Οινοτουρισμός: Δέκα αγαπημένοι προορισμοί στην Ελλάδα – Ανάμεσα σε αυτούς και η Φλώρινα

Δέκα οινικά road trips στην Ελλάδα από τον βορρά έως τον νότο, που συνδυάζουν γνωριμία με τον ελληνικό αμπελώνα και επισκέψεις σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους.

Η ιστορία του κρασιού είναι μια ιστορία πολιτισμού που ακολουθεί διαχρονικά το ανθρώπινο είδος: από τον τροφοσυλλέκτη στον αγρότη κι από τον βιοτέχνη στον ψηφιακό άνθρωπο, που ενδέχεται να μην έχει δει ποτέ του τρύγο ή αμπέλι και να έχει μάθει το κρασί αποκλειστικά ως προϊόν κατανάλωσης. Στην Ελλάδα, μια χώρα ορεινή, πεδινή, νησιωτική, με ηλιοφάνεια, αέρα, βροχοπτώσεις, χιόνια, με εδάφη ασβεστολιθικά, ηφαιστειογενή, αργιλώδη, με πολλές –γηγενείς ή ξένες– ποικιλίες σε χρήση και με οινοποιούς που ο καθένας κουβαλάει τη δική του κουλτούρα οινοποίησης, το κρασί εκφράζεται ποικιλοτρόπως. «Ελληνικό κρασί» με την έννοια της ομοιογένειας δεν υπάρχει. Ο όρος περιγράφει τον πλούτο και την ποικιλομορφία ενός κλάδου που όσο περνάνε τα χρόνια κι όσο δεν φοβάται να πειραματιστεί, τόσο ωριμάζει.
Οινοτουρισμός: Δέκα αγαπημένοι προορισμοί στην Ελλάδα-1

Οι οινοτουριστικοί προορισμοί του αφιερώματος που ακολουθεί έχουν βάλει ο καθένας από μία ψηφίδα στο τεράστιο μωσαϊκό της εγχώριας παραγωγής κρασιού. Επειδή όμως το κρασί είναι πρώτα απ’ όλα προϊόν πολιτισμού, συνδυάσαμε κάθε οινοπαραγωγική περιοχή με έναν σημαντικό αρχαιολογικό χώρο που την έχει καθορίσει, ώστε με ένα ταξίδι έως εκεί να πάρει κανείς μια συνολική εικόνα του τόπου. Ασύρτικο, Βιδιανό, Αγιωργίτικο, Ξινόμαυρο, Ρομπόλα, Μοσχοφίλερο, Μαλαγουζιά, Ντεμπίνα συναντιούνται με τη νωπογραφία του Στολίσκου στο Ακρωτήρι Σαντορίνης, το ανάκτορο της Κνωσού, το Στάδιο της Νεμέας, το αρχαίο θέατρο της Μαντίνειας, το μαντείο της Δωδώνης, τον αρχαιολογικό χώρο του Δίου και τα παλαιοχριστιανικά μνημεία της Θεσσαλονίκης.

ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ

Στη γη του οινοτουρισμού

Tα σαντορινιά κρασιά αποτελούν τη γέφυρα ανάμεσα στον πρωτογενή και τον τριτογενή τομέα, ανάμεσα στη γη του νησιού και στους επισκέπτες του. Η Σαντορίνη, στην πορεία των αιώνων, υπέφερε από τις εκρήξεις ενός απρόβλεπτου ηφαιστείου, όμως στο ηφαιστειογενές έδαφός της οφείλεται η επιτυχία των κρασιών της, όπως και στην παρατεταμένη ηλιοφάνεια, στον αέρα, στην έλλειψη βροχών και στη μέθοδο κλαδέματος των κλημάτων σε σχήμα κουλούρας. Η αμπελουργική ζώνη ΠΟΠ περιλαμβάνει εκτάσεις της Θήρας και της γειτονικής Θηρασιάς. Ναυαρχίδα του σαντορινιού αμπελώνα είναι το Ασύρτικο, ενώ ακολουθούν ποικιλίες όπως είναι το Αϊδάνι και το Αθήρι, το Μαυροτράγανο και η Μανδηλαριά. Η Σαντορίνη έχει χτίσει δυνατό όνομα και στον χώρο του οινοτουρισμού με επισκέψιμα οινοποιεία, τα οποία, πέρα από τα πλήθη ξένων τουριστών που συρρέουν μαζικά, δικαιούται να τα γνωρίσει και το εγχώριο ταξιδιωτικό κοινό, δηλαδή εμείς. Στο Κτήμα Σιγάλα θα πιείτε ονομαστά κρασιά από σπουδαία αμπελοτόπια, όπως ο Καβαλιέρος, επίσης εξαιρετικό Νυχτέρι αλλά και αποστάγματα από Ασύρτικο και Μαυροτράγανο. Το Estate Argyros μετράει πάνω από έναν αιώνα στην οινοποίηση – η είσοδός του στον χώρο του κρασιού έγινε στις αρχές του 20ού αιώνα, σε μια εποχή που η Σαντορίνη ήταν εντελώς διαφορετική από ό,τι είναι σήμερα. Οι νέες εγκαταστάσεις του το καθιστούν ένα από τα σπουδαία αρχιτεκτονήματα του νησιού. Μη φύγετε χωρίς να δοκιμάσετε τα ονομαστά Vinsanto εικοσαετίας και τα φίνα Ασύρτικα της σειράς Monsignori. Το Art Space, με τους ξηρούς, τους γλυκούς και τους οργανικούς οίνους, συνδυάζει το κρασί με την τέχνη, αφού το οινοποιείο συνδέεται με έναν εκθεσιακό χώρο, ο οποίος στεγάζεται στις κάναβες, στο ρακιδιό και στο υπόσκαφο του παλιού.

Επίσκεψη στο Ακρωτήρι Θήρας Ή αλλιώς στην «Πομπηία των Κυκλάδων», που μετά την έκρηξη καλύφθηκε –κι έτσι προστατεύτηκε– από το ηφαιστειακό υλικό. Οι ανασκαφές του Κεφαλονίτη καθηγητή Σπύρου Μαρινάτου, οι οποίες συνεχίστηκαν από τον Χρήστο Ντούμα, έφεραν στο φως ένα ναυτικό κέντρο του Αιγαίου έκτασης 200 στρεμμάτων, που πρωτοκατοικήθηκε στα νεολιθικά χρόνια και ήκμασε την Εποχή του Χαλκού. Το Ακρωτήρι είχε πολεοδομικό σχεδιασμό, αποχετευτικό σύστημα και εμπορικές σχέσεις με Μινωίτες, Ηπειρώτες, νησιώτες, Αιγυπτίους και Σύριους. Από τα πιο ιδιαίτερα ευρήματα είναι η νωπογραφία της Θήρας (ή Στολίσκος του Ακρωτηρίου), μια παράσταση του 1500 π.Χ. που απεικονίζει ακτογραμμή, λιμάνι, ποτάμι και πλοία και θεωρείται ένα πρώιμο είδος χάρτη.

ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Στα μινωικά πατητήρια

Το κρασί στην Κρήτη έχει θυελλώδη ιστορία. Ως προϊόν γαστρονομίας και πολιτισμού, εκτιμήθηκε, υποτιμήθηκε, απέκτησε αξία, αλλά και την έχασε, μέχρι που τα τελευταία χρόνια την ξαναβρήκε. Σίγουρα πάντως οι ρίζες του είναι βαθιές, με τους Μινωίτες όχι μόνο να παράγουν, αλλά και να εμπορεύονται κρασί. Εκεί, στην κεντρική Κρήτη, σε μια περιοχή όπου ήκμασε ιδιαίτερα ο μινωικός πολιτισμός και βρέθηκε ένα μινωικό πατητήρι του 1600 π.Χ. (Βαθύπετρο), υπάρχει σήμερα εύφορο έδαφος για ένα νέο, ποιοτικό κρητικό κρασί, που συνδυάζει τις παραδοσιακές ποικιλίες με τις σύγχρονες τεχνικές. Ο Νομός Ηρακλείου έχει χτίσει δυνατό όνομα ως προορισμός οινοπαραγωγής (ΠΓΕ Ηράκλειο, ζώνες ΠΟΠ Αρχάνες, ΠΟΠ Δαφνές, ΠΟΠ Πεζά). Το Οινοποιείο Δουλουφάκη, σε μια περιοχή με ασβεστολιθικά εδάφη και αμπελώνες σε υψόμετρο 350-450 μ., παράγει κρασιά από ντόπιες και ξένες ποικιλίες: Βιδιανό, Βηλάνα, Κοτσιφάλι, αλλά και Cabernet Sauvignon, Sangiovese, Syrah. Το Κτήμα Λυραράκη επίσης επενδύει σε ντόπιες ποικιλίες, μεταξύ άλλων στο Μελισσάκι, που από τους πρόποδες του Ψηλορείτη μεταφυτεύτηκε σε οικογενειακό αμπελώνα για να δώσει ένα ιδιαίτερο ξηρό κρασί. Στο Κτήμα Πατεριανάκη έχουν επιλέξει τη βιολογική καλλιέργεια και, εκτός από τις ντόπιες ποικιλίες, καλλιεργούν και γαλλικές για να δημιουργήσουν ταιριαστά χαρμάνια.

Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο Κνωσού Η ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση θέλει την Κνωσό να είναι ανακάλυψη ενός Βρετανού. Και όμως, το παλάτι του μυθικού βασιλιά της Κρήτης το ανακάλυψε ένας συνονόματός του, ο Μίνωας Καλοκαιρινός, αρχαιολάτρης έμπορος από το Ηράκλειο, που εντόπισε την Κνωσό το 1878. Οι πολιτικές συγκυρίες, η κακή του τύχη και η ορμή με την οποία εμφανίστηκε ο Άρθουρ Έβανς έριξαν στη λήθη τον Καλοκαιρινό. Παρ’ όλα αυτά, όλοι εμείς σήμερα του οφείλουμε την εύρεση του διασημότερου μινωικού ανακτόρου, στον λόφο της Κεφάλας, μόλις 5,5 χλμ. από το Ηράκλειο. Το φθινόπωρο είναι ιδανική εποχή για να περιηγηθείτε στην Κνωσό χωρίς να δυσφορείτε από τη ζέστη και να παρατηρήσετε μια σπουδαία αρχαία πόλη, που ξεκίνησε με κατοίκους-τροφοσυλλέκτες της Νεολιθικής Εποχής και στο απόγειο της δόξας της, την Εποχή του Χαλκού, φιλοξένησε έναν πολιτισμό με σπάνια χαρακτηριστικά, πλουραλιστικό, εξωστρεφή, εκλεπτυσμένο και ασφαλή, όπως επιβεβαιώνεται και από τον όρο «pax minoica».

ΝΕΜΕΑ

Από τον Ηρακλή στο Αγιωργίτικο

Η ζώνη ΠΟΠ της Νεμέας, με τη δημοφιλή ποικιλία Αγιωργίτικο, προσφέρεται για μονοήμερες οινοτουριστικές εκδρομές από την Αθήνα. Η Νεμέα είναι μία από τις ΠΟΠ ζώνες που, εκτός από τους ξηρούς, έχει επεκταθεί και στους γλυκούς οίνους, ενώ το Αγιωργίτικο είναι μία από τις πιο «δημοκρατικές» ποικιλίες, με την έννοια ότι μπορεί να δώσει κρασιά αριστοτεχνικά και καλοδουλεμένα, αλλά ταυτόχρονα προσιτά σε όλους, σε γεύση και τιμή. Από τα πιο διάσημα οινοποιεία της περιοχής είναι το Kτήμα Semeli, με κρασιά που μένουν στη μνήμη και ταιριάζουν πολύ στο φθινοπωρινό και χειμωνιάτικο τραπέζι. Στα συν το πιστοποιητικό ουδέτερου ανθρακικού αποτυπώματος που έχει λάβει το οινοποιείο και το οποίο αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της στάσης του σε θέματα περιβάλλοντος. To Κτήμα Σκούρα είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα ονόματα στα κρασιά της ζώνης της Νεμέας. Μια ετικέτα του που ξεχωρίζει είναι ο παλαιωμένος Μέγας Οίνος (ΠΓΕ Πελοπόννησος) από 80% Αγιωργίτικο και 20% Cabernet Sauvignon. Το Κτήμα Παλυβού, εκτός από Αγιωργίτικο, καταπιάνεται και με ποικιλίες όπως Ροδίτης, Merlot, Cabernet Sauvignon και Syrah. Το ομώνυμο κόκκινο ξηρό κρασί, Κτήμα Παλυβού Νεμέα, έχει πολλές διακρίσεις στο ενεργητικό του.

Eπίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο Νεμέας Μόνο στην Πελοπόννησο τα όρια του χθες και του σήμερα είναι τόσο δυσδιάκριτα, με τους αρχαιολογικούς χώρους και τα σύγχρονα οικοδομήματα να μοιράζονται κοινό έδαφος. Αυτό συμβαίνει και στη Νεμέα, με πολλά οινοποιεία να περιβάλλουν στην κυριολεξία τον αρχαιολογικό χώρο. Εδώ, οίνος και αρχαία είναι ένα. Η Νεμέα μυθολογικά είναι γνωστή από την πάλη του Ηρακλή με το λιοντάρι, που χάρισε στον πρώτο τη λεοντή του, ενώ ιστορικά φημίζεται για τα Νέμεα, τους αθλητικούς αγώνες που τελούνταν στο Στάδιο, το οποίο μπορείτε να επισκεφθείτε αφού περάσετε πρώτα από τον εντυπωσιακό ναό του Δία.

ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ

Σταφύλια και Νύμφες

Νησί με μεγάλη οινική παράδοση, η Κεφαλονιά είναι ένα καλό παράδειγμα που αποδεικνύει ότι το κρασί δεν είναι κάτι μονοδιάστατο, αλλά εξελίσσεται και προχωράει. Άλλο το κεφαλονίτικο κρασί πριν από τριάντα χρόνια, άλλο σήμερα. Η Κεφαλονιά πλέον θεωρείται καταξιωμένος οινικός προορισμός της δυτικής Ελλάδας και είναι ταυτισμένη με την ποικιλία Ρομπόλα, που δίνει το όνομά της στη ζώνη ΠΟΠ. Πέρα από τη Ρομπόλα, υπάρχουν και οι οίνοι ΠΟΠ Μοσχάτος Κεφαλονιάς και Μαυροδάφνη Κεφαλονιάς. Στο Κτήμα Χαριτάτου –καταπράσινο, μοιάζει με τον κήπο της Εδέμ στην κεφαλονίτικη εκδοχή του– θα βρείτε υπέροχες οινοποιήσεις Μαυροδάφνης και Βοστυλιδίου. Στο Οινοποιείο Σκλάβου αγαπούν, επίσης, τη Μαυροδάφνη Κεφαλληνίας, όπως και άλλες ντόπιες ποικιλίες (Βοστυλίδι, Τσαούσι), τις οποίες καλλιεργούν με βιοδυναμική μέθοδο. Το Ζακυνθινό τους, ένα λευκό ξηρό κρασί, παράγεται από μια ποικιλία που έφεραν μοναχοί από τη Ζάκυνθο στην Κεφαλονιά πριν από τέσσερις αιώνες. Μπορείτε, φυσικά, να περάσετε και από τον Συνεταιρισμό Παραγωγών Ρομπόλας Κεφαλληνίας – Ορεάλιος Γη, που απαρτίζεται από περίπου 300 αμπελουργούς, για να εντρυφήσετε στην πιο διάσημη ποικιλία του νησιού.

Επίσκεψη στο λιμνοσπήλαιο Μελισσάνης Όπως συμβαίνει σε όλα τα διάσημα αξιοθέατα που έχουν μετατραπεί σε τοπόσημα του υπερτουρισμού, έτσι και στο λιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης το καλοκαίρι επικρατεί το αδιαχώρητο από κόσμο. Γι’ αυτό ο Οκτώβρης είναι ένας καλός μήνας για βαρκάδα σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά μνημεία του Ιονίου Πελάγους. Έναν αρχαιολογικό χώρο διαφορετικό από τους άλλους, με την έννοια ότι την ιστορία δεν θα τη δείτε, αλλά θα την ακούσετε από το στόμα των βαρκάρηδων, οι οποίοι θα σας αφηγηθούν πώς λάτρευαν κάποτε οι άνθρωποι εδώ τον θεό Πάνα. Συνήθως η λατρεία του τραγοπόδαρου θεού απαντάται σε βουκολικά τοπία, όμως η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως ευρήματα που πιστοποιούν τη λατρεία του Πάνα στη Μελισσάνη – μεταξύ άλλων έναν δίσκο που απεικονίζει τον θεό ανάμεσα σε Νύμφες που χορεύουν.

ΔΡΑΜΑ

Με ενιαία ταυτότητα

Η Δράμα είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση οινοτουριστικού προορισμού, κι αυτό γιατί κινείται κόντρα στο ρεύμα της εποχής, το οποίο ευνοεί (και ορθώς) την αναβίωση γηγενών ποικιλιών. Eδώ, ως πρώτη ύλη των κρασιών παραμένουν αρκετές ξένες ποικιλίες. Chardonnay, Merlot, Sauvignon Blanc, Syrah, Cabernet Franc, Nebbiolo, Tempranillo συμπορεύονται με Ασύρτικο, Αγιωργίτικο, Μαλαγουζιά, Ξινόμαυρο. Και όμως, η Δράμα, με μια οινική παλέτα όχι τοπική, αλλά μεσογειακή –λίγο ελληνική, λίγο γαλλική, λίγο ισπανική, λίγο ιταλική– έχει καταφέρει κάτι που σε άλλους οινικούς προορισμούς χρειάζεται πολλή προσπάθεια: να βγαίνει προς τα έξω συνασπισμένα, με ενιαία οινική ταυτότητα. Πρωταγωνιστικό ρόλο δεν παίζει κάποια ποικιλία ή ένα συγκεκριμένο οινοποιείο, αλλά η ίδια η Δράμα, το terroir της και η δουλειά των οινοποιών που χτίζουν το brand name της. Με οίνους ΠΓΕ Δράμα, ΠΓΕ Αγορά, ΠΓΕ Αδριανή, η περιοχή βγάζει αναγνωρίσιμα, αγαπητά κρασιά. Στο Κτήμα Παυλίδη θα βρείτε την τριλογία Thema (λευκό, ροζέ, ερυθρό) μαζί με την τετραλογία Emphasis, που αποτελείται από τέσσερις διαφορετικούς μονοποικιλιακούς οίνους, ενώ στο Κτήμα Τέχνη Οίνου παράγονται ιδιαίτερα κρασιά, όπως το ιταλοτραφές Nebbio από τη διάσημη ερυθρή ποικιλία Nebbiolo του Πιεμόντε.

Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο Φιλίππων Κοντά στα οινοποιεία της Δράμας, στον Νομό Καβάλας, βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, που είναι για τη Βόρεια Ελλάδα ό,τι η Ακρόπολη για την Αθήνα: το σκηνικό για ένα αρχαιολογικό παραμύθι με κεντρικούς ήρωες τον Φίλιππο Β΄ και τον Απόστολο Παύλο, που σφράγισαν ανεξίτηλα την αρχαία πόλη της Ανατολικής Μακεδονίας. Οι Φίλιπποι διαθέτουν μια σειρά από μνημεία μέσα από τα οποία είναι καθαρή η διαδοχή των εποχών. Το πώς τα κλασικά και τα ελληνιστικά χρόνια ακολουθούνται από τα ρωμαϊκά, τα οποία με τη σειρά τους μετατρέπονται σε αυτό που λέμε Βυζάντιο, θα το δείτε να ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια σας με μια βόλτα στους Φιλίππους.

ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ

Ο «βασιλιάς» Μοσχοφίλερο

Ο αμπελώνας της Μαντίνειας είναι ένα ιδιαίτερο case study του ελληνικού κρασιού. Βρίσκεται στην Αρκαδία και είναι γνωστός λόγω της ζώνης ΠΟΠ Μαντίνεια, η οποία ταυτίζεται με κρασιά φτιαγμένα από την ποικιλία Μοσχοφίλερο. Καλλιεργούμενο σε δύσκολες κλιματικές συνθήκες, με καλοκαιρινές και χειμωνιάτικες μπόρες, ψύχος και χιόνια, το Μοσχοφίλερο δίνει κρασιά λευκά και ροζέ, ενώ είναι τεράστια η συμβολή του και στα αφρώδη. Τα τελευταία χρόνια, οι παραγωγοί της περιοχής με συνεχείς πειραματισμούς μάς συστήνουν κρασιά με πολύ διαφορετικό χαρακτήρα. Η νέα γενιά του Κτήματος Τσέλεπου οινοποιεί την ποικιλία δίνοντάς της αντοχή στον χρόνο, ενώ ασχολείται και με άλλα σταφύλια (Chardonnay, Gewürztraminer, Cabernet Sauvignon κ.ά). Το Κτήμα Σπυρόπουλου –επίσης γνωστό όνομα στα μαντινειακά αμπελοτόπια– καλλιεργεί βιολογικά και βγάζει, μεταξύ άλλων, ένα λευκό, ξηρό μονοποικιλιακό Μοσχοφίλερο από υψόμετρο 650 μ., που ωριμάζει σε οινολάσπες. Το Οινοποιείο Kalogris αντιμετωπίζει το κρασί με ενθουσιασμό, καταπιάνεται εδώ και περίπου 40 χρόνια με τη βιολογική γεωργία και παράγει λευκό οίνο από Μοσχοφίλερο (ΠΓΕ Αρκαδία), αλλά και ροζέ και ερυθρούς.

Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο Μαντίνειας Η Αρκαδία ανήκει σε εκείνες τις μαγικές περιοχές της Ελλάδας των οποίων η υπόσταση είναι πρώτα μυθολογική και μετά πραγματική. Το Αρκαδικό Ιδεώδες, εμπνευσμένο από την ιδέα ενός βουκολικού παραδείσου, διαδόθηκε την περίοδο της Αναγέννησης σε όλο τον κόσμο. Σήμερα, η Αρκαδία έχει διαφυλάξει τη θαλερή φύση της κι αυτό κάνει ξεχωριστή μια επίσκεψη στα αρχαία μνημεία της. Ο αρχαιολογικός χώρος της Μαντίνειας φημίζεται για τον οχυρωματικό περίβολο, το αρχαίο θέατρο, τους ναούς του Δία και της Ήρας, το βουλευτήριο. Δίπλα σε όλα τα παραπάνω βρίσκεται ο σύγχρονος, εκκεντρικός, λίγο βυζαντινότροπος, λίγο αρχαιότροπος ναός της Αγίας Φωτεινής, της δεκαετίας του 1970.

ΦΛΩΡΙΝΑ

Κρασί με δύναμη και δυναμική

Αμύνταιο και Φλώρινα είναι δύο παράλληλες ιστορίες του ελληνικού αμπελώνα που αναπτύσσονται σε ομόκεντρους κύκλους: η ζώνη ΠΟΠ Αμύνταιο βρίσκεται στη νοτιοανατολική Φλώρινα και είναι συνυφασμένη με το Ξινόμαυρο, η ζώνη ΠΓΕ Φλώρινα καταλαμβάνει την ευρύτερη περιοχή και περιλαμβάνει πολλές γηγενείς και διεθνείς ποικιλίες. Πρόκειται για κάποια από τα βορειότερα αμπελοτόπια της Ελλάδας. Βαρύ και ελαφρώς δύσκολο, με έντονες τανίνες και υψηλή οξύτητα, το Ξινόμαυρο έχει κάτι από την αγριάδα του τόπου όπου παράγεται, ο οποίος, εκτός από βουνά (Βέρμιο, Βίτσι, Καϊμάκτσαλαν), λίμνες (Βεγορίτιδα, Πετρών, Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα) και αμπέλια, φιλοξενεί αρκούδες και λύκους. Είναι μια ιδιαίτερη ποικιλία, περισσότερο για γνώστες και λιγότερο για άμαθους οινόφιλους, που δίνει διαφορετικά κρασιά ανάλογα με το κατά πόσο μοντέρνα ή κλασική είναι η οινοποίησή της. Τα κρασιά της ΠΓΕ Φλώρινα καλύπτουν μεγαλύτερη γευστική παλέτα, δεδομένου ότι παράγονται από περισσότερες ποικιλίες. Το Κτήμα Άλφα έχει πιστούς φίλους και είναι καταξιωμένο όνομα στον χώρο εντός και εκτός συνόρων. Εκτός από το Ξινόμαυρο αγαπάει το Sauvignon Blanc και το Chardonnay. Το Κτήμα Δημόπουλου διαθέτει ένα διώροφο οινοποιείο στις παρυφές της λοφώδους περιοχής Κοντή Καρυδιά, η οποία μάλιστα είναι συνώνυμη με μία από τις ετικέτες του, την ξηρή ερυθρή Κοντή Καρυδιά (50% Ξινόµαυρο, 25% Cabernet Sauvignon, 25% Montepulciano).

Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο Πετρών H Via Egnatia ήταν ένας οδικός άξονας 746 ρωμαϊκών μιλίων (1.120 χλμ.), που κατασκευάστηκε τον 2ο αιώνα π.Χ. από τους Ρωμαίους για να ενώσει το Δυρράχιο με το Βυζάντιο, διασχίζοντας, με σημερινούς όρους, την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, την Ελλάδα και την Τουρκία. Η αρχαία Εγνατία περνούσε, μεταξύ άλλων, από την περιοχή των Πετρών. Εκεί βρισκόταν η ομώνυμη ελληνιστική πόλη, η οποία ήκμασε χάρη στη διέλευση του δρόμου – όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα σε αστικά κέντρα που ξαφνικά γειτνιάζουν με κάποιον μεγάλο οδικό άξονα. Αξίζει να περάσετε για να δείτε από κοντά ένα όχι ιδιαίτερα γνωστό αρχαίο αστικό κέντρο, ακριβώς πλάι στη λίμνη Πετρών.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Οινικές εξορμήσεις νότια της πόλης

Νότια της πόλης της Θεσσαλονίκης, στην Επανομή, υπάρχει ένα μεγάλο όνομα στον χώρο του κρασιού, το Κτήμα Γεροβασιλείου. Πρόκειται για μία από τις περιπτώσεις όπου το οινοποιείο ξεπερνά σε φήμη τους αμπελώνες του. Περισσότεροι ξέρουν τα κρασιά Γεροβασιλείου από ό,τι τα κρασιά ΠΓΕ Επανομή, που είναι το ίδιο πράγμα. Αξίζει να δοκιμάσετε τη Μαλαγουζιά Γεροβασιλείου, είτε σε μονοποικιλιακή εκδοχή είτε σε χαρμάνι, αφού ο ίδιος –όπως και η Ρωξάνη Μάτσα– έβγαλε τη Μαλαγουζιά από το χρονοντούλαπο του ελληνικού αμπελώνα, βοηθώντας την ξεχασμένη ποικιλία της ορεινής Ναυπακτίας να γίνει μία από τις πιο αγαπητές του ελληνικού κοινού. Πολύ ενδιαφέρον έχει και το Μουσείο Οίνου του Κτήματος Γεροβασιλείου, με σπάνια αξεσουάρ που συνδέονται με τον πολιτισμό του κρασιού (ανοιχτήρια, αγγεία, εργαλεία αμπελουργίας, βαρελοποιίας, κ.ο.κ.). Σε κοντινή απόσταση θα βρείτε και το Domaine Florian με το οικογενειακό μπουτίκ οινοποιείο, όπου αγαπούν τα κλασικά και τα οργανικά κρασιά και έχουν ωραίες ιδέες δρώμενων (όπως το Cigar and Wine Experience, μια γευσιγνωσία οίνων και πούρων).

Μνημεία Θεσσαλονίκης Αν η Αθήνα έτρεξε κατοστάρι στον παγκόσμιο ιστορικό στίβο, αφήνοντας το στίγμα της μέσα σε ελάχιστους αιώνες ακμής, η Θεσσαλονίκη έτρεξε Μαραθώνιο. Είναι η μακροβιότερη και πιο αυθεντική μητρόπολη που γνώρισε η Ελλάδα. Παράλληλα, είναι μια πόλη που ταυτίστηκε με τις ρωγμές της ιστορίας, όπως φαίνεται από τα μνημεία της. Η Αψίδα του Γαλέριου (Καμάρα), μάλλον του 4ου αι. μ.Χ., το Γαλεριανό Συγκρότημα (3ος αι. μ.Χ.) και η Ροτόντα (ναός ή μαυσωλείο, μάλλον του 4ου αι. μ.Χ.), τρία από τα πιο σημαντικά μνημεία της σύγχρονης Θεσσαλονίκης, δημιουργήθηκαν σε μια κομβική εποχή, όταν η ρωμαϊκή αυτοκρατορία άρχιζε να σπάει σε κομμάτια (Τετραρχία) προκειμένου να επιβιώσει.

ΠΙΕΡΙΑ

Και Όλυμπος, και Αιγαίο

Η Πιερία είναι μια οινοπαραγωγική ζώνη που βρίσκεται σε γεωγραφικό μεταίχμιο: ανάμεσα στον Όλυμπο και στο Αιγαίο Πέλαγος, μεταξύ Θεσσαλονίκης και Λάρισας. Την έχουν επηρεάσει και το βουνό και η θάλασσα, ο πολιτισμός και της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας. Για τους Πιεριώτες η παραγωγή αλκοολούχων ποτών (οίνων ή αποσταγμάτων) μοιάζει με ομαδική χειροτεχνία, είναι κάτι που αγαπούν ως κοινωνία να κάνουν – κάτι που καταλαβαίνει κανείς περισσότερο αν βρεθεί στα καζανέματά τους. Στα του κρασιού υπάρχει η ΠΓΕ Πιερία, μια «ομπρέλα» που περιλαμβάνει διάφορες ποικιλίες (όπως Μαλαγουζιά, Ασύρτικο, Ξινόμαυρο, Syrah, Cabernet Sauvignon, Trebbiano, Merlot). Το Κτήμα Κούρτη είναι μάλλον το πιο εξωστρεφές της Πιερίας, με κρασιά από κλασικές ελληνικές (Ασύρτικο, Ξινόμαυρο, Αγιωργίτικο) αλλά και διεθνείς ποικιλίες (Trebbiano, Syrah, Merlot, Cabernet Sauvignon). Πέραν αυτού, οι άνθρωποι του κτήματος είναι πραγματικά φιλόξενοι, κάτι που έχει ίση, αν όχι μεγαλύτερη σημασία από την ποιότητα των προϊόντων. Σε επίπεδο ομαδικής προβολής, ενδιαφέρον έχει ο χώρος γευσιγνωσίας Olympus Wines στο Λιτόχωρο, όπου μπορείτε να δοκιμάσετε κρασιά από τρία οινοποιεία της περιοχής (Μυθικό Βουνό, Παπαγιαννούλης, Κούρτης).

Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο Δίου Χίλια χρόνια, από τον 5ο αι. π.Χ. έως τον 5ο αι. μ.Χ., κράτησε η ζωή του Δίου, της ιερής πόλης των Μακεδόνων, που σήμερα είναι ένα μεγάλο αρχαιολογικό πάρκο κοντά στις ακτές της Πιερίας. Διαθέτει μια αρχαιολογική διαδρομή μέσα στη φύση, όπου ακέφαλα αγάλματα, ψηφιδωτά και κίονες με ιωνικά κιονόκρανα ξεπροβάλλουν μέσα από βλάστηση και τρεχούμενα νερά. Πέρα από αυτό, το Δίον είναι η προσωποποίηση μιας παραδοξότητας: αναπτύχθηκε στη σκιά του βουνού των θεών, είχε την αγάπη των Μακεδόνων και το όνομα του Δία, εντούτοις δεν κατάφερε ποτέ να υπερβεί τον εαυτό του και να γίνει επίκεντρο του μακεδονικού βασιλείου.

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Στον αστερισμό της Ντεμπίνας

Στα Ιωάννινα το κρασί είναι (ημι)ορεινή υπόθεση, με δύο βασικές αμπελοοινικές ζώνες να χαρακτηρίζουν την περιοχή: την ΠΟΠ Ζίτσα και την ΠΓΕ Ιωαννίνων. Η πρώτη βασίζεται στην ποικιλία Ντεμπίνα και δίνει κρασιά λευκά (ξηρά, ημίξηρα, αφρώδη), η δεύτερη –με μεγαλύτερη ευελιξία, όπως συμβαίνει συνήθως με τις ΠΓΕ– περιλαμβάνει διάφορες ποικιλίες (Ντεμπίνα, Βλάχικο, Μπεκάρι, Gewürztraminer, Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon, κ.ά.) που αντίστοιχα δίνουν διαφορετικά είδη κρασιών (λευκά, ροζέ, κόκκινα, ξηρά, ημίξηρα, αφρώδη, ημιαφρώδη). Στις πλαγιές της Ζίτσας, σε υψόμετρο 700 μ., θα βρείτε το επισκέψιμο οινοποιείο της Zoinos Winery, που τρέφει ιδιαίτερη αγάπη στους μύθους με τους οποίους είναι συνδεδεμένο το ζιτσιώτικο κρασί. Κρασιά και αποστάγματα από Ντεμπίνα, Βλάχικο, Μπεκάρι, αλλά και από ορισμένες διεθνείς ποικιλίες, έχουν εδώ την τιμητική τους. Στην άλλη άκρη του Νομού Ιωαννίνων, στο Μέτσοβο, βρίσκεται το Κατώγι Αβέρωφ, με το βαρύ όνομα του ιδρυτή Ευάγγελου Αβέρωφ να περιβάλλει με αίγλη, χωρίς όμως να επισκιάζει, ένα οινοποιείο σύγχρονο, που προσφέρει μια ξεχωριστή οινοτουριστική εμπειρία. Κάποιες ετικέτες του, μάλιστα, είναι διαθέσιμες μόνο εδώ, όπως το Φλογερό. Οι αμπελώνες του Κατωγιού βρίσκονται στο Γινιέτς («αμπελότοπος» στα βλάχικα) της Πίνδου και είναι οι πιο ορεινοί της Ελλάδας (υψ. 950-1.050 μ.).

Επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο Δωδώνης Στη διαδρομή ανάμεσα στη Ζίτσα και στο Μέτσοβο, νότια της πόλης των Ιωαννίνων, βρίσκεται η Δωδώνη, ένας από τους ιερότερους αρχαίους χώρους της Δυτικής Ελλάδας. Ο ιδρυτικός μύθος θέλει το ιερό της Δωδώνης να γεννιέται όταν ένα μαύρο περιστέρι από την Αίγυπτο κάθισε σε μια βελανιδιά και έδωσε οδηγίες για το σημείο όπου έπρεπε να δημιουργηθεί το μαντείο του Δία. Στην πορεία του χρόνου το μαντείο της Δωδώνης υπηρετήθηκε από ιερείς και των δύο φύλων, που αφουγκράζονταν τη βελανιδιά και τα νερά της ιερής πηγής για να δώσουν χρησμούς, αποδεικνύοντας με πόσο σεβασμό, αγάπη και δέος περιέβαλλαν τότε οι άνθρωποι τη φύση. Το θέατρο της Δωδώνης είναι αρκετά μεταγενέστερο οικοδόμημα, του 3ου αι. π.Χ., όταν η κοινωνική ζωή είχε αρχίσει να διαμορφώνει έναν πιο αστικό χαρακτήρα.
Ευρετήριο

ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ

Κτήμα Σιγάλα
Μπαξές, Οία, τηλ. 22860-71644, sigalas-wine.com, γευσιγνωσίες από 18 ευρώ.
Estate Argyros
Επισκοπή Γωνιά, τηλ. 22860-31489, estateargyros.com, από 15 ευρώ.
Art Space
Έξω Γωνιά, τηλ. 22860-32774, artspace-santorini.com, από 10 ευρώ.

Αρχαιολογικός χώρος Ακρωτηρίου
τηλ. 22860-81939. Δευτέρα, Τετάρτη, Πέμπτη 08.30-15.30, τις υπόλοιπες μέρες 08.00-18.30, είσοδος 12 ευρώ.

ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Οινοποιείο Δουλουφάκη
Δαφνές, τηλ. 28107-92017, douloufakis.wine, γευσιγνωσία από 15 ευρώ.
Κτήμα Λυραράκη
Αλάγνι, τηλ. 28103-36648, lyrarakis.com, από 10 ευρώ.
Κτήμα Πατεριανάκη
Μελέσες, τηλ. 28102-26674, paterianakis.gr, από 12 ευρώ.

Αρχαιολογικός χώρος Κνωσού
τηλ. 28102-31940, 08.00-17.00 καθημερινά, είσοδος 15 ευρώ.

ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ

Κτήμα Χαριτάτου
Κλαδάτα, τηλ. 6976-108768, haritatosvineyard.com, γευσιγνωσία από 20 ευρώ.
Οινοποιείο Σκλάβου
Κεχριώνας, τηλ. 26710-92215, sclavoswines.gr, από 12 ευρώ.
Συνεταιρισμός Παραγωγών Ρομπόλας Κεφαλληνίας – Ορεάλιος Γη, Οινοποιείο Ομαλά
τηλ. 26710-86301, orealios.gr, από 8 ευρώ.

Λιμνοσπήλαιο Μελισσάνης
τηλ. 26740-22997, καθημερινά 10.00-14.00, είσοδος 8 ευρώ. Από Νοέμβριο κλειστό.

ΝΕΜΕΑ

Κτήμα Semeli
Κούτσι, τηλ. 27460-20360, semeliestate.gr, γευσιγνωσία από 19 ευρώ.
Κτήμα Σκούρα
Μαλανδρένι, τηλ. 27510-23688, skouras.gr, από 10 ευρώ.
Κτήμα Παλυβού
Αρχαία Νεμέα, τηλ. 27460-24190, palivos.gr.

Αρχαιολογικός χώρος Νεμέας
τηλ. 27460-22739, από 1 έως 30/10 08.00-18.30 καθημερινά, είσοδος 6 ευρώ.

ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ

Κτήμα Τσέλεπου
Ρίζες Αρκαδίας, τηλ. 27105-44440, tselepos.gr, γευσιγνωσία από 20 ευρώ.
Κτήμα Σπυρόπουλου
Αρχαία Μαντίνεια, τηλ. 6936-003101, ktimaspiropoulos.com, από 10 ευρώ.
Οινοποιείο Kalogris
Κάψια, τηλ. 27102-22290, ktimakalogri.gr, από 12 ευρώ.

Αρχαιολογικός χώρος Μαντίνειας
καθημερινά 08.30-15.30 εκτός Τρίτης, είσοδος ελεύθερη.

ΔΡΑΜΑ

Κτήμα Παυλίδη
Κοκκινόγεια, τηλ. 25210-58300, ktima-pavlidis.gr, γευσιγνωσία δωρεάν.
Κτήμα Τέχνη Οίνου
Μικροχώρι, τηλ. 25210-83626, wineartestate.com (μόνο ξεναγήσεις).

Αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων
τηλ. 25105-16251, 08.00-18.00 καθημερινά, είσοδος 6 ευρώ.

ΦΛΩΡΙΝΑ

Κτήμα Άλφα
2o χλμ. Αμυνταίου-Αγ. Παντελεήμονα, τηλ. 23860-20111, alpha-estate.com, δωρεάν γευσιγνωσία.
Κτήμα Δημόπουλου
Ξινό Νερό Φλώρινας, τηλ. 23860-81088, dimopoulosestate.gr, δωρεάν γευσιγνωσία.

Αρχαιολογικός Χώρος Πετρών
Τηλ. 23850-28206 (επιλογή 4), καθημερινά εκτός Τρίτης 08.30-15.00, εισιτήριο 3 ευρώ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Κτήμα Γεροβασιλείου
Επανομή, τηλ. 23920-44567, gerovassiliou.gr, είσοδος ξενάγησης 5 ευρώ, γευστική δοκιμή από 2 ευρώ/ποτήρι.
Domaine Florian
Τρίλοφος, τηλ. 23920-64978, domaineflorian.com, γευσιγνωσία από 12 ευρώ.

Μνημεία Θεσσαλονίκης
◆ Ροτόντα, τηλ. 23102-04868, καθημερινά εκτός Τρίτης 08.00-20.00, εισιτήριο 6 ευρώ.
◆ Γαλεριανό Συγκρότημα, τηλ. 23102-69622, 10.00-16.30, 4 ευρώ.

ΠΙΕΡΙΑ

Κτήμα Κούρτη
Ράχη Πιερίας, τηλ. 6974-471230, kourtiswinery.com, γευσιγνωσία από 2,5 ευρώ/ποτήρι.
Olympus Wines
28ης Οκτωβρίου 2, Λιτόχωρο, olympuswines.gr.

Αρχαιολογικός χώρος Δίου
Τηλ. 23510-53484, καθημερινά 08.00-απογευματινές ώρες, είσοδος 8 ευρώ.

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Zoinos Winery
Ζίτσα, τηλ. 26580-22297, zoinos.gr, γευσιγνωσία από 5 ευρώ.
Κατώγι Αβέρωφ
Μέτσοβο, τηλ. 26560-31490, katogiaveroff.gr, από 2,5 ευρώ/ποτήρι.

Αρχαιολογικός χώρος Δωδώνης
08.00-18.00 καθημερινά, εισιτήριο 8 ευρώ.
 

TIPS

• Τα οινοποιεία είναι ανοιχτά τον Οκτώβριο και η πλειονότητα αυτών και τον Νοέμβριο. Άλλα λειτουργούν με συγκεκριμένο ωράριο, άλλα κατόπιν ραντεβού. Προτού ξεκινήσετε για την επίσκεψή σας, επιβεβαιώστε με ένα τηλεφώνημα ότι είναι ανοιχτά. Οι τιμές γευσιγνωσίας που αναφέρονται παραπάνω είναι ενδεικτικές και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να διαμορφωθούν ανάλογα με τις προτιμήσεις σας.
• Στους περισσότερους οινικούς προορισμούς, εκτός από τα παραπάνω οινοποιεία, υπάρχουν κι άλλοι αξιόλογοι παραγωγοί τους οποίους αξίζει να ανακαλύψετε.
• Πολλοί αρχαιολογικοί χώροι από 1η Νοεμβρίου περιορίζουν το ωράριό τους και μειώνουν την τιμή του εισιτηρίου τους.

πηγή:kathimerini.gr