόλαβε να το εκδώσει, είναι μεγάλο 350 χειρόγραφες σελίδες. Και έχει τον ίδιο τίτλο (Χρονικό της Κοζάνης 1920-1945 με πολλά επίσης σχόλια, τα γεγονότα είναι πάρα πολλά, σε μια κρίσιμη περίοδο για τα χώρα.
Επανέρχομαι στη Θερμοκρασία, γράφει στη σελίδα (111) του βιβλίου. «Η θερμοκρασία σήμερον το απόγευμα 2-8-1917 και υπό Ήλιον έφθασε στους 52 βαθμούς». Οι Κοζανίτες έτρεχαν να δροσιστούν στον Αρβανίκο-πηγάδι, που σχεδόν όλα τα σπίτια την εποχή εκείνη είχαν αρβανίκο, και με το νερό του αρβανίκου έκαναν τη πάστρα του σπιτιού. Να θυμίσω βάζαμε τα καρπούζια στον κουβά που ήταν κρεμασμένος στο καρούλι και τα κατεβάζαμε στον αρβανίκο για να κρυώσουν, ή τις μπίρες ή τις γκαζόζες του Δαβάνη. Άλλοι συμπατριώτες μας πήγαιναν στα πηγάδια – βρύσες είχαν όλες οι γειτονιές και έτρεχε το νερό συνεχώς, να θυμίσω το πηγάδ’τ΄Καραδήμ’ στο κιραμαριό, ήταν στην αριστερή πλευρά του διατηρητέου σπιτιού Γερούση, επί της Δαβάκη, έτρεχε πολύ νερό και οι γυναίκες της γειτονιάς να το πω κι αυτό, για να έχουν νερό για να πίνουν, πήγαιναν από της τρεις 3 η ώρα τα μεσάνυχτα με τα γκιούμια τα έβαζαν στη σειρά που ήταν και άλλα πολλά και περίμεναν τη σειρά τους να γεμίσουν τα γκιούμια και να φύγουν. (Υπάρχει και ένα ανέκδοτο επ’ αυτού). Αντιλαμβάνεστε τι τραβούσαν οι γυναίκες, που δεν υπήρχε τότε νερό στο σπίτι. Το νερό της Ερμακιάς-Βερμίου ήρθε στην ΚοΖάνη το 1937 και άρχισαν να συνδέονται με τους αγωγούς και τα σπίτια, θυμάμαι που συνδεθήκαμε με το νερό κι ερχότανε οι γειτόνισσες και έπαιρναν νερό.
Επίσης την ημέρα ης Θερμοκρασίας πήγαιναν στα σιντριβάνια ή στις ποτίστρες για τα ζώα τους και άλλοι στο μπουντρούμι – υπόγειο με θόλο που έχει δροσιά και ξαπλώνανε «τ’κλιας» να το πω Κοζανιστί. Άλλωστε στο μπουντρούμι βάζανε τότε τα τρόφιμα, κρέατα κλπ για να διατηρούνται, καθώς και τα πήλινα λαήνια – στάμνα με χερούλια για πόσιμο νερό.
Δεν ερεύνησα για τη θερμοκρασία αυτή προ 102 ετών απλώς μετέφερα την γραπτή πληροφορία. Έχω όμως την απορία με τι όργανα μέτρησαν τι θερμοκρασία και πόσο κράτησε. Θα ήταν ευχής έργο να ασχοληθούν οι ιστορικοί της Κοζάνης και είναι πολλοί οι νέοι επιστήμονες ιστορικοί. Που είναι ευτύχημα για την Κοζάνη, που έχει τόσους νέους επιστήμονες και που θα μπορούν να ενημερωθούν οι Κοζανίτες για γεγονότα παλαιά και άγνωστα από τις έρευνές που θα κάνουν και εν προκειμένω και για την υψηλή θερμοκρασία του 1917. Αναμένουμε.
