Εισαγωγικό σημειωμα

Ένα κείμενο-νεκρολογία, που μου έστειλαν από την Μελβούρνη Αυστραλίας, το Ινστιτούτο Μακεδονικών σπουδών, στο οποίο είμαι μέλος, και που αφορά τον Παναγιώτη Λιβεριάδη, καθηγητής και διευθυντής στο Ελληνικό σχολείο της Μελβούρνης που δίδαξε χρόνια στους μετανάστες, και επίτιμος πρόεδρος του Ινστιτούτο.

Ένας σπουδαίος εκπαιδευτικός καταγόμενος από την Πτολεμαΐδα, γυναίκα του είναι η Σούλα Γκέσσα, ποιήτρια, καταγόμενη ομοίως από Πτολεμαΐδα. Γνωριστήκαμε το 1993 όταν επισκέφτηκα την Αυστραλία, και δημιουργήσαμε μια πολύ καλή φιλία. Ερχότανε κάθε Μάϊο μένανε στην Πτολεμαΐδα και φεύγανε τον Οκτώβριο για την Αυστραλία, όπου μένουν τα παιδιά του. Συναντηθήκαμε εδώ πολλές φορές. Ένας εξαίρετος Κύριος .Η Μνήμη του Αιώνια. Θα παρουσιάσω προσεχώς το σπουδαίο Βιβλίο του. «ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΗ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ» Ιστορική ανασκόπηση ,ως σύμβουλος εκπαιδεύσεως στην Αυστραλία.

Ο Τάσος Τάμις που έγραψε την νεκρολογία ήταν φίλος στενός του Λιβεριάδη που γνωριστήκανε στην Αυστραλία. Ο Τάμις Διετέλεσε καθηγητής στο πανεπιστήμιο ΛΑ-ΤΡΟΠ της Μελβούρνης, δίδαξε Ελληνικά και στο Κολέγιο «Άγιος Ιωάννης» που ήταν διευθυντής ο αείμνηστος Λιβεριάδης

Ο Τάμις ίδρυσε και το Ινστιτούτου Μακεδονικών σπουδών στην Αυστραλία ήταν διευθυντής, και διετέλεσε πρόεδρος επί (30) τριάντα χρόνια ο Λιβεριάδης.

Ο Τάμις είναι μέλος της εταιρείας Μακεδονικών σπουδών της Θεσσαλονίκης, όπου έδωσε πολλές ομιλίες και έγραψε βιβλίο «Οι δρόμοι των Ελλήνων» για τους Μετανάστες Έλληνες .Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας, (Ωκεανία), Κεντρικής και νοτίου Αμερικής, Ανατολική και Νότια Ασία. Έχει 400 συνεντεύξεις από μετανάστες και 2000 φωτογραφίες , Πολύ σπουδαία δουλειά. Προσεχώς θα παρουσιάσω το βιβλίο του . Κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη και η γυναίκα του ομοίως καθηγήτρια ,από την Εράτυρα Κοζάνης.

Τα μεσάνυκτα της Τρίτης, 16 Νοεμβρίου 2021, εγκατέλειψε τα γήινα για να βρεθεί στην αγκαλιά των προγόνων του και να ριζώσει, ως ανέσπερη μνήμη, στις καρδιές όλων όσοι είχαν την αγαθή τύχη και το προνόμιο να απολαύσουν τη σοφία του, ο Παναγιώτης Λιβεριάδης. Έσβησε ήρεμα ο πλέον δραστήριος κρατικός λειτουργός της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη Μελβούρνη, ο ιδρυτικώς Σύμβουλος Εκπαίδευσης, ο πρώτος αποσπασμένος εκπαιδευτικός της μεταπολεμικής περιόδου στην Αυστραλία. Ο μεγάλος Αρκάς Πολύβιος στο βιβλίο του Ανακύκλωσις, που στάθηκε η πηγή διοίκησης του σύγχρονου κράτους, επισήμανε και τη σημασία του θανάτου, ως την απαρχή και όχι το τέλος της διαλεκτικής των όντων. Ο μεγάλος αυτός λειτουργός της εκπαίδευσης ακολούθησε την αναπόφευκτη πορεία τής ανακύκλωσης, για να αφήσει πίσω του μία πλούσια παράδοση στη σημασία του θεσμικού του ρόλου. Ο Λιβεριάδης λειτούργησε, έζησε και δίδαξε στη Μελβούρνη ενωτικά, χωρίς διαχωρισμούς. Δεν έστησε δικό του μετερίζι. Δεν ακολούθησε το σύστημα των φακέλων, ενός στείρου και εν πολλοίς επάρατου διϋποκειμενισμού, που ακολουθούν συνήθως τα προξενικά και εκκλησιαστικά θεσμικά όργανα, τα οποία κηρύττουν, με περισσή ζέση και εκδικητική βουλιμία, ως ανεπιθύμητους ορισμένα πρόσωπα απλά γιατί έτσι το βρήκαν στο φάκελο από τον «προηγούμενο».

Ο Λιβεριάδης δεν είχε φακέλους, όπως δεν είχε φακέλους ούτε ο συνεργάτης του, ο Γενικός Πρόξενος Ηλίας Λυμπερόπουλος, όπως αργότερα και ο Γ. Βέης. Αυτοί ήσαν λειτουργοί του κράτους για όλους τους Έλληνες, όπως το καθορίζει το Σύνταγμα. Δεν καταδίκαζε αναπολόγητα, ασύγγνωστα ουδένα. Ακόμη και τότε που τον κυνηγούσαν ιδεολογικά, οι γνωστοί τού τότε κατεστημένου της φανατισμένης Αριστεράς από ραδιοφώνου και εφημερίδων, ο κατά πάντα μειλίχιος Λιβεριάδης, έστηνε μπροστά τους τον ενωτικό του χαρακτήρα. Ο λόγος του δεν πέρασε τις κόκκινες γραμμές. Οι πράξεις του ανθρώπινα αδέκαστες, αντικειμενικές.Αγκάλιασε όλους τους φορείς ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης. Κανείς δεν περίσσευε για τον Λιβεριάδη. Στην περίοδο 1977-1981, όταν ακόμη κρατούσε στη Μελβούρνη, ο ιδεολογικός φανατισμός, ο Λιβεριάδης δημιούργησε την ενιαία Εκπαιδευτική Επιτροπή. Ιστορικά αυτή υπήρξε η πρώτη ενωμένη συμπαράταξη των Ελλήνων της Αυστραλίας στη μεταπολεμική περίοδο. Συνεδριάζοντας στα γραφεία της Κοινότητας Μελβούρνης, παρευρίσκονταν οι αντιπρόσωποι όλων των φορέων, από τα κρατικά, κοινοτικά, ανεξάρτητα, ενοριακά σχολεία, καθώς και αντιπρόσωποι των ημερησίων σχολείων μας. Τους ένωνε ο Λιβεριάδης και το όραμα που διατηρούσε ο ιεροφάντης αυτός της ελληνόγλωσσης παιδείας. Μια παιδεία κοντά στην ελληνική παράδοση, με κύριο πυλώνα την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, με επίγνωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, μέσα από την οποία κρατούμε σε κάθε εποχή εφήμερα κάποιες αξίες της κληρονομιάς αυτής, που τις ονομάζουμε παράδοση. Συμπαρατάχθηκε με τους αδελφούς Κυπρίους στον αγώνα τους και τους Μακεδόνες, οργανώνοντας μαθητικούς διαγωνισμούς και καλλιεργώντας τη γνώση της ιστορίας τους. Εντάχθηκε στους Βορειοηπειρώτες που αγωνίζονταν για τα δικά τους δίκαια που έμειναν χωρίς δικαίωση το 1913. Ανακηρύχθηκε πρώτος Προεδρεύων στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Μακεδονικών Σπουδών, το οποίο υπηρέτησε με αυταπάρνηση και πάθος από το 1986 έως και το 2016.

Ως οικογενειάρχης μεγάλωσε και σπούδασε τρία παιδιά, Σταμάτη, Ιφιγένεια και Τηλέμαχο, πανάξιοι επιστήμονες της ιατρικής, γαλούχησε εγγόνια, και με την αείμνηστη συμβία του, Κατερίνα, αποφάσισαν να ριζώσουν στην Αυστραλία. Διέκρινε ότι ο τόπος αυτός παρείχε ευκαιρίες στα παιδιά του. Θυσίασε τη δική του καριέρα, ως Λυκειάρχης του Πρώτου Λυκείου Θεσσαλονίκης. Ήρθε και εργάστηκε εδώ ως στυλοβάτης του αρχαιότερου Ημερήσιου Σχολείου μας, του Κολεγίου του Αγίου Ιωάννη. Κι αργότερα, μετά τον θάνατο της συζύγου του, ένωσε τη ζωή του με τη σύζυγό του, Αναστασία, μια συνετή και καλόγνωμη πνευματικά γυναίκα, η οποία για είκοσι ολόκληρα χρόνια του συμπαραστάθηκε με αυταπάρνηση και μοιράστηκε μαζί του πλούσιες εμπειρίες πνευματικής ζωής.
Ο Παναγιώτης Λιβεριάδης άφησε τεράστια παρακαταθήκη για να τον αδικήσει ο χρόνος. Ο λόγος του, οι πράξεις του, τα έργα του δημιουργούν μία ανεξάντλητη δεξαμηνή αξιών, πρότυπων, μοντέλων που θα παραμείνουν μέσα μας, καθώς και στα παιδιά μας. Θα τον θυμόμαστε ως τον συνετό άρχοντα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης. Ως καθοδηγητή του χρέους που έχουμε απέναντι στην Ελλάς, ως καθήκον και ως ιδεολογία μας. Ας διαβάσουμε κωδικά το έργο του.

Ο ΛΙΒΕΡΙΑΔΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

Ο Παναγιώτης Λιβεριάδης υπήρξε ιδρυτικώς Σύμβουλος Εκπαίδευσης της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, το εθνογλωσσικό κέντρο του Αυστραλιώτη Ελληνισμού. Ο κλασικός φιλόλογος Π. Λιβεριάδης διορίσθηκε Σύμβουλος Εκπαίδευσης στη Μελβούρνη στα τέλη του 1977 και ήταν ο πρώτος αποσπασμένος φιλόλογος εκπαιδευτικός, κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο, στην Αυστραλία. Λειτουργούσαν δεκάδες σχολικές μονάδες και ελληνόγλωσσα τμήματα στη Μελβούρνη, οργανωμένα από την κρατική μέριμνα καθώς και τις ελληνικές κοινότητες και την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο αριθμός τους τότε στη Μελβούρνη ξεπερνούσε τους 25.000 μαθητές και μαθήτριες και ο διορισμός Σχολικών Συμβούλων στην Καμπέρρα, Σύδνεϋ, Αδελαΐδα και Μελβούρνη αποτελούσε την πρώτη συστηματική μέριμνα που επιδείκνυε το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων για τον εκπατρισμένο Ελληνισμό, που ασφαλώς τιμούσε τους λειτουργούς του Υπουργείου αλλά και τον τότε Διευθυντή της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Ελληνοπαίδων Εξωτερικών τον αείμνηστο Μακεδόνα Φιλόλογο Ν. Κεφαλίδη. Οι Σύμβουλοι αυτοί υπήρξαν άλλωστε οι διοικητικοί προπομποί, οι πρόδρομοι περισσοτέρων από δύο χιλιάδων αποσπασμένων εκπαιδευτικών, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας παιδείας, που ακολούθησαν με συνέπεια στα επόμενα περίπου πενήντα χρόνια. Ο Π. Λιβεριάδης βρήκε τότε μια κατάσταση ζωντανή και σφριγηλή από δημογραφική άποψη. Τον υποδέχθηκε ένας ενθουσιώδης και συνειδητοποιημένος εκπαιδευτικά μεγάλος αριθμός προκρίτων και ταγών του Ελληνισμού που ζούσαν την αγωνία της διατήρησης της εθνογλωσσικής ταυτότητας των παιδιών τους. Εκατοντάδες εκπαιδευτικοί, επαγγελματίες αλλά και ελληνοδιδάσκαλοι από ανάγκη (στη συντριπτική πλειοψηφία τους τελειόφοιτοι γυμνασίου) τον πλησίασαν, τον αγκάλιασαν και του προσέφεραν την εμπιστοσύνη και τα προβλήματά τους. Δεκάδες χιλιάδες Έλληνες γονείς, που ανάλωναν τα νιάτα τους στα εργοστάσια της βιομηχανιούπολης τότε Μελβούρνης, στράφηκαν στις γνώσεις και τη σοφία του Π. Λιβεριάδη, επενδύοντας σε αυτόν το πάθος τους να μορφώσουν τα παιδιά τους και να τους δώσουν ως εφόδια την ελληνική γλώσσα, μαζί με την πίστη και την αφοσίωση στις ελληνικές παραδόσεις και διαχρονικές τους αξίες. Ο Π. Λιβεριάδης ερχόμενος στο Γενικό Προξενείο της Μελβούρνης, στο οποίο τότε ηγούνταν ένας εξαίρετος, διορατικός, οξυδερκής, μορφωμένος και σώφρων διπλωμάτης, ο αείμνηστος Ηλίας Λυμπερόπουλος και η επίσης φιλόμουση και φιλότεχνη φιλόλογος συμβία του, Πόπη, δεν βρήκε μια συστηματική, συνεπή, συντονισμένη και οργανωμένη ελληνόγλωσση εκπαίδευση. Λειτουργούσαν πλουραλιστικά οι φορείς εκπαίδευσης ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο, ασυντόνιστα, έχοντας ως εργαλεία τους το πάθος για προσφορά και τον αυτοσχεδιασμό. Η διδασκαλία και μάθηση της Ελληνικής γλώσσας είχε εισαχθεί από το 1968 στα κυβερνητικά σχολεία και στα Πανεπιστήμια της Κοινοπολιτείας. Στη Μελβούρνη λειτουργούσαν ήδη τα πρώτα ελληνόγλωσσα τμήματα στα κρατικά Γυμνάσια των εσωτερικών προαστείων με συμπαγή πληθυσμό Ελλήνων μεταναστών. Η ιστορική Κοινότητα της Μελβούρνης διατηρούσε 20 περίπου σχολικές μονάδες διδασκαλίας της ελληνικής με περισσότερους από 1200 μαθητές και μαθήτριες. Οι υπόλοιπες λαϊκές Κοινότητες και ενορίες των Ελλήνων μεταναστών διατηρούσαν δεκάδες σχολεία, που λειτουργούσαν μετά τη λήξη των κανονικών μαθημάτων στεγαζόμενα στα κρατικά σχολεία. Δεκάδες ιδιώτες ομογενείς, προσοντούχοι και ελληνοδιδάσκαλοι από ανάγκη, είχαν ιδρύσει και λειτουργούσαν σχολικές μονάδες σε διάφορα προάστεια της Μελβούρνης. Τέλος, υπήρχαν κι αυτοί που παρέδιδαν μαθήματα Ελληνικής στα σπίτια τους ή σε αυτοσχέδιες τάξεις στις αυλές των σπιτιών τους ή σε κατάλληλα διαμορφωμένα μαγαζιά. Η παρουσία και ανάληψη της ευθύνης του Π. Λιβεριάδη, ως ιδρυτικού Συμβούλου Εκπαίδευσης ή Συντονιστή Ελληνόγλωσσης Εκπαίδευσης στα τέλη του 1977, συμπίπτει με το όραμα που είχε τότε ο δαιμόνιος και οξυδερκής Αρχιμανδρίτης Ιερόθεος Κουρτέσης να ιδρύσει στη Μελβούρνη το πρώτο Ημερήσιο Δίγλωσσο Ελληνικό Σχολείο (Δημοτικό και Γυμνάσιο) της Αυστραλίας, το Κολέγιο του Αγίου Ιωάννη, το οποίο ιδρύθηκε το 1978. Την ιστορία του κολεγίου αργότερα ερεύνησε, κατέγραψε, ανέλυσε και εξέδωσε σε βιβλίο ο Π. Λιβεριάδης εξιστορώντας με ακρίβεια και σύνεση τη μεγάλη ακμή του εκπαιδευτικού αυτού ιδρύματος στα χέρια του μακαριστού Αρχιμανδρίτη Ιεροθέου και του ιδίου του Π. Λιβεριάδη, αλλά και την οδυνηρή παρακμή του στα χρόνια που ακολούθησαν, μετά το 1994. Με την ανάληψη των καθηκόντων του ο Π. Λιβεριάδης ως Συντονιστής Ελληνόγλωσσης Εκπαίδευσης ξεκίνησε διαβουλεύσεις με την ηγεσία των φορέων εκπαίδευσης, τους εκπαιδευτικούς, τα διοικητικά συμβούλια των Κοινοτήτων, τους γονείς και κηδεμόνες, τους δημοσιογράφους και τους ηγέτες του Ελληνισμού, προκειμένου να ανακοινώσει το πρόγραμμά του και να ζητήσει τη συναντίληψη και τη συμμαχία τους στο δύσκολο έργο που είχε αναλάβει. Μέλημά του στάθηκε να στηρίξει την ελληνόγλωσση εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα, συνεργαζόμενος με όλους τους φορείς, συλλογικούς και ιδιωτικούς. Στήριξε την ίδρυση Ημερησίων Σχολείων και συνεργάστηκε στενά με την εκπαιδευτική και πολιτική ηγεσία τους, εισηγήθηκε και εμπέδωσε την ίδρυση Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων σε ολόκληρη την πολιτεία, διεύρυνε τον αριθμό των ελληνόγλωσσων προγραμμάτων στη Μελβούρνη και σε άλλα αστικά κέντρα της Πολιτείας, συνεργαζόμενος με τον αείμνηστο Γ. Πρόξενο, Η. Λυμπερόπουλο, ίδρυσε νέα τμήματα ελληνομάθειας σε επαρχιακές πόλεις και κωμοπόλεις, όπου ζούσαν δίγλωσσοι Έλληνες Μακεδόνες, οργάνωσε συστηματικά σε τακτά και τακτικά διαστήματα Σεμινάρια Επιμόρφωσης των Ελληνοδασκάλων της Μελβούρνης. Εκατοντάδες εκπαιδευτικοί φοίτησαν στα Σεμινάρια αυτά, στα οποία δίδαξε ο ίδιος ο Π. Λιβεριάδης αλλά και πανεπιστημιακοί δάσκαλοι. Οργάνωσε, σε στενή συνεργασία με την Ελληνική Κοινότητα, την Εκπαιδευτική Επιτροπή στην οποία συμμετείχαν αντιπρόσωποι όλων των φορέων, υπό την καθοδήγησή του. Με μία ομάδα προσοντούχων συνεργατών συνέγραψε μια σειρά βιβλίων, αναγνωστικών και άλλων εγχειριδίων διδασκαλίας της Ελληνικής γλώσσας και απέσπασε την έγκριση και συναίνεση του Επιστημονικού Συμβουλίου του Υπουργείου Παιδείας της Ελλάδος για την έκδοσή τους. Για ένα διάστημα τριών ετών ανέλαβε την επιμόρφωση του Ελληνισμού της Αυστραλίας χρησιμοποιώντας το ελληνόφωνο ραδιόφωνο. Οργάνωσε έτσι μια εντυπωσιακή σειρά από δημοφιλείς διαλέξεις που εκφωνούσε σε εβδομαδιαία βάση. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν την ευκαιρία να ακούσουν τον δημόσιο λόγο του, να αναβαπτιστούν στη σοφία του, να κερδίσουν γνώσεις διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους, να εκμάθουν και να χρησιμοποιήσουν συνειδητά τρόπους και μηχανισμούς αγωγής των παιδιών τους. Οι δημόσιες αυτές διαλέξεις αποτελούν την παρακαταθήκη της σοφίας και της εμπειρίας του Π. Λιβεριάδη, ως παιδαγωγού, εκπαιδευτικού, φιλολόγου αλλά και εμπειρικού εραστή της ελληνικής γλώσσας. Οι διαλέξεις αυτές εμφανίσθηκαν πριν από τέσσερα χρόνια σε βιβλίο το οποίο διαμοιράσθηκε δωρεάν. Το πόνημα αυτό ήταν το απόσταγμα μιας εκπαιδευτικής ζωής εξήντα χρόνων, ως γνωστικός απότοκος μιας καριέρας, που σημάδευσε την ιστορία της εκπαίδευσης του Ελληνισμού της Διασποράς, ως σοφία που πλημμύρισε δεκάδες χιλιάδες σπίτια, ελληνικά νοικοκυριά, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, που όμως παραμένουν πάντα επίκαιρες στο σήμερα και στο μέλλον.

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ

Το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Μακεδονικών Σπουδών, στο οποίο επί τριάντα χρόνια υπήρξε Προεδρεύων του Διοικητικού Συμβουλίου και στη συνέχεια πρώτος Επίτιμος Πρόεδρος, την Παρασκευή 26 Νοεμβρίου, στις 6.00 το απόγευμα, με την ευκαιρία της παρουσίασης του βιβλίου για την Ίμβρο και την Τένεδο στο AlphingtonGrammar, θα προβεί σε σύντομο απολογισμό του έργου του, ως Φιλολογικό Μνημόσυνο, τιμώντας τη μνήμη του και εορτάζοντας μια προσφορά ζωής στον Ελληνισμό της Μελβούρνης. Στη διάρκεια της εκδήλωσης το ΑΙΜΣ, ύστερα από επιθυμία του Π. Λιβεριάδη, θα δωρίσει έναν αριθμό του τελευταίου του βιβλίου σε όλους εκείνους τους εκπαιδευτικούς και φοιτητές, γνώστες της Ελληνικής, που επιθυμούν να το αποκτήσουν. Τάσος Τάμις, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Λα-τρόπ της Μελβούρνης, ιδρυτής και διευθυντής του Ινστιτούτου Μακεδονικών σπουδών Μελβούρνης και συνεργάτης και φίλος του Τάμι. Καταγόμενος από τη Θεσσαλονίκη, έχει μιλήσει πολλές φορές στην Εταιρεία Μακεδονικών σπουδών στη Θεσσαλονίκη κι έχει γράψει βιβλία για τους έλληνες.

Φωτογραφίες

Απρίλιος 1993, στο Κολλέγιο «Άγιος Ιωάννης» Μελβούρνης-Αυστραλίας με τους Π. Λιβεριάδη, αριστερά και δεξιά ο Τ. Τάμις

Αύγουστος 2015 στο Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου, στα Πιέρια πάνω από το Βελβεντό με τον ηγούμενο π. Αυγουστίνο, που είχε διδάξει το 1987 ως λαϊκός στο σχολείο που ήταν διευθυντής ο Λιβεριάδης, μετά τις σπουδές του στην Αγγλία. Με τα ζεύγη Λεβεριάδη και Τάμι. Όπως είναι γνωστόν προ έτους εκοιμήθη ο π. Αυγουστίνος λόγω Κορωνοϊου. Τιμούμε τη μνήμη του

Αύγουστος 2017, στο χωριό Νεράϊδα της Κοζάνης στη λίμνη πολυφύτου, με τους δύο αγαπητούς φίλους Λιβεριάδη και Τάμι με τας συζύγους τους όταν είχαν έρθει στην Κοζάνη για να με συναντήσουν

Αύγουστος 2015. Στο μοναστήρι «Κοιμήσεως της Θεοτόκου» στο Μικρόκαστρο-Σιατίστης, με την Ηγουμένη- γερόντισσα Θεολογία, την οποία είχε μαθήτρια στο Γυμνάσιο Δεσκάτης Γρεβενών, όταν πρωτο-διορίστηκε. Τη θυμότανε ως πρώτη μαθήτρια. Προσέφερε στον Λιβεριάδη βιβλία της και στη γυναίκα του μία Εικόνα της Παναγίας. Στο αρχονταρίκι της μονής προσέφερε καφέ

Μάρτιος 1993. στη Μελβούρνη της Αυστραλίας εξερχόμενοι από το Πανεπιστήμιο ΛΑ-ΤΡΟΠ με τον Τάμι, στενό συνεργάτη του Λιβεριάδη, μετά την επίσκεψή μου στο πανεπιστήμιο

Γιάννης Κορκάς