Η ηθική ποιότητα του ανθρώπου καθορίζεται μέσα από τις πράξεις και τις ενασχολήσεις του.Η συστοιχία των λόγων και πεποιθήσεων με τις πράξεις του δείχνει άνθρωπο έντιμο και ειλικρινή.Η αξία των λόγων είναι δυνατό να προσδιοριστεί μόνο μέσα από την συγκεκριμένη δραστηριότητά του.Έτσι η αρετή των λόγων είναι νεκρή χωρίς την αντίστοιχη αρετή της πράξης.
Η αρετή είναι ευγενέστερη επιδίωξη και κατάχτηση του ανθρώπου. Είναι η ισχυρή διάθεσή του για το καλό,το ηθικό και το ωραίο.Όταν όμως η διάθεση αυτή μένει ανενεργή, τότε μεταπίπτει σε ένα κούφιο συναίσθημα.Η θεωρητική φύση της αρετής πρέπει να συνοδεύεται από την πρακτική της φύση.

Ο άνθρωπος που είναι ενάρετος τόσο στα λόγια, όσο κυρίως στη πράξη, χαρακτηρίζεται από εσωτερική συνέπεια, ελευθερία , σταθερότητα και αποφασιστική δύναμη.Ο άνθρωπος που δε γνωρίζει τις υποχωρήσεις ακολουθεί το μονοπάτι της επιτυχίας και της προσωπικής ευτυχίας.Επίσης ολοκληρώνεται εσωτερικά, δηλαδή ηθικά και πνευματικά έτσι που να είναι σε θέση να θωρακίζει την ψυχή του μπροστά στο φόβο,την καταστροφή και το θάνατο.Ο άνθρωπος που μιλά για την αρετή, αλλά πρώτα απ’όλα εφαρμόζει τις πεποιθήσεις του στην ίδια του την ζωή, γνωρίζει την εμπιστοσύνη των συμπολιτών του και αποχτά ηθική υπόληψη μέσα στο κοινωνικό σύνολο του οποίου αποτελεί οργανικό μέλος.

Αντίθετα, ο άνθρωπος που αρέσκεται στο να διατυπώνει ωραία λόγια για την αρετή, ενώ στην πραγματικότητα οι πράξεις και ολάκερη η ζωή του κάθε άλλο παρά χαρακτηρίζονται από την αρετή, είναι άτομο που χαρακτηρίζεται από ασυνέπεια λόγων και έργων, από έλλειψη σταθερότητας και σύνεσης και από εσωτερική κενότητα και ανελευθερία.Αυτού,το χαρακτηριστικό της ζωής του είναι οι ανέντιμες υποχωρήσεις σ’ότι διακηρύσσει.Φυσικά το καθετί πληρώνεται.Έτσι το τίμημα της ασυνέπειάς του είναι η κοινωνική απομόνωση,η αδυναμία και ο υποβιβασμός της υπόληψης και της εμπιστοσύνης από τους συμπολίτες του….

Η ασυνέπεια αυτή είναι δυνατό να οφείλεται σε καιροσκοπισμό, ιδιοτελείς υπολογισμούς, σκοτεινές σκοπιμότητες, καθώς και σε προσωπικές αδυναμίες και πάθη.

Απ’ ότι φαίνεται η αρετή των λόγων δεν έχει καμμιά αξία θα λέγαμε δε ότι έχει τυπική,επιφανειακή αξία, ενώ η αρετή στην πράξη έχει την ουσιαστική και βαθύτερη αξία. Η αρετή δεν είναι κατάχτηση που προκύπτει από τα ωραία λόγια αλλά κατάχτηση που προκύπτει από την υλοποίηση των λόγων. Η αδυναμία πολλών ανθρώπων να καθιερώσουν ως αρχή της ζωής τους το ‘’κατ’αρετήν ζήν ‘’οφείλεται στον επίμονο, επίπονο και εφ’όρου ζωής αγώνα που πρέπει να διεξάγει ο άνθρωπος. Η αρετή έχει πολύ επιτυχημένα παρομοιαστεί με το χρυσάφι,το οποίο όλοι το εκθειάζουνε αλλά λίγοι το θησαυρίζουν.

Η κάθε θεωρία,η κάθε διακήρυξη και άποψη σ’οποιοδήποτε τομέα της ανθρώπινης ζωής και άν αναφέρεται πρέπει να ελέγχεται μέσα στην πράξη,τη δράση και γενικότερα τη ζωή.Κυρίως η αρετή, το ύψιστο αυτό κόσμημα του ανθρώπου, πρέπει να ξεπερνά τα όρια των λόγων και να εισέρχεται στα πλαίσια της δράσης, γιατί διαφορετικά είναι νεκρή, στείρα και άσκοπη.Τα ωραία λόγια όταν δε συνοδεύονται από την πράξη, μοιάζουν με κάστρα χτισμένα στην άμμο.

Σαν παραδείγματα προσώπων που σεβάστηκαν και εφάρμοσαν τις απόψεις μέσα στην ίδια τους τη ζωή, μπορούμε να θεωρήσουμε τον αρχαίο φιλόσοφο Σωκράτη και τον Χριστό. Η ηθική διδασκαλία του Σωκράτη για την αρετή δε σταμάτησε στα λόγια, αλλά προχώρησε στην πράξη με αποκορύφωμα το θάνατό του.Το ίδιο νόημα είχε και σταυρικός θάνατος του Χριστού.

Η διατήρηση της σχέσης ενάρετου βίου και λόγων είναι έργο επίπονο και χρειάζεται άνθρωπο με εσωτερική ψυχική δύναμη.Αν ο άνθρωπος συνδυάζει τα λόγια και τις πράξεις του, τότε βελτιώνει την ζωή του και προωθεί την ηθικοπνευματική του βελτίωση και ολοκλήρωση.

Αν καθένας μας έχει περιβληθεί την ακεραιότητα,αν κάθε ψυχή είναι ακριβοδίκαια, ειλικρινής, ευγενική,οι άλλες αρετές μπορεί και να λείψουν,μιας και ο κύριος σκοπός τους είναι να μας κάνουν ν’αντέξουμε καρτερικά τις αδικίες των συνανθρώπων μας. Μολιέρος.

ΒΙΣΚΑ ΖΩΗ-ΠΟΛΥΞΕΝΗ