Αποδελτίωση τέλος! Θέλω να δώσω τα θερμά μου συγχαρητήρια στον συλλέκτη που θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του, για την απόκτηση του corpus των 177 αμερικανικών εφημερίδων με θέμα την Επανάσταση του 1821 και τον ξεσηκωμό των Ελλήνων.
Το αρχείο περιέχει σημαντικά κομμάτια, όπως π.χ. ρεπορτάζ για τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, τη μάχη δηλαδή του τριεθνούς συμμαχικού μας στόλου (Άγγλων, Γάλλων και Ρώσων) με τον τουρκοαιγυπτιακό, που στην ουσία άνοιξε τον δρόμο για την αναγνώριση ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, επίσης περιγραφές που συγκλόνισαν το αμερικανικό αναγνωριστικό κοινό, ειδικά με τη σφαγή της Χίου, αλλά και την ηρωική και τραγική έξοδο του Μεσολογγίου, καθώς και εκτενή ρεπορτάζ για το θάνατο του φιλέλληνα Λόρδου Βύρωνα. Ακόμη, πολλά μικρά και ενδιαφέροντα, όπως φιλελληνικά ποιήματα, μέχρι και αναφορές για συγκέντρωση ρουχισμού και ειδών πρώτης ανάγκης.
Είναι σημαντικό ότι το αρχείο αυτό δεν έσπασε σε κομμάτια, τακτική που παρατηρείται στους συλλεκτικούς κύκλους για να πάρει ο καθένας από κάτι, και διατηρήθηκε η ενότητά του. Προέρχεται άλλωστε από έναν σημαντικό άνθρωπο του κινηματογράφου, ο οποίος ξεκίνησε τη συλλογή αυτή χρόνια πριν, κομμάτι-κομμάτι από δημοπρασίες του εξωτερικού, με την προοπτική να κάνει ένα ντοκιμαντέρ για το πώς έβλεπαν οι Αμερικανοί και ο τύπος τους τον Αγώνα των Ελλήνων για την Επανάσταση του 1821. Επομένως, μιλάμε για ένα αρχείο μέσα από πρίσμα σκηνοθετικό. Ωστόσο, οικονομικοί λόγοι καθώς και λόγοι υγείας δεν του επέτρεψαν να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Τι κρίμα να βρεθούμε σε αυτή τη συγκυρία και η ιδέα αυτή να μην πάρει σάρκα και οστά. Η πνευματική πενία λόγω της πανδημίας ήδη εμφανίστηκε και θα είναι μπροστά μας για καιρό ακόμη. Πόσες ιδέες και πόσες δουλειές θα μείνουν στην άκρη, είναι ένα θέμα για μια συζήτηση από μόνο του.
Θέλω να ευχαριστήσω και τους δύο, παλαιό και νέο συλλέκτη, για την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν. Οι συλλέκτες είναι μία ομάδα ανθρώπων που αιμορραγούν ψυχή τε και χρήμασι. Καλό είναι να τους εκτιμάτε για αυτό που κάνουν και να σέβεστε τις συλλογές τους, που με τόσο κόπο έχτισαν. Είναι άνθρωποι με ευαισθησίες και ό,τι κάνουν, το κάνουν με αγάπη για τον τόπο τους. Τα δε αντικείμενα της συλλογής τους, είναι κατά κάποιο τρόπο η προέκταση του ίδιου τους του εαυτού, τον οποίο πολλές φορές τον θεωρούν ως προσωρινό θεματοφύλακα πολύτιμων πολιτιστικών αγαθών.
Επιστρέφοντας στο θέμα μας: η συνεισφορά των ΗΠΑ στην Επανάσταση του 1821 ήταν τεράστια. Ο Αγώνας του 1821 σαφώς και εμπνεύστηκε από τη γαλλική επανάσταση του 1789, όπως και γεγονός είναι πως ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός είναι παιδί του Γαλλικού Διαφωτισμού. Ωστόσο, δεν πρέπει να λησμονούμε και την αμερικανική επανάσταση του 1775, η οποία ήταν πιο κοντά στην ελληνική, καθώς και οι δυο τους ήταν επαναστάσεις ανεξαρτησίας, ενώ της γαλλικής ήταν επανάσταση για ανατροπή της μοναρχίας, επομένως πολιτειακή. Κοινή συνισταμένη όμως και των τριών αποτελούν οι φιλελεύθερες και ριζοσπαστικές ιδέες.
Γράφει ο Διονύσιος Σολωμός στον «Ὕμνο εἰς τὴν Ἐλευθερίαν» στην 22η στροφή:
“Γκαρδιακὰ χαροποιήθη
καὶ τοῦ Βάσιγκτον ἡ γῆ
καὶ τὰ σίδερα ἐνθυμήθη
ποῦ τὴν ἔδεναν κι αὐτή”.
Από καρδιάς και με χαρά υποδέχτηκε η γη του Ουάσιγκτον, (οι Αμερικανοί δηλαδή), την είδηση για την Επανάσταση των Ελλήνων και θυμήθηκαν τα δικά τους σίδερα και τη σκλαβιά που αποτίναξαν από τη βρετανική αυτοκρατορία.
Εύχομαι οι υποχρεώσεις μου να μου το επιτρέψουν και να μπορέσω τα σημαντικότερα και περισσότερο ενδιαφέροντα αποσπάσματα να τα μοιραστούμε. Αυτό βέβαια θα το οφείλουμε στο συγκινητικό ενδιαφέρον του συλλέκτη που θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του, καθώς τώρα ξεκινά γι’ αυτόν ένα βαθύτερο κάλεσμα: η χαρά πως αυτό που απέκτησε με το μόχθο του, ήρθε η ώρα να του δώσει ζωή και να το μοιραστεί και να το παραδώσει στις επόμενες γενιές. Τον ευχαριστούμε θερμά!
