Νίκος Μπουκουβάλας: Οι παλαιότερες γραπτές μαρτυρίες ( 1480 – 1613 )

Φωτογραφία έτους 1958 από fb ΛΙΒΑΔΕΡΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

Τα ντοκουμέντα προέρχονται από φορολογικά κατάστιχα της οθωμανικής αυτοκρατορίας και αντλήθηκαν απ το μνημειώδες έργο των Κ . Καμπουρίδη και Γ . Σαλακίδη :

” Η Επαρχία Σερβίων τον 16ο αιώνα μέσα από οθωμανικές πηγές , εκδ . Σταμούλη , Θεσσαλονίκη 2013 .

Χρησιμοποίησα τον ευρύτερα αποδεκτό πολλαπλασιαστή 5 / 4 / 1 για τις φορολογήσιμες μονάδες νοικοκυριού / νοικοκυριού χήρας / ανύμφευτου αντίστοιχα , για να προσεγγίσω ένα πληθυσμιακό μέγεθος αυτού του χριστιανικού χωριού .

Σημαντική παρατήρηση :
το χωριό Μokri / Mokro και οι γειτονικοί οικισμοί Κizonya / Kidonya και Nihor / Nεοχώρι μικρό συμπτύχθηκαν μετά το 1613 στον ενιαίο οικισμό Mokro .

Με την ίδια σειρά παρουσιάζεται στα παρακάτω αθροίσματα και ο κατά προσέγγιση πληθυσμός τους .
1480 : 090 + 085 + 035 = 210 κάτοικοι
1500 : 155 + 150 + 010 = 315 ”
1519 : 124 + 121 + 038 = 283 ”
1528 : 124 + 085 + 044 = 253 ”
1543 : 175 + 090 + 040 = 305 ”
1569 : 139 + 043 + 049 = 231 ”
1613 : 168 + 044 + 044 = 256 ”

Παρατηρούμε ότι :

α ) οι δυο μεγαλύτεροι απ τους τρεις οικισμούς , που θα αποτελέσουν αργότερα τον ενιαίο μεγάλο οικισμό του Μόκρου -Λιβαδερού , Μokri και Κizonya , στη χρονική διάρκεια 1480 – 1613 ο μεν πρώτος σχεδόν διπλασιάζεται ο δε δεύτερος σχεδόν υποδιπλασιάζεται ,
β ) ο τρίτος και μικρότερος οικισμός Nihori την ίδια περίοδο έχει περίπου σταθερό πληθυσμό με μέσο όρο 37 – 38 κατοίκους .

Οι τρεις οικισμοί συνοικίζονται μετά το 1613 στο χωριό Μόκρο ( Λιβαδερό ) με περίπου 260 κατοίκους ΄τότε . Οι κτηνοτρόφοι ποιμένες του χωριού είναι πολλοί και απογράφηκαν σε χωριστό φορολογικό κατάλογο , άγνωστο ως τώρα .

Σίγουρα το χωριό έχει πολύ περισσότερους από 260 κατοίκους τότε , θα το μάθουμε ( ; ) όταν στο μέλλον δημοσιευτούν τα φορολογικά κατάστιχα των κτηνοτρόφων στο Βιλαέτι των Σερβίων .

Δύσκολο έργο αφού οι κτηνοτρόφοι μετακινούνταν τότε σε σχετικά μεγάλες αποστάσεις .