Φωτογραφία που λήφθηκε στη βόρεια πλευρά της πλατείας Αιμιλιανού κατά την επίσκεψη του στρατηγού της Κοζάνης περί τα τέλη της δεκαετίας του 1920.
Στα δεξιά της φωτογραφίας διακρίνονται ο Μητροπολίτης Γρεβενών Νικόλαος, στα δεξιά του ο στρατηγός της Κοζάνης με τα παράσημά του και με το ακουμπισμένο στο τραπέζι στρατιωτικό πηλίκιο «κεπί», που φέρει κεντημένες δάφνες, και δίπλα του μια άγνωστη κυρία.
Δεύτερος από αριστερά ένας αξιωματικός του ελληνικού στρατού με τον βαθμό του συνταγματάρχη και πρώτος από αριστερά στρατιωτικός ξένης χώρας. Από την έλλειψη βασιλικής κορώνας στα στρατιωτικά πηλίκια των αξιωματικών τεκμαίρεται ότι η φωτογραφία λήφθηκε προφανώς κατά την πρώτη περίοδο της ελληνικής δημοκρατίας (1924-1935), αλλά και κατά την αρχιερατεία του Μητροπολίτη Νικολάου (1924-1933).
Ο Μητροπολίτης Νικόλαος Παπανικολάου γεννήθηκε το 1883 στη Σιάτιστα και μετά την αποφοίτηση του από το Τραμπάντζειο Ημιγυμνάσιο Σιάτιστας εισήχθηκε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, αλλά αποσύρθηκε λόγω σοβαρής ασθένειας έπειτα από τρία χρόνια. Κατόπιν χειροτονήθηκε διάκονος από τον Μητροπολίτη Γρεβενών Αγαθάγγελο και συνέχισε τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη.
Στη συνέχεια, με το τέλος των σπουδών του, προσλήφθηκε ως αρχιδιάκονος από τον τότε Μητροπολίτη Μαρωνείας Νικόλαο, στάλθηκε ως επίτροπος στη Θάσο, όπου διέμεινε για δύο έτη, και στη συνέχεια υπηρέτησε μέχρι το 1914 ως αρχιερατικός επίτροπος.
Συνελήφθη από τους Βούλγαρους το 1913 και απήχθη ως όμηρος στη Βουλγαρία, όπου και υπέστη πολλές δοκιμασίες μαζί με άλλους ομογενείς. Κατόπιν τον Φεβρουάριο του 1917 τοποθετήθηκε Επίσκοπος Νεαπόλεως έως το 1921, οπότε και εκδιώχθηκε από τον Κεμάλ και μετά από ύβρεις και προπηλακισμούς από τους Κεμαλικούς έφτασε στην Κωνσταντινούπολη.
Το 1921 διορίσθηκε τοποτηρητής στη Μητρόπολη Σιδηροκάστρου και την 13η Μαρτίου 1924 τοποθετήθηκε Μητροπολίτης Γρεβενών στη θέση του Μητροπολίτη Αιμιλιανού Β΄ Δάγγουλα, ο οποίος μετατέθηκε στη Μητρόπολη Ελευθερούπολης.
Κατηγορήθηκε από το κόμμα των Φιλελευθέρων και ζητήθηκε η απομάκρυνσή του, λόγω της εμπλοκής του στις εθνικές εκλογές του 1928 υπέρ του υποψηφίου του Λαϊκού Κόμματος Γεωργίου Μπούσιου . Κατά τη διάρκεια της αρχιερατείας του, στα τέλη του 1929 και μετά από απόφαση της Ιεράς Συνόδου, του ανατέθηκε και η διαποίμανση της Επαρχίας Μετσόβου.
Απεβίωσε τον Δεκέμβριο του 1933 λόγω νεφρικής ανεπάρκειας . Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στον Ιερό Ναό Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης παρουσία πολλών ιεραρχών, πλήθους Δυτικομακεδόνων, σωματείων και αντιπροσωπειών των αρχών.
Από τα Γρεβενά παρευρέθησαν στην κηδεία ο αρχιερατικός επίτροπος Ιωάννης Θεοδωρίδης, ο πρόεδρος της κοινότητας Περικλής Λαδάς, ο έπαρχος Β. Πελεκάνος, ο γυμνασιάρχης Αν. Τσιώμης και ο Μ. Γάγαλης εκ μέρους του Εθνικού Οικοτροφείου, τον δε επικήδειο εκφώνησε ο ιατρός Αλέξανδρος Βασιλόπουλος , που παρέστη ως εκπρόσωπος των σχολείων και των ενοριών της πόλης.
Η φωτογραφία και τα σχόλια δημοσιεύθηκαν στο βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών (2019) φωτογραφικό λεύκωμα με τίτλο ΄΄Γρεβενά 1912-1940 Φωτογραφικά Ντοκουμέντα και Τεκμήρια΄΄ (2018) του υπογράφοντα.
Εφημ. Μακεδονία, 28/07/1928.
Εφημ. Μακεδονία, 31/07/1928.
Εφημ. Βόρειος Ελλάς, 17/12/1933.
Εφημ. Βόρειος Ελλάς, 24/12/1933.
Εφημ. Βόρειος Ελλάς, 31/12/1933.
Σιγάλας Σέργ., Μητροπολίτης Γρεβενών, Η Εκκλησία των Γρεβενών (τοπωνύμια – ίδρυσις – Διατελέσαντες αρχιερείς). Β΄ έκδοση συμπληρωμένη, Γρεβενά, 1991.
Πηγή fb: Vaggelis Nikopoulos
