Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και Καλλιστώ με εξώδικο στις 27 Απρίλιου σταμάτησαν τις εργασίες στο Ρέμα Γιότσα των Γρεβενών .Απαίτησαν συγκεκριμένα την άμεση ανάκληση της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για το Μικρό Υδροηλεκτρικό στο όρος Σμόλικας εντός του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου ζητώντας από τις αρμόδιες αρχές να ενεργήσουν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους προκειμένου να ανακληθεί η ΑΕΠΟ ως παράνομη.
Ο «Πρωινός Λόγος» είχε αναφέρει σε δυο αναλυτικά ρεπορτάζ ότι ο νομοθέτης δεν επιτρέπει την εγκατάσταση του εν λόγω πράσινου έργου σε οικότοπο προτεραιότητας που αποτελεί ζώνη αποκλεισμού. Η Γενική Διεύθυνση Χωροταξικής & Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας απάντησε στα εν λόγω δημοσιεύματα θυμίζοντας ότι οι ΑΠΕ έχουν χαρακτηρισθεί ως εθνικής σημασίας και ως εκ τούτου οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις και απόψεις θα πρέπει να εδράζονται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο, το οποίο οι ίδιοι δεν τηρούν.
Ήδη ένα αιολικό της Kiefer εντός περιοχών Natura στην Περιφέρεια Θεσσαλίας που χωροθετείται εντός οικοτόπου προτεραιότητας (μεσογειακά δάση μαυρόπευκα) σταματά μετά και την απόφαση του ΥΠΕΝ. Μικρό υδροηλεκτρικό της ίδιας εταιρείας της HYDROKINETIC ENERGΥ με διαχειριστή τον Παναγιώτη Πετρόχειλο χωροθετείται στον τύπο οικοτόπου προτεραιότητας 9530* «(Υπο)μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά μαυρόπευκα.)»
Οι δυο περιβαλλοντικές οργανώσεις αναφέρουν , η εν λόγω ΑΕΠΟ παραβιάζει ευθέως το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις ΑΠΕ1 , καθώς αδειοδοτεί έργο το οποίο σχεδιάζεται να εγκατασταθεί εντός οικοτόπου προτεραιότητας του Δικτύου Natura 2000, δηλαδή έχει δοθεί το πράσινο φως για την κατασκευή ΜΥΗΕ σε περιοχή αποκλεισμού. Ο ανωτέρω οικότοπος προτεραιότητας, ο οποίος καταλαµβάνει συνολική έκταση 91.423 στρεµµάτων, επί συνόλου 197.060 στρεµµάτων της προστατευόµενης περιοχής Natura 2000 .
Το ρέµα «Γιότσα» επίσης βρίσκεται εντός της ζώνης εξάπλωσης τωνειδών ιχθυοπανίδας Salmo farioides και Barbus prespensis και στην προαναφερθείσα ΖΕΠ μεείδη χαρακτηρισμού τα Χρυσαετός (Aquila chrysaetos), Φιδαετός (Circaetus gallicus),Ασπροπάρης (Neophron percnopterus) και Κοκκινοκαλιακούδα (Pyrrhocorax pyrrhocorax). Το ρέμα «Γιότσα» βρίσκεται επίσης και σε ζώνη πολύ υψηλής ευαισθησίας για το είδοςπροτεραιότητας καφέ αρκούδα (Ursus arctos) με βάση τα αποτελέσματα του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την καφέ αρκούδα (ΥΠΕΝ 2020).
Πέραν του σημαντικότατου νομικού σφάλματος αδειοδότησης ΜΥΗΕ εντός ζώνης αποκλεισμού που συνιστά αυτοτελή λόγο άμεσης ανάκλησης της ΑΕΠΟ, αγνοήθηκαν ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις, τις οποίες επισημαίνουν .
Χαρακτηριστικά, ο Φορέας Διαχείρισης (ΦΔ) Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου γνωμοδότησε αρνητικά για την υλοποίηση του εν λόγω έργου «Τα νέα έργα οδοποιίας που προτείνονται, θα δώσουν πρόσβαση και θα προκαλέσουν επιπρόσθετη όχληση στα είδη πανίδας και διατάραξη του φυσικού περιβάλλοντος, στην ευρύτερη περιοχή. Λόγω της παρουσίας μεγάλων πρανών και έντονων κλίσεων αλλά και του γεωλογικού υποβάθρου της περιοχής κατολισθήσεις στην περιοχή επέμβασης είναι πολύ πιθανό να συμβούν ειδικά κατά την διάνοιξη της οδού και την εγκατάσταση του αγωγού. Θα δημιουργηθούν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην υπόσταση και τις αξίες του πάρκου. Εξάλλου η αρμόδια Δασική Αρχή (Δ/νση Δασών Γρεβενών) τονίζει ότι η ανωτέρω έκταση έχει γενική έκθεση ως προς τον ορίζοντα, και ότι η κλίση της κυμαίνεται από 20-300 %, και το υψόμετρο κυμαίνεται από 1000-1700 μέτρα. Το πέτρωμα αποτελείται από Περιδοτίτες και Σερπεντίνες. Το εδάφη είναι αμμοαργιλώδη μετρίου βάθους. Ζητούμενες για χαρακτηρισμό εκτάσεις είναι δάσος Μαύρης Πεύκης, με διάσπαρτα άτομα Λευκόδερμης Πεύκης».
• Το ΠΕΣΠΑ γνωμοδότησε κατά πλειοψηφία θετικά χωρίς να έχει λάβει γνώση στοιχείων σχετικών με την οικολογική σημασία της περιοχής. Ειδικότερα:
ότι τυχόν εγκατάστασή του προαναφερόμενου ΜΥΗΕ θα είναι εντελώς ασύμβατη με τους βασικούς στόχους του εν έργου LIFE για την προσιασία της καφέ αρκούδας που εφαρμόζεται στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου αλλά και των εθνικών στόχων κατάστασης διατήρησης της καφέ αρκούδας , δεδομένου ότι θα επιφέρουν μη αναστρέψιμη αλλοίωση του ενδιαιτήματος του είδους.
Συμπερασματικά, η εφαρμογή της ως άνω ΑΕΠΟ, θα βλάψει σημαντικά την οικολογική συνοχή και λειτουργία του οικοσυστήματος του όρους Σμόλικας το οποίο είναι ήδη επιβαρυμένο από τις δασικές πυρκαγιές του 2001 και 2007, καταστρέφοντας τύπους οικοτόπων προτεραιότητας με διάνοιξη δρόμων και άλλα συναφή έργα για την κατασκευή του ΜΥΗΕ, στερώντας από προστατευόμενα είδη, όπως η καφέ Αρκούδα κρίσιμα ενδιαιτήματα φωλεοποίησης, καταφυγίου και τροφοληψίας.
Κάθε άλλο παρά βεβαιότητα υπάρχει ως προς τη διατήρηση της ακεραιότητας του τόπου· ο κατακερματισμός και η απώλεια του ενδιαιτήματος ενός ζωικού είδους προτεραιότητας (καφέ αρκούδα) και η υποβάθμιση ενός οικοτόπου προτεραιότητας είναι προφανείς.
Ιωάννα Παπαδημητρίου
Το ΠΕΣΠΑ και ο Βασίλης Μιχελάκης για το μικρό υδροηλεκτρικό της Kiefer στο Ρέμα Γιότσα της Σαμαρίνας
