Η εβδομάδα κινητικότητας και ιδιαίτερα η χρήση ποδηλάτου, μας έφερε στη μνήμη τη χρησιμοποίηση των ποδηλάτων στο παρελθόν. Στη φωτογραφία με τα ποδήλατα είναι πέντε (5) φίλοι και συμμαθητές. Για την ιστορία γράφω τα ονόματα, από δεξιά της φωτογραφίας οι, Γιαννάκος Κλόνταρης, ΕυΘύμιος Κουτσονάνος, Δημήτριος Τσιομπάνος Αθανάσιος Βαμβακάς και Γιάννης Κορκάς. Από το αρχείο του. Κάνουν ποδηλατάδα στην οδό 11η Οκτωβρίου, άνετα και ευχάριστα , τα αυτοκίνητα ήσαν ολίγα και ο δρόμος ελεύθερος. Τη φωτογραφία τράβηξε ο γνωστός τότε «Φώτο Βιέννη», Άχτουμ έλεγε, γερμανική λέξη. Που σημαίνει «Προσοχή» και συνέχισε να ομιλεί εάν είχε ακροατήριο τραβούσε και φωτογραφίες και φυσικά τις έπαιρνες για να αποφύγεις τον ΑΧΤΟΥΜ. (Τον είχαν συλλάβει μαζί με πολλούς άλλους Κοζανίτες στην κατοχή, οι Γερμανοί, και τους μετέφεραν στη Βιέννη για αναγκαστική εργασία. Επέστρεψαν στην Κοζάνη μετά τη λήξη του πολέμου 8-Μάϊου 1945).
Πηγαίναμε με τα ποδήλατα και σε άλλους δρόμους όπως στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, που είχε δεξιά και αριστερά του δρόμου πολλά δέντρα Ακακίας. Με λευκά μυρωδάτα άνθη. Συναγωνιζόμασταν ποιος θα ανέβει πρώτος την ανηφόρα. Μετά μαζεύαμε και γλύκα από τα δέντρα που είχε το εξωκκλήσι πολλές γλυκές. Είχαμε μαζί μας και σακούλια να βάλουμε τα γλύκα ήταν τρόπο τινά γλειφιτσούρι το οποίο παρήγαγε η φύση με τα δέντρα της. (Να προσθέσω, ότι ο Άγιος Αθανάσιος μετά την απομάκρυνση των νεκροταφείων του 1913, είχε μεταβληθεί σε πάρκο αναψυχής, γεμάτος από δέντρα και λουλούδια. Πηγαίνανε τα απογεύματα της Κυριακής οι οικογένειες με τα παιδιά τους, έχω και οικογενειακή φωτογραφία του 1938. Περνούσαμε ένα ευχάριστο κυριακάτικο απόγευμα. Λειτουργούσε και καφενείο-ζαχαροπλαστείο. Κατά τον αείμνηστο Άνθο Πεσλή που απεβίωσε προ 10 ετών σε ηλικία 96 χρονών, μου έλεγε ότι προ του Σαράντα πήγαιναν μαθήτριες καλλίφωνες και τραγουδούσαν καθώς και κανταδόροι με κιθάρες και μαντολίνα, ο Άνθος έπαιζε μαντολίνο θαυμάσια , ήταν και μέλος της χορωδίας. Τιμούμε και τη μνήμη του). Όμορφες εποχές για όλους, την αποκαλούσαν ΜΠΕΛ ΕΠΟΚ, που να φανταστούν οι άνθρωποι τότε τι μας περίμενε, δυστυχώς ήρθε ο καταστροφικός Β’ παγκόσμιος πόλεμος.
Πηγαίναμε επίσης στο εξωκκλήσι της Παναγιάς και στον Νίσβουρου -Λευκόβρυσι όπου είχε δεξαμενή- που έμοιαζε με πισίνα γεμάτη νερό, (ήταν από την Γεωργοβιοτεχνική σχολή, ιδρυθείσα από τον ευεργέτη Παύλο Χαρίση που είχε μεγάλο εμπορικό οίκο στη Βουδαπέστη και ονομάστηκε Χαρίσειος Γεωργική σχολή. Από το κληροδότημα που άφησε το 1902 ο Παύλος Χαρίσης μετά την εκδημία του, σπούδαζαν δωρεάν αγροτόπαιδα και άλλοι. Τα κτήρια υπάρχουν μέχρι σήμερα στο χώρο αυτόν. Λόγω του πολέμου όμως χάθηκαν τα κληροδοτήματα των Κοζανιτών του εξωτερικού και έχασε η Κοζάνη ένα μεγάλο χρηματικό ποσόν που είχαν καταθέσει οι πρόγονοι μας για την Πατρίδα τους). Πολλοί νεαροί πήγαιναν με τα ποδήλατα και κάνανε μπάνιο στη δεξαμενή αυτή. Πληρώναμε την ώρα ένα πιντούλ’ για να χρησιμοποιήσουμε το ποδήλατο.
Την εποχή εκείνη διέθεταν προς ενοικίαση ποδήλατα οι παρακάτω..
Λευτέρης Τόλιος το μαγαζί το είχε στο κιραμαριό που ονομάζεται σήμερα πλατεία συντάγματος στην αριστερή πλευρά του διατηρητέου οίκημα Γερούση. Είχε ποδήλατα τύπου Ιταλικά, Στούκας και με συμπαγή λάστιχα. Επίσης, στο κιραμαριό είχε και ο Μπάμπος μαγαζί με ποδήλατα. Επίσης, ο Ζιάκας- Ματσίνας στην 11η Οκτωβρίου είχαν (6) έξι κανονικά ποδήλατα και 2 με συμπαγή λάστιχα. Μπουκουβάλας – Πούλιος ποδήλατα και μοτοσακό στην 11η Οκτωβρίου, και ο Ν. Σκαρκαλάς γωνία Αρχελάου και 11ης Οκτωβρίου. Οι Αφοι Βατάλη στη σημερινή έξοδο της οδού Ολύμπου. και Πισιρίδης δίπλα στο Κρατικό Νοσοκομείο που ήταν τότε στην 11η Οκτωβρίου.
Βάζαμε στις ακτίνες του τροχού του ποδηλάτου χαρτόνι ή τσιγαρόχαρτο και έκανε σύρσιμο, ωσάν σφύριγμα, το είχαμε σαν κόρνα, ενώ σήμερα φουλάρει τη μηχανή του Μοτοσακό ο αναβάτης κάνοντας μεγάλο θόρυβο η εξάτμιση και είναι ενοχλητικό.
Τα μαγαζιά που γράφω είναι αυτά που ενοικίαζαν ποδήλατα, τα έχω σημειωμένα στο αρχείο μου από εκείνη την εποχή για να γνωρίζουμε που βρίσκονται και να κάνουμε επιλογή του ποδηλάτου που θα νοικιάζαμε.
Γιάννης Κορκάς
Η φωτογραφία με τους ποδηλάτες, (αρχ. Ι.Κορκά)
