Μια πολύ δύσκολη πορεία μέσα σε πάγο έχουν να διανύσουν οι καβαλάρηδες του Κρόκου στο δρόμο για την Ιερά Μονή του Αγίου Νικάνορα στη Ζάβορδα. Δεκαεπτά άλογα αψηφώντας τις καιρικές συνθήκες και άλλοι τόσο καβαλάρηδες περίπου ξεκίνησαν το πρωί της Τετάρτης από τον Κρόκο τηρώντας πιστά το έθιμο παραλαβής των ιερών λειψάνων του αγίου για να τα μεταφέρουν στη συνέχεια στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Κρόκου, όπου και θα τεθούν προς προσκύνηση.
Η Ιωάννα Κύρου καταγράφει το έθιμο:
«Στις αρχές του 19ου αιώνα η ισπανική γρίπη θέριζε πολλές περιοχές της Ευρώπης καθώς και την περιοχή μας, την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Υπάρχουν πολλά γραπτά κείμενα που περιγράφουν την μεγάλη επιδημία. Οι κάτοικοι τότε στράφηκαν στον Θεό αποφάσισαν να κάνουν περιφορά της εικόνας και λιτανεία των οστών του Οσίου Νικάνορα που ασκήτεψε στην μονή της Ζάμπορδας
Σύμφωνα και με τα τότε αρχεία, (άδειες ταφής των εκκλησιών της περιοχής ) μετά την λιτανεία δεν σημειώθηκαν άλλα κρούσματα της γρίπης και η ζωή ξαναβρήκε το ρυθμό της. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, ως τάμα κυρίως, οι κάτοικοι των χωριών της περιοχής συμφώνησαν να φέρνουν στο μέρος τους κάθε χρόνο, μια συγκεκριμένη μέρα, τα οστά του Οσίου και να κάνουν λιτανεία στο κάθε χωριό και λειτουργία στην τοπική εκκλησία.
Οι καβαλάρηδες του Κρόκου ετοιμάζονται από καιρό και στις 16 Ιανουαρίου πριν την ημέρα της γιορτής του Αγίου Αντωνίου, που έρχεται η σειρά τους, στολίζουν τα άλογα τους και ξεκινούν μια διαδρομή 6 – 8 ωρών προς το όρος Καλλίστρατο στην περιοχή των Γρεβενών….
Στα σημερινά χρόνια κάτοικοι του Κρόκου ακολουθώντας το τάμα των παππούδων τους επαναλαμβάνουν την διαδρομή με τα άλογα προς το όρος Καλλίστρατο ξεκινώντας το πρωί της 16ης Ιανουαρίου. Φτάνοντας εκκλησιάζονται και κοινωνούν όσοι το επιθυμούν. Κατασκηνώνουν για δύο μέρες στον ειδικό ξενώνα που έχει κτιστεί στους πρόποδες της Ιεράς Μονής ή επάνω στο μοναστήρι …»
Ιωάννα Παπαδημητρίου
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Κύρου
