Με ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγής γνώσεων μεταξύ συνεταιρισμένων αγροτών βρέθηκε στην Φιλανδία ο κ. Χρήστος Μόσχος, κτηνοτρόφος και μέλος του Αγροτικού Συλλόγου Καστοριάς Μακεδνός.
Όπως ανέφερε στον ΑγροΤύπο ο κ. Μόσχος, επισκέφτηκε τον συνεταιρισμό αγελαδοτρόφων Valio, που τα μέλη του παράγουν το 85% του γάλακτος της χώρας και διαθέτει επτά γαλακτοκομικά εργοστάσια, τα οποία παράγουν γιαούρτι, τυρί, βούτυρο κ.α.
Οι κτηνοτρόφοι μέλη του Valio διαθέτουν όλη την παραγωγή τους στον συνεταιρισμό. Αυτή την εποχή έχουν τιμή παραγωγού στα 51 λεπτά το κιλό (από τα 47 λεπτά που ήταν πέρσι) αλλά με τα φιλοπεριβαλλοντικά πριμ η τιμή μπορεί να φτάσει μέχρι και 61 λεπτά.
Λίγα λόγια για το Valio, πρόκειται για συνεταιρισμό αγελαδοτρόφων που επισκεφθήκαμε στην Φιλανδία, ο συνεταιρισμός ιδρύθηκε το 1905 και είναι η μεγαλύτερη εταιρεία τροφίμων στη Φινλανδία, αγοράζει περίπου το 90% του παραγόμενου φινλανδικού γάλακτος που ισούται με 1,8 δισεκατομμύρια λίτρα ετησίως.
Περισσότεροι από 4.100 κτηνοτρόφοι απαρτίζουν τον συνεταιρισμό, ο οποίος αποτελείται από 5 οργανώσεις καθώς ανά 1000 περίπου άτομα πρέπει να δημιουργείται νέα ομάδα για λόγους εκπροσώπησης. Τα προϊόντα του συνεταιρισμού είναι γνωστά για την υψηλή τους ποιότητα και πωλούνται σε 60 χώρες.
Ο συνεταιρισμός πληρώνει τους παραγωγούς ανά 15 ημέρες, η τιμή καθορίζεται από το ΔΣ το οποίο απαρτίζουν εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων, για να γίνει κάποιος μέλος του συνεταιρισμού δηλώνει την ποσότητα γάλακτος που παράγει και του παραχωρείται το ανάλογα μέρισμα, σε περίπτωση που κάποιος δεν παραδώσει γάλα για έναν χρόνο στον συνεταιρισμό διαγράφεται οριστικά. Τα κέρδη του συνεταιρισμού μοιράζονται κάθε χρόνο στην λήξη του έτους, αναλογικά με τα μερίσματα σε όλα τα μέλη του συνεταιρισμού. Ο συνεταιρισμός αγοράζει γάλα μόνο απο τα μέλη του.
Ο συνεταιρισμός έχει στόχο να έχει ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα μέχρι το 2035. Εφαρμόζει διάφορες μεθόδους μείωσης των εκπομπών άνθρακα ειδικά στην πρωτογενή παραγωγή. Ένας από τους τρόπους είναι δίνοντας μπόνους από 1 εώς 10 λεπτά συνολικά ανά κιλό γάλακτος, για κάθε πρακτική μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα που εφαρμόζει ο κτηνοτρόφος (π.χ. αν χρησιμοποιεί κτηνοτροφία ακριβείας 2 λεπτά συν στην τιμή του γάλακτος, αν έχει μετρητές άνθρακα στα αγροτεμάχια βοσκής η εκμετάλλευσης συν 1 λεπτό κ.α.).
Επίσης η παραγωγή βιοαερίου με βάση την κοπριά μπορεί να μετριάσει το αποτύπωμα άνθρακα του γάλακτος, κατά 20 -30%, έτσι δίνει έμφαση στην δημιουργία μονάδων βιοαερίου από τους παραγωγούς μέλη του. Για να εξασφαλίσει την «αγορά» αερίου ο συνεταιρισμός προμηθεύτηκε 5 φορτηγά που χρησιμοποιούν το βιοαέριο ως κύριο καύσιμο, έτσι εξασφάλισε μια αρχική αγορά αερίου κίνησης οχημάτων. Επίσης μέρος του βιοαερίου που παράγεται χρησιμοποιείται για παραγωγή ενέργειας. Τα κέρδη από την μονάδα βιοαερίου ανήκουν αποκλειστικά στον παραγωγό, η τιμή πώλησης του αερίου διαμορφώνεται επίσης από τον παραγωγό. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει 5 μονάδες βιοαερίου από τα μέλη αλλά υπάρχει ενδιαφέρον και από άλλους παραγωγούς.
Το κόστος μιας μονάδας βιοαερίου 600-1.000 κυβικών κυμαίνεται μεταξύ 1 και 1,5 εκατομμυρίου ευρώ ανάλογα αν θα υπάρχει υποσταθμός για αέριο κίνησης ή όχι, το κόστος καλύπτεται από δανεισμό με 1,2-1,7% επιτόκιο για 30 χρόνια και με 50% επιδότηση από διάφορα αναπτυξιακά προγράμματα ή προγράμματα πράσινης επένδυσης. Μια μονάδα 600 κυβικών παράγει περίπου 400 κιλά αερίου την ημέρα και η τιμή πώλησης του αερίου είναι 1,9 με 2 ευρώ το κιλό. Η μονάδα γεμίζει αυτόματα με υγρή κοπριά από την κτηνοτροφική εκμετάλλευση και με στερεή κοπριά μία φορά την ημέρα από τον παραγωγό. Δεν χρειάζεται χημικός για να λειτουργήσει το βιοαέριο μπορεί και ο κτηνοτρόφος να κάνει την αναλογία που χρειάζεται ειδικά αν έχει συνεχή ροή σταθερών υπολειμμάτων, τον παραγωγό εκπαιδεύει η εταιρεία που θα χτίσει το βιοαέριο για το πως να το λειτουργεί αλλά και τι αναλογίες να χρησιμοποιεί. Οι παραγωγοί προμηθεύονται επίσης υπολείμματα από άλλα εργοστάσια τροφίμων όπως πχ πατατάκια, λάδια, ληγμένα προϊόντα κτλ για τα οποία κάποιες φορές πληρώνονται που τα ανακυκλώνουν.
Παράδειγμα προς μίμηση λοιπόν για την πρωτογενή παραγωγή οι Φιλανδοί, οι οποίοι εκτός από τα προαναφερόμενα μέτρα για να στηρίξουν τους κτηνοτρόφους τους παρέχουν μισθό – ίσο με τον μέσο μισθό της χώρας – για 26 ημέρες τον χρόνο, ώστε να μπορέσουν να κάνουν διακοπές αλλά και δωρεάν εκπαιδευμένο προσωπικό το οποίο θα λειτουργεί την επιχείρηση για όσο καιρό θα λείπουν οι ιδιοκτήτες.
Επίσης το σύστημα υγείας τους είναι δωρεάν για όλους και σε περίπτωση ατυχήματος όπου ο κτηνοτρόφος δεν μπορεί να εργαστεί, αποζημιώνεται ανάλογα για τις ημέρες που έλειπε από την εργασία του και χρειάστηκε να πληρώσει επιπλέον εργαζόμενο ώστε να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες εργασίες της επιχείρησης.
Τέλος αξίζει να αναφέρουμε ότι ο συνεταιρισμός για τον εκσυγχρονισμό των εκτροφών και την αυτοματοποίηση της παραγωγής γάλακτος (ρομποτικά αλμεκτήρια, αυτόματες ταΐστρες κ.α.) έδωσε στα μέλη του άτοκα δάνεια διάρκειας 30 ετών. Επίσης το κράτος δίνει σε κάθε κτηνοτρόφο συγκεκριμένες εκτάσεις με δάση, από τα οποία μπορεί να εκμεταλλεύεται την ξυλεία τους για να έχει ένα πρόσθετο εισόδημα.
Παϊσιάδης Σταύρος
Πηγή:agrotypos.gr
