Η ΧΟΡΩΔΙΑ ΤΗΣ ΣΚ’ΡΚΑΣ ΘΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ ΣΕ ΜΙΑ ΟΜΟΡΦΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΤΑΒΕΡΝΑ ΤΗΣ 33ΗΣ ΕΜΠΟΡΟΒΙΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
– Ο Λάζος Κουζιάκης στο ράδιοΛόγος
Εκδήλωση για τους φίλους του κρασιού της Δυτικής Μακεδονίας, θα πραγματοποιηθεί στις 8 το βράδυ της Δευτέρας στην ταβέρνα του εκθεσιακού κέντρου Κοζάνης, στο πλαίσιο της έκθεσης. Εκεί θα συνοδεύει την εκδήλωση ο πολιτιστικός σύλλογος της Σκ’ρκας, ενώ ο πρόεδρός του Λάζος Κουζιάκης μίλησε στο ράδιολόγος και τον Λύσανδρο Ρήγα για τον τρύγο και τα αμπέλια στην Κοζάνη.
Σύμφωνα με τον κ. Κουζιάκη, η φετινή σοδειά του τρύγου στην Κοζάνη πήγε καλά για τους παραγωγούς , δεδομένης της ορεινής περιοχής. Η Κοζάνη είναι πάντα μια αμπελουργική παράδοση, ενώ τα αμπέλια της κάλυπταν ένα μεγάλο μέρος της αγροτικής έκτασης της πόλης. Πριν το 1917 η γεωργική περιοχή της Κοζάνης καλυπτόταν από αμπέλια κατά τα 2/3. Δεν υπήρχε σπίτι χωρίς αμπέλια, από την περιοχή Αεροδρομίου, μέχρι τον Τσσαϊπούνη, τον Κασλά, τα κρεβατάκια, τη Σκ’ρκα, όλες οι περιοχές ήταν καλυμμένες από αμπέλια που καλλιεργούσαν οι παλαιότεροι Κοζανίτες. Μάλιστα το μεγαλύτερο εργοστάσιο της περιοχής εκείνα τα χρόνια, ήταν τα αμπέλια, στα οποία απασχολούνταν η λαϊκή τάξη της Κοζάνης.
Η καλλιεργητική αυτή έκταση, μέχρι το 1917, κάλυπτε τα 2/3 της έκτασης της πόλης, δυστυχώς όμως κλείνει η θλιβερή επέτειος 100 χρόνων από την εποχή όπου ήρθαν 100 χρόνια πριν αγγλογαλλικά στρατεύματα, τα οποία έφεραν στον εφοδιασμό τους μεταξύ άλλων και πατάτα με φυλλοξέρα. Εκείνη την εποχή δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί τι θα συνέβαινε,. Η φυλλοξέρα ήταν η αιτία που μέσα σε 15 χρόνια καταστράφηκε όλη η αμπελουργική έκταση Κοζάνης – Σιάτιστας και Μακεδονίας. Αυτά τα ήμερα αμπέλια δεν μπόρεσαν να αντέξουν στην καταστροφική μανία της φυλλοξέρας, Η πολιτεία τότε αποφάσισε να κάνει μια προσπάθεια αναμπέλωσης της περιοχής και έφερε άγρια κλήματα από την Αμερική , μπολιάζοντας τα με τις ντόπιες ποικιλίες. Εντωμεταξύ το 1932 έγινε η οικονομική καταστροφή της χώρας, αλλά συνέπεσε και με την καταστροφή των αμπελιών, μιας και ο κόσμος έβαλε τα χωράφια σιτάρι. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η αμπελουργία στην περιοχή.
Ο τρύγος στην Κοζάνη ορίζονταν με απόφαση Δ.Σ., κατά περιοχή, για την κάθε γειτονιά της Κοζάνης, σε διαφορετική ημέρα. Πρώτα δινόταν άδεια σε ημιορεινές περιοχές (Κρςεβατάκια, Σκ’ρκα) και ακολουθούσαν οι υπόλοιπες, και στο τέλος έμεναν οι Κυδωνιές με την πιο δυνατή παραγωγή. Εξακολουθούσαν να εφαρμόζουν το ρητό, θέρος, τρύγος, πόλεμος. Οι νοικοκυραίοι αλληλοβοηθιόνταν, συγγενείς φίλοι συμμετείχαν στην τρύγο, ενώ στήνονταν ένα κανονικό πανηγύρι, σε όλη την πόλη και την περιοχή. Ήταν μια μεγάλη κινητικότητα, μιας και τα σταφύλια κουβαλιόταν με τα ζώα ή με τα χέρια, και μεταφέρονταν στα σπίτια, όπου ένας ή μια γυναίκα αναλάμβανε την αρχηγεία της εκδήλωσης. Αυτή μαγείρευε την πίτα, το φαγητό ((κεφτέδες με κρεμμύδια στο φούρνο), αυτή κουμαντάρισε πως θα πατιόταν τα σταφύλια και πω θα έμπαινε ο μούστος στα όρθια βαρέλια στην αυλή. Στην εκδήλωση συμμετείχαν και οι μικροί, που μάλιστα δεν πήγαιναν σχολείο όταν ο τρύγος θα έμπαινε στο αμπέλι τους. Ξεχώρισε ο μούστος, γινόταν η διαδικασία διαχωρισμού για τα πετιμέζια (με κολοκύθα, ξερά φρούτα κ.α.), ενώ ένα μικρό μέρος κρατιόταν για να φτιάξουν το ξινό πετιμέζι που χρησιμοποιούνταν ως φάρμακο για την ιλαρά. Πλέον δεν φτιάχνουν οι νοικοκυρές σουτζιούκια, ή πετιμέζια, παρά μόνο σε μικρότερα χωριά που διατηρούν την παράδοση και έχουν και την κατάλληλο χώρο. Μετά την αναμπέλωση ο μεγαλύτερος συνεταιριστικός αμπελώνας της Κοζάνης έγινε στην περιοχή της παναγίας Φανερωμένης, ενώ η παράδοση συνεχίζεται σε όλη τη Δυτική Μακεδονία….
Στην εκδήλωση της Δευτέρας στο εκθεσιακό κέντρο η χορωδία του συλλόγου της Σκ’ρκας θα παρουσιάσει μια σειρά από παλιά τραγούδια του κρασιού, τραγουδισμένα από κανταδόρους και διάφορους καλλιτέχνες, με την καθοδήγηση της μαέστρου Κλέρης Τζιουρά.
Β.Σ.
