Πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα, 20 Νοεμβρίου, η παρουσίαση του βιβλίου της Γωγώς Ατζολετάκη “Το Ζ της ζωής”, στην Αίθουσα Τέχνης Κοζάνης. Ομιλητές ήταν η Αναστασία Βαβλιάρα, κοινωνική λειτουργός, και η Σταυρούλα Κουβάτα, ψυχολόγος. Την εκδήλωση παρουσίασε ο Μανώλης Κουτσοσίμος. Κατά την παρουσίαση του βιβλίου έγινε ανάγνωση αποσπασμάτων, ενώ αναλύθηκαν οι αιτίες, οι μορφές και οι συνέπειες της ενδοοικογενειακής βίας, τόσο για τα ίδια τα θύματα, όσο και για τα παιδιά που γίνονται μάρτυρες αυτής της βίας.
Η βία, λοιπόν, υπάρχει ως αποτέλεσμα, τόσο κοινωνικών, όσο και ψυχολογικών παραγόντων και μπορεί να είναι λεκτική, ψυχολογική και σωματική. Όσον αφορά το κοινωνικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο λαμβάνουν μέρος οι βίαιες σχέσεις, αυτό κυριαρχείται, συνήθως, από στερεοτυπικές αντιλήψεις σχετικά με το ρόλο της γυναίκας και του άντρα στο σπίτι, αλλά και στην κοινωνία γενικότερα. Αυτό ισχύει, όχι μόνο στις αναπτυσσόμενες κοινωνίες, αλλά και στις ήδη αναπτυγμένες. Επίσης, η αδυναμία πρόσβασης της γυναίκας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, καθώς και η σεξιστική αντίληψη “τα ήθελε και τα έπαθε” – κοινωνική αντίληψη που επιβραβεύει τη βίαιη συμπεριφορά του άντρα, θεωρούνται, μεταξύ των άλλων, στοιχεία τα οποία συμβάλλουν στην άσκηση της βίας κατά των γυναικών.
Οι συνέπειες της ενδοοικογενειακής βίας, για τη γυναίκα, αλλά και για τα παιδιά που γίνονται μάρτυρές της, είναι πολλές και ιδιαίτερα σοβαρές. Επιπλέον, μπορούν να είναι οικονομικές, ψυχολογικές και σωματικές. Η γυναίκα, λοιπόν, κλείνεται στον εαυτό της και στο σπίτι με αποτέλεσμα να μειώνεται η παραγωγικότητά της, καθώς, συνήθως, δεν είναι σε θέση να δουλέψει ή δεν την αφήνει ο άντρας – θύτης. Επίσης, η γυναίκα, μετά από πολλά περιστατικά βίας, παρουσιάζει διαταραχή συναισθημάτων, αίσθημα έντονου άγχους και ενοχής, καθώς και φόβο. Τα συναισθήματα αυτά μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και σε αυτοκτονία. Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά, τα οποία είναι πολύ πιθανό κατά τη διάρκεια της εφηβείας να αναπτύξουν παραβατική συμπεριφορά ή, ακόμα, και να εθιστούν σε ναρκωτικές ουσίες. Όσον αφορά τη σωματική βία, αυτή μπορεί πολλές φορές να οδηγήσει σε σοβαρό τραυματισμό της γυναίκας που μπορεί να προκαλέσει και το θάνατό της.
Τα ψυχολογικά αίτια, από την άλλη, εντοπίζονται, μεταξύ των άλλων, στην ανάγκη του άντρα για απόλυτο έλεγχο της κατάστασης και της συντρόφου του, με σκοπό τη συνεχή αυτοεπιβεβαίωσή του, καθώς και στην παθητική συμπεριφορά της γυναίκας, η οποία παρουσιάζει πολύ συχνά ενοχική συμπεριφορά και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Τέλος, ο θύτης έχει υπάρξει ο ίδιος, πολλές φορές, θύμα οικογενειακής βίας.
Σύμφωνα με την ψυχολόγο Σταυρούλα Κουβάτα, υπάρχουν τρία στάδια μέσα στα οποία εξελίσσεται η ενδοοικογενειακή βία. Κατά το πρώτο στάδιο, η βία που ασκείται είναι λεκτική και μετά από κάθε επεισόδιο – ξέσπασμα ο θύτης φαίνεται μετανιωμένος και απολογείται. Στο δεύτερο στάδιο, γίνεται εμφανής η ανεξέλεγκτη βία, χωρίς προφανή αιτία, και η προσπάθεια δικαιολόγησης και εκλογίκευσης του περιστατικού από τον ίδιο το θύτη. Στο τρίτο και τελικό στάδιο, τα επεισόδια είναι πολλά και ολοένα πιο έντονα, ενώ μετά από κάθε περιστατικό βίας ο θύτης γίνεται ιδιαίτερα τρυφερός.
Όπως ανέφερε η κα. Αναστασία Βαβλιάρα το θύμα πρέπει να αναζητήσει βοήθεια, ειδικά μετά την απόφαση εγκατάλειψης του βίαιου συντρόφου – σύμφωνα με την ίδια, το πιο επικίνδυνο στάδιο της βίαιης σχέσης, και να μην κλειστεί στον εαυτό του. Η κοινωνική λειτουργός ανέφερε, επίσης, τους οργανισμούς στους οποίους μπορούν να απευθυνθούν οι κακοποιημένες γυναίκες της Κοζάνης.
Η συγγραφέας του βιβλίου, Γωγώ Ατζολετάκη, απαντώντας στην αναμενόμενη ερώτηση του κοινού, πριν καν τεθεί, δήλωσε ότι η ίδια δεν έχει υπάρξει θύμα βίας. Έμπνευση για τη συγγραφή του βιβλίου, “το Ζ της ζωής”, υπήρξαν ιστορίες γυναικών του φιλικού περιβάλλοντος της συγγραφέως. Η κα. Ατζολετάκη αναφέρθηκε, επίσης, στην περίπτωση της ηθοποιού Πωλίνας Γκιωνάκη, η οποία υπήρξε θύμα βίας που παρά λίγο να της κοστίσει την ίδια της τη ζωή. Όπως δήλωσε η συγγραφέας, ο πρώην σύντροφος της κακοποιημένης ηθοποιού υπήρξε άτομο του καλλιτεχνικού κυκλώματος, όμως η κα. Γκιωνάκη δε θέλησε να δημοσιεύσει το όνομά του. Αντιθέτως, προτίμησε να ευαισθητοποιήσει το κοινό μετατρέποντας το βίωμά της σε θεατρικό μονόλογο, τον οποίο ονόμασε “Red X”.
Επίσης, η κα. Ατζολετάκη τόνισε το γεγονός ότι τα κρούσματα της βίας δεν έχουν μειωθεί με το πέρασμα των χρόνων, αλλά αντιθέτως είναι έως και σήμερα πολλά και πολύ έντονα. Τέλος, η συγγραφέας δε μπόρεσε να κρύψει την απογοήτευσή της για τη μικρή προσέλευση του κοινού στην παρουσίαση, η οποία, σύμφωνα με την ίδια, είναι κάτι πολύ βαθύτερο από μια απλή βιβλιοπαρουσίαση.
Ε.Σ.
