Τον πρώτο χρόνο λειτουργίας ολοκλήρωσε το καλλιτεχνικό σχολείο Κοζάνης που εδρεύει στον Κλείτο, και αποτελεί ένα από τα έξι που λειτουργούν συνολικά στη χώρα. Τα καλλιτεχνικά σχολεία, αν και δημόσια σχολεία, διαθέτουν άλλες προδιαγραφές μέσω των εργαστηρίων και του ειδικού τους εξοπλισμού, δίνοντας τη δυνατότητα στα παιδιά να καλλιεργήσουν τα ιδιαίτερα ταλέντα τους και τις καλλιτεχνικές τους ανησυχίες. Αξίζει να σημειωθεί πως το καλλιτεχνικό σχολείο της Κοζάνης είναι το δεύτερο που υπάρχει στην περιφέρεια, μιας και τα άλλα τέσσερα βρίσκονται στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, κάτι που δίνει ένα ιδιαίτερο πλεονέκτημα στο νομό μας ∙ ενώ, παράλληλα, αποτελεί επίτευγμα για τις τοπικές αρχές που εξασφάλισαν τη δημιουργία του. Παιδιά της Ά Γυμνασίου παρακολούθησαν μαθήματα τη φετινή χρονιά στο σχολείο, τα οποία πέρα από τα μαθήματα γενικής παιδείας διδάσκονταν επί καθημερινής βάσεων τρεις επιπλέον ώρες καλλιτεχνικά μαθήματα, ανάλογα με την κατεύθυνση (θεάτρου – κινηματογράφου, εικαστικών, χορού) που το καθένα είχε επιλέξει, όπως είθισται σε κάθε καλλιτεχνικό σχολείο.

Ποιος ο απολογισμός της φετινής χρονιάς για το σχολείο;

Όπως ανέφερε ο διευθυντής του σχολείου, κ. Γρηγόρης Κοντός, η στελέχωση και η εύρυθμη λειτουργία του σχολείου αποτέλεσαν «προσωπικό του στοίχημα», μιας και έπρεπε να στηθεί ένας ολόκληρος μηχανισμός για να ξεκινήσει το σχολείο από το μηδέν. Τα τρία καλλιτεχνικά εργαστήρια όπως και η αίθουσα χορού, αν και μη πλήρως εξοπλισμένα,  δεν απέτρεψαν από τους μαθητές να κάνουν κανονικά τα μαθήματά τους, ενώ δεν υπήρξε κάποιο πρόβλημα και με τους καθηγητές των καλλιτεχνικών. Στα σχολεία αυτά, ακόμα, υπάρχει ειδική μέριμνα για τη σίτιση των μαθητών, μιας και το ημερήσιο πρόγραμμα τους αποτελείται από οχτώ ώρες διδασκαλίας, όπως και για τη μεταφορά τους καθώς δικαίωμα εγγραφής έχουν μαθητές και από τους τέσσερις νομούς της Δυτικής Μακεδονίας, ζητήματα που διευθετήθηκαν επιτυχώς. Ειδικότερα, περά από τους μαθητές της Κοζάνης, την Ά τάξη επάνδρωσαν και μαθητές από την Πτολεμαΐδα, αλλά και γύρω χωριά όπως η Γαλατινή, η Νεάπολη και η Αγία Παρασκευή, ενώ δεν υπήρξε συμμετοχή εκτός νομού. Όσον αφορά την κάλυψη αναγκών του σχολείου, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να αναφερθεί η συνδρομή των γονέων των μαθητών, αλλά και οι πρωτοβουλίες των ίδιων των παιδιών όπως το Χριστουγεννιάτικο μπαζάρ που διοργάνωσαν.

Τι το διαφορετικό έχει ένα καλλιτεχνικό σχολείο;

Το καλλιτεχνικό είναι δυναμικό σχολείο, πράγμα που σημαίνει πως βασική του επιδίωξη είναι η επαφή των παιδιών με την κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως υπάρχει κανονισμός που καθιστά απαραίτητη την τέλεση μιας δημόσιας εκδήλωσης για κάθε καλλιτεχνικό σχολείο. Βέβαια, το σχολείο της Κοζάνης πραγματοποίησε περισσότερες με πιο χαρακτηριστική την παράσταση με τίτλο «Ο ποντικός και η θυγατέρα του», η οποία παίχτηκε και στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας στο πλαίσιο της ετήσιας συνάντησης των καλλιτεχνικών σχολείων αποσπώντας πολύ θετικές κριτικές από ανθρώπους του θεάτρου. Πέρα από αυτή, πραγματοποιήθηκε  η ετήσια έκθεση εικαστικών πινάκων, ενώ η ευαισθητοποίηση των μαθητών πάνω σε κοινωνικά ζητήματα φάνηκε μέσα την έκθεση πινάκων που φιλοτέχνησαν για λογαριασμό του Κέντρου Ισότητας Γυναικών Κοζάνης.

Ο διευθυντής του σχολείου ανέφερε χαρακτηριστικά πως «είναι το σχολείο που θα έπρεπε να έχουμε», καθώς δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να εξωτερικεύσουν αυτό που έχουν μέσα τους και να το κάνουν ακόμα καλύτερο. Αυτός είναι και ο λόγος που τα παιδιά χαίρονται που πηγαίνουν στο σχολείο, πράγμα που επιβεβαιώνουν και οι γονείς, κατά τα λεγόμενα του.

Επιπλέον, μέσα από τα σχολεία αυτά καλλιεργείται πιο εύκολα η αίσθηση της συνεργασίας και της ομαδικότητας, αφού τα παιδιά, σε πολλές περιπτώσεις, είναι αναγκασμένα να δουλέψουν σε ομάδες. Θα πρέπει, για παράδειγμα, από κοινού να αποφασίσουν για την επιλογή ενός υλικού σε μια κατασκευή ή για την ορθή απόδοση ενός θεατρικού σεναρίου. Σε αντίθεση με ένα γενικό σχολείο, όπου ο μαθητής λειτουργεί κατά μόνας εφόσον τον ενδιαφέρει η δική του προβολή και, έτσι, παρατηρούνται κρούσματα bullying.

Ακόμα και οι εξετάσεις εισαγωγής σ’ αυτά τα σχολεία γίνονται με ένα τρόπο διαφορετικό, καθώς δε βασίζονται στην απομνημόνευση και την καταγραφή γνώσεων παρά δίνεται βαρύτητα στην αντίληψη και τη φαντασία των παιδιών. Έτσι, οι εξεταστές μπορεί να ζητήσουν από τα παιδιά να αυτοσχεδιάσουν ή να δημιουργήσουν ένα σενάριο από εικόνες που θα τους δοθούν εκείνη τη στιγμή.  Εξάλλου, επικρατεί η αντίληψη πως ένα παιδί που είναι καλό στα μαθήματα γενικής παιδείας θα είναι και στα καλλιτεχνικά και το αντίστροφο.

Μέλημα του σχολείου αποτελεί η επαφή των παιδιών με τον καλλιτεχνικό κόσμο.  Συνεργάζεται ήδη με το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, ενώ επιδιώχθηκε συνεργασία και με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, καθώς, έπειτα από συνεννόηση, ηθοποιοί του θα παρευρεθούν τη νέα σχολική χρονιά στο χώρου του σχολείο τελώντας ένα είδος σεμιναρίου στα παιδιά. Σημαντική θεωρείται, ακόμα, η συνεργασία με συλλόγους εικαστικών της πόλης. Ενώ έχει δημιουργηθεί ένα είδος πινακοθήκης στο σχολείο με έργα καλλιτεχνών της περιοχής, έπειτα από προσωπική επικοινωνία μαζί τους, για την οποία τα παιδιά θα φτιάξουν υποστηρικτικά και ένα είδος λευκώματος με τα βιογραφικά τους. Θα κληθούν ακόμα τη νέα σχολική χρονιά να μιλήσουν στα παιδιά άνθρωποι που εντάσσονται ευρύτερα στο χώρο της τέχνης όπως ποιητές ή λογοτέχνες προκειμένου να αποκτήσουν μια πιο ολοκληρωμένη άποψη περί τέχνης. Σκόπιμη, κρίνεται, πέρα από αυτά, και η επαφή με αντίστοιχα σχολεία της Ευρώπης, ακόμα και σαν ανταλλαγή επισκέψεων.

Όσο για τις προοπτικές που δίνει η φοίτηση σε ένα τέτοιο σχολείο, σίγουρα τα παιδιά αποκτούν εξαιρετικά εφόδια και καθίστανται πιο πεπαιδευμένα μιας και εργάζονται επί σειρά ετών σε ένα συγκεκριμένο τομέα. Ενδεικτικά, αξίζει να σημειωθεί πως αυτά που διδάσκονται οι φοιτητές στη σχολή Θεάτρου σχετικά με τον κινηματογράφο στο πρώτο έτος, είναι πράγματα που ένα παιδί έχει διδαχθεί ήδη στην Ά Γυμνασίου σε ένα καλλιτεχνικό σχολείο. Επιπλέον, όπως αποκάλυψε ο διευθυντής του σχολείου, γίνεται μία συζήτηση να υπάρξει μια μοριοδότηση σε σχολές που αφορούν τα καλλιτεχνικά,  όταν αργότερα τα παιδιά δώσουν πανελλήνιες εξετάσεις, αναγνωρίζοντας την προϋπηρεσία τους στο χώρο αυτό.

Ας δούμε το σχολείο μέσα από τα μάτια των παιδιών:

«Περνάς πολύ ωραία, περνάς καλά» ήταν οι φράσεις που χρησιμοποίησε ο μαθητής Κωνσταντίνος Παυλίδης, όταν ζητήθηκε να σχολιάσει την εμπειρία του από το καλλιτεχνικό σχολείο. Ο μαθητής, που ακολούθησε την κατεύθυνση του θεάτρου – κινηματογράφου, μιας από πολύ μικρός του άρεσε να ασχολείται, όταν έμαθε για το σχολείο αναφώνησε : «Εδώ είναι η ευκαιρία μου!» και βγήκε δικαιωμένος. Οι φίλοι του από το δημοτικό σχολείο στο Τρανόβαλτο, στο οποίο φοιτούσε την προηγούμενη χρονιά, αναγνωρίζουν τη θετική επίδραση του καλλιτεχνικού σχολείου καθώς του λένε ότι γίνει πιο δραστήριος. Πρωταγωνίστησε στην παράσταση που το σχολείο παρουσίασε στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα, την οποία εκλαμβάνει ως μια ξεχωριστή εμπειρία,  και στόχος του είναι το θέατρο να αποτελέσει και μελλοντική του απασχόληση. Θεωρεί ευτύχημα που κατάφεραν να κρατήσουν ανοιχτό ένα τέτοιο σχολείο και πιστεύει πως θα χαράξει το δικό του δρόμο.

«Αποκόμισα καινούριους φίλους, καινούριες εμπειρίες και πολλές γνώσεις» ανέφερε η μαθήτρια Αρχοντή Καλογιαννίδου, η οποία ακολούθησε την κατεύθυνση των εικαστικών. Ενθουσιάστηκε όταν έμαθε για τη δημιουργία του σχολείου, καθώς από μικρή είχε έφεση στη ζωγραφική και έτσι της δινόταν η δυνατότητα να την καλλιεργήσει. Το φιλικό κλίμα που επικρατούσε στο σχολείο έκανε εύκολη τη μετάβαση από το δημοτικό σχολείο της Αθήνας, στο οποίο φοιτούσε την προηγούμενη χρονιά. Πήρε μέρος στην πληθώρα των εκδηλώσεων του σχολείου και χαρακτηρίζει ως «επιτυχημένη» τη σχολική χρονιά,, κάτι που την κάνει να νιώθει ικανοποίηση αλλά και την οπλίζει με πείσμα για την επόμενη χρονιά. Όνειρο της είναι να περάσει στη σχολή Καλών Τεχνών.

«Είμαστε σαν οικογένεια μεταξύ μας», « Μέσα από τις δραστηριότητες ήρθαμε πιο κοντά – Ο χορός μας ένωσε» ήταν τα λόγια της μαθήτριας Σπανίδου Ελπίδας, που ακολούθησε την κατεύθυνση του χορού, όταν περιέγραφε τις σχέσεις μεταξύ μαθητών και δασκάλων. Η μαθήτρια διέκρινε ένα διαφορετικό τρόπο με τον οποίο γίνονται τα μαθήματα δουλεύοντας σε μικρές ομάδες, πράγμα που βοηθά να γίνουν πιο κατανοητά. Σχολιάζοντας τη συμμετοχή της  στην θεατρική παράσταση στην Αθήνα, ανέφερε πως επρόκειτο για μια διαδικασία από την οποία βγήκαν  πιο ώριμοι τόσο εκείνη όσο και οι συμμαθητές της, ενώ τους βοήθησε να  ανεβάσουν το επίπεδο του σχολείου. Συνδέθηκαν με το κοινό και δεν ένιωσε ότι μπορεί να τους σχολιάσει κανείς αρνητικά, συμπλήρωσε. Ευσεβής πόθος είναι να εξακολουθήσει να ασχολείται και μελλοντικά με το χορό, ενώ και για τους συμμαθητές της πιστεύει πως αξίζουν και στο μέλλον να ασχοληθούν με τα καλλιτεχνικά.

Εν κατακλείδι, η σημασία της τέχνης και η ευεργετική επίδραση που έχει στα παιδιά συνοψίζεται στη φράση του διευθυντή του σχολείου πως «είναι λειψή, είναι με ένα πόδι η παιδεία που δεν έχει μέσα της την τέχνη», τονίζοντας πως θα πρέπει να υπάρχει με όποια μορφή μπορεί. Βέβαια, θα πρέπει να αναγνωριστεί και η υπευθυνότητα  και η σοβαρότητα από πλευράς των παιδιών καθώς, μπορεί να φοιτούν σε ένα σχολείο πιο ελκυστικό από τα άλλα, παρακολουθούν, όμως, επιπλέον ώρες και προετοιμάζουν δουλειά που εκτίθεται στο κοινό. Φέτος αναμένεται να φοιτήσουν το λιγότερο 64 παιδιά, εφόσον θα λειτουργήσει η Ά και η ΄Β Γυμνασίου. Βέβαια, όσα παιδιά δεν παρακολούθησαν σ’ αυτό την Ά Γυμνασίου αλλά επιθυμούν να  ενταχτούν στο δυναμικό των μαθητών, έχουν τη δυνατότητα να δώσουν κατατακτήριες εξετάσεις το Σεπτέμβριο και να φοιτήσουν εκεί στη ΄Β Γυμνασίου.

Μπτούρη Φιλαρέτη