ΑΡΧΑΙΟΛΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ – ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ

Υπάρχουν πολλά αρχαιοελληνικά ονόματα στην περιοχή των Σερβίων , ένα φαινόμενο που σύμφωνα με τον Νίκο Μπουκουβάλα, καθηγητή φυσικής και χημείας και ερευνητή της τοπικής ιστορίας ,  συναντάται πρώτη φορά σε μια επιστολή του 1827, που αφορά ευρύτερα την περιοχή, Κοζάνη, Σέρβια, Βελβεντό και Καταφύγι.

Αναλυτικότερα , όπως τόνισε ο ίδιος μιλώντας στο ράδιοΛόγος και τον Λύσανδρο Ρήγα: Πρόκειται για μια επιστολή που έστειλε ο τότε επίσκοπος Σερβίων και Κοζάνης Βενιαμίν, στην οποία απευθύνεται προς τους κληρικούς της περιοχής. Στην επιστολή αυτή ζητάει να διορθωθεί η κακή συνήθεια, να βάζουν στα βαπτιζόμενα ονόματα ασήμαντα, όπως τα χαρακτηρίζει, και όχι ονόματα αγίων που γιορτάζουν.  Μάλιστα στην εν λόγω επιστολή ο τότε επίσκοπος καλούσε τους ιερείς της μητροπολιτικής περιφέρειας να μην δεχθεί να βαπτίσει νήπιο που δεν θα έχει όνομα που δεν γιορτάζει!

Από τότε παρουσιάστηκε το φαινόμενο να συναντώνται στην περιοχή ονόματα αγίων ίσως και πιο σπάνια, μετά την εν λόγω επιστολή. “Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι τα εν λόγω ονόματα έχουν μια παράδοση που σχετίζεται άμεσα με την αρχαία Ελλάδα. Το 1500 περίπου, στο τότε φορολογικό κατάστιχο επί τουρκοκρατίας , εκεί συναντάει κανείς τα ονόματα των αρχηγών των οικογενειών για τα Σέρβια και την περιοχή. Τότε δεν συναντάμε τέτοια ονόματα , παρά μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα και αρχές του 19ου  όπου συναντάει κανείς τέτοια  ονόματα”, ανέφερε ο ίδιος.

Ποιοί άνθρωποι , όμως, ήταν αυτοί που γνώριζαν τόσα αρχαία και σπάνια ονόματα; ο ίδιος απαντάει πως: “Η έρευνά οδηγήθηκε σε συμπεράσματα ότι υπήρχε ιδιαίτερα μορφωμένο κοινωνικό στρώμα, που γνώριζε την αρχαία ελληνική γραμματεία σε μεγάλο βαθμό. Επίσης, η επιρροή και διάχυση των αρχαίων ονομάτων έγινε και στο αγροτικό στρώμα, μιας και άνθρωποι από την αστική τάξη αναλάμβαναν νονοί.

Επίσης, ακολούθησε την ίδια περίοδο μια προσπάθεια από τρεις  οικογένειες της περιοχής, βασιλόφρονες και βενιζελικούς , που ως  επίδοξοι αρχαιογνώστες  έβγαζαν  σωρηδόν τέτοια ονόματα σε παιδιά της περιοχής .

Ένας άλλος παράγοντας που συντείνει στο γεγονός αυτό, είναι ότι το 1914 , 1919 και 1923 τα Σέρβια είναι τόπος όπου εγκαθίσταται οικογένειες από την ανατολική Θράκη, τον Πόντο τον Καύκασο, και τη Μικρά Ασία, που έχουν αρχαία και σπάνια ονόματα της παράδοσης.

Ως αποτέλεσμα, 120 και πλέον σπάνια  ονόματα με ρίζες στην αρχαία Ελλάδα, συναντώνται στα Σέρβια στη διάρκεια 20ου αιώνα και τέλη 19ου αιώνα. Μερικά από αυτά είναι: Αγαμέμνων, Αγησίλαος, Αθηναγόρας , Απόλλων, Αρίσταρχος, Αριστοκλής, Αρχέλαος, Άλκηστης, Αλκμήνη, Αντιγόνη , Αντιόπη, Αριάδνη, Αρσινόη, Άρτεμις, Ασπασία , Γαλάτεια, Γαλήτη, Διομήδης, Δροσιά, Ευριπίδης, Επαμεινώνδας , Εκάβη, Εριφύλη, Ερμιόνη , Ευτέρπη, Ζήνων, Ηρακλής, Ηλέκτρα , Ηρώ, Θεμιστοκλής, Θεοδότη, Θρασύβουλος, Ιεροκλής, Ιπποκράτης, Ισμήνη,. Ιφιγένεια, Κίμων, Κλεάνθης, Κλέαρχος, Κλεομένης, Καλλιόπη, Καλυψώ, Κασσάνδρα, Κλειώ, Κλεοπάτρα, Λέανδρος, Λύσανδρος, Λευκοθέα, Μελπομένη, Μερόπη, Μυρτώ, Ναυσικά , Οδυσσέας, όμηρος, Ορφέας, Ορέστης, Όμηρος, Πελοπίδας, Περίανδρος, Περικλής, Πολύβιος, Πλούταρχος , Πολυδεύκης, Πολυνίκης , Πυθαγόρας , Πηνελόπη, Πολυξένη, Ροδόκλεια, Σιδηρώ, Σοφοκλής, Σωκράτης, Τηλέμαχος, Τιμόθεος, Τερψιχόρη, Φιλήμων , Φίλιππος, Φιλώτας, Φαίδρα, Χαρίσιος , Χαρίκλεια.

Πέρα από τα αρχαιοελληνικά, υπάρχουν και ρωμαϊκά, φράγκικα, ονόματα όπως: Αιμιλία, Ιουλία, Ονώριος, Βύρων, Βικτώρια, Βιργινία, Δεββώρα, Ελεονόρα, Ερασμία, Εριέττα, Γκρέτα.

Τα ονόματα αυτά υπάρχουν τόσο στα Σέρβια όσο και στην  Καστανιά Σερβίων και συνεχίζονται ακόμη και σήμερα .

Τέλος, υπάρχουν και σπάνια ονόματα της ορθόδοξης παράδοσης, που μεταγγίστηκαν στα Σέρβια από τους πρόσφυγες, όπως: Αβραάμ, Αδάμ, Ανυσία, Γαβριήλ, Δανιήλ Ησαΐα, Λουκία, Μαγδαληνή, Μάρθα, Πελαγία, Σαλώμη, Τατιανή , Χρυσόστομος.

 

Β.Σ.

ΡάδιοΛόγος – 219η εκπομπή (26-04-2017)