Εν αναμονή της δημοπράτησης του έργου επαναλειτουργίας του συνοριακού σταθμού στον Λαιμό βρίσκονται οι κάτοικοι του νομού Πρεσπών, το οποίο εκτιμάται ότι θα δώσει ανάσα ζωής στον τουρισμό της περιοχής
Για μια απόσταση πέντε χιλιομέτρων κάνουν περίπου δύο ώρες οδηγώντας. Αυτή είναι η πραγματικότητα που βιώνουν οι κάτοικοι του Δήμου Πρεσπών, που, παρότι ζουν δίπλα στη Βόρεια Μακεδονία, για να επισκεφθούν τη γείτονα χώρα χρειάζεται να περάσουν από το τελωνείο της Νίκης και να διανύσουν περισσότερα από 130 χιλιόμετρα. Ο λόγος είναι ότι το συνοριακό πέρασμα που βρίσκεται στην άκρη του δήμου τους παραμένει ακόμα κλειστό.
Χρόνια αναμονής
Τη στιγμή που Βουλγαρία και Ρουμανία εισέρχονται στη Σένγκεν και η διακίνηση ανθρώπων και αγαθών γίνεται ολοένα και ευκολότερη στην Ευρώπη, το συνοριακό πέρασμα στον Λαιμό που ενώνει Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία παραμένει κλειστό. Η συνοριακή διάβαση που λειτουργούσε επί δεκαετίες διευκολύνοντας την επικοινωνία των κατοίκων που περνούσαν ακόμα και καθημερινά από εκεί για να πάνε στο όμορο χωριό, όπου μπορεί να είχαν τα χωράφια ή μέρος της οικογένειάς τους, σφραγίστηκε τον Μάιο του 1967 επί χούντας.
Το πέρασμα παραμένει κλειστό από το 1967. Φωτογραφία: Σοφία Ζουζέλη
Συζητήσεις για την επαναλειτουργία του ξεκίνησαν ξανά μετά την υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών, στην οποία αναφέρεται ρητά ότι οι δύο χώρες θα επιδιώξουν τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων διασυνοριακών σημείων διέλευσης καθώς και την κατασκευή νέων «με στόχο την ενίσχυση των μεταξύ τους τουριστικών και εμπορικών ροών».
Οι συζητήσεις για την επαναλειτουργία του συνοριακού περάσματος στον Λαιμό ξεκίνησαν μετά την υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών.
Το συνοριακό πέρασμα στον Λαιμό αναμένεται να ωφελήσει οικονομικά και τις δύο πλευρές, ωστόσο, επτά χρόνια μετά την υπογραφή της συμφωνίας, ο συνοριακός σταθμός δεν έχει καν αρχίσει να κατασκευάζεται. Ο Γιώργος Στεργίου, δήμαρχος Πρεσπών, διεμήνυσε ωστόσο μιλώντας στην «Κ» πως είναι θέμα χρόνου να ξεκινήσουν οι εργασίες.
Το εμβληματικό τοπίο στην ελληνική πλευρά της λίμνης. Φωτογραφία: Shutterstock
«Εχει εγκριθεί το πρόγραμμα Interreg, από όπου εξασφαλίζεται η χρηματοδότηση, και έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες. Ο προϋπολογισμός για την ελληνική πλευρά είναι 5 εκατ. ευρώ», σημείωσε. Ο δήμαρχος είπε πως σε λίγο το έργο θα δημοπρατηθεί και σύμφωνα με εκτιμήσεις θα παραδοθεί το 2027.
Ανάσα στον τουρισμό
Οπως περιέγραψε ο δήμαρχος, η ανυπομονησία είναι μεγάλη, καθώς η λειτουργία του συνοριακού σταθμού θα δώσει ανάσα ζωής στον τουρισμό της περιοχής. Ο βασικότερος λόγος είναι η άμεση πρόσβαση που θα υπάρχει πλέον στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Οχρίδας, το οποίο απέχει μόλις 35 χιλιόμετρα από τον Δήμο Πρεσπών (σ.σ. το Διεθνές Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης απέχει 250 χιλιόμετρα) και μέσω του οποίου 100.000-120.000 Δυτικοευρωπαίοι επισκέπτονται τη λίμνη Οχρίδα αλλά και μέρος της Μεγάλης Πρέσπας, που μοιράζεται μεταξύ Ελλάδας, Βόρειας Μακεδονίας και Αλβανίας.
Ο Δήμος Πρεσπών, ο μικρότερος και πιο αραιοκατοικημένος ηπειρώτικος δήμος στην Ελλάδα, διαθέτει περίπου 500 κλίνες για τουρισμό.
«Θα είναι μια πύλη. Φτάνουν μέχρι την αυλή μας και δεν μπορούν να μπουν. Η λίμνη Πρέσπα είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο για την εστίαση και τη βιοποικιλότητά της», υπογράμμισε ο Γιώργος Στεργίου.
Φωτογραφία: Shutterstock
Ο Δήμος Πρεσπών, ο μικρότερος και πιο αραιοκατοικημένος ηπειρώτικος δήμος στην Ελλάδα, διαθέτει περίπου 500 κλίνες για τουρισμό. Οι ιδιοκτήτες ξενώνων ωστόσο παραπονιούνται πως συχνά φτάνουν στα οικονομικά τους όρια, γιατί οι επισκέπτες έρχονται για μονοήμερες εκδρομές αλλά δεν διανυκτερεύουν. «Μόνο με γιορτές και μερικά Σαββατοκύριακα δεν σωζόμαστε. Από το 2010 μέχρι σήμερα, οι διανυκτερεύσεις έχουν μειωθεί κατά 60%. Μόλις πήγαμε να ορθοποδήσουμε από την κρίση, ήρθε ο κορωνοϊός», τόνισε ο Γιάννης Κωνσταντίνου, ξενοδόχος και αντιπρόεδρος της Ενωσης Τουριστικών Συναφών Δραστηριοτήτων Πρεσπών, ο οποίος υποστηρίζει πως η διάνοιξη της συνοριακής διέλευσης θα τονώσει την τουριστική κίνηση.
Ο δρόμος που θα ανοίξει θα ενώσει τις δύο πλευρές της λίμνης και θα δημιουργηθεί ένα ενιαίο οικολογικό πάρκο, ώστε όσοι έρχονται το καλοκαίρι για να απολαύσουν τη φύση της λίμνης στη Βόρεια Μακεδονία να μπορούν να επισκέπτονται και την ελληνική πλευρά της Μεγάλης Πρέσπας.
O παραλίμνιος οικισμός Ψαράδες. Φωτογραφία: Shutterstock
Οπως είπε ο κ. Κωνσταντίνου, ο δρόμος που θα ανοίξει θα ενώσει τις δύο πλευρές της λίμνης και θα δημιουργηθεί ένα ενιαίο οικολογικό πάρκο, ώστε όσοι έρχονται το καλοκαίρι για να απολαύσουν τη φύση της λίμνης στη Βόρεια Μακεδονία να μπορούν να επισκέπτονται και την ελληνική πλευρά της Μεγάλης Πρέσπας. Αρκετοί επισκέπτες είναι πεζοπόροι και ποδηλάτες και θέλουν να κάνουν τον γύρο ώστε να θαυμάσουν όλη τη λίμνη. Οπως πρόσθεσε ο δήμαρχος, εφόσον θα ολοκληρωθεί το συνοριακό πέρασμα, όλοι αυτοί οι επισκέπτες θα μπορούν να κάνουν ανεμπόδιστα τον γύρο της λίμνης διανύοντας τρεις χώρες. «Το σύνθημά μας είναι: Δύο λίμνες, τρεις χώρες, μία διαδρομή. Αναμένουμε να περάσει πολύς κόσμος από εδώ», τόνισε βασιζόμενος στο ίδιο σκεπτικό ο Γιάννης Κωνσταντίνου, διαμαρτυρόμενος για τις μεγάλες καθυστερήσεις από πλευράς πολιτείας στην υλοποίηση του έργου επαναλειτουργίας του συνοριακού σταθμού.
«Σύνθημά μας είναι: Δύο λίμνες, τρεις χώρες, μία διαδρομή».
Ο τουρισμός και ειδικά η ήπιας μορφής ανάπτυξή του που μπορεί να ανθήσει στην περιοχή των Πρεσπών αναμένεται να αποτελέσουν μια οικονομική διέξοδο αλλά και τρόπο συγκράτησης μέρος του νεανικού πληθυσμού στην πληττόμενη από την εσωτερική μετανάστευση Δυτική Μακεδονία. Η διέξοδος αυτή καθίσταται ολοένα και πιο σημαντική, τη στιγμή που η κλιματική κρίση επηρεάζει σημαντικά την περιοχή με την υποχώρηση των υδάτων της Μεγάλης Πρέσπας αλλά και με τα προβλήματα στην καλλιέργεια φασολιού λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας. Η παραγωγή του παραδοσιακού προϊόντος της περιοχής μειώθηκε πέρυσι και φέτος από 80% έως και 90%. Σύμφωνα με πληροφορίες, η έγκριση της χρηματοδότησης του συνοριακού σταθμού έφερε σκέψεις για επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού, ενώ ήδη κάποιοι ιδιώτες έχουν μετατρέψει τα σπίτια τους σε διαμερίσματα βραχυχρόνια μίσθωσης.
Ανησυχίες για αντίστροφη μετακίνηση
Το Εθνικό Πάρκο Galicica στη Βόρεια Μακεδονία με τη λίμνη Πρέσπα. Φωτογραφία: Shutterstock
Κάποιοι κάτοικοι εκφράζουν την ανησυχία τους ότι το πέρασμα μπορεί να έχει αντίστροφο οικονομικό αποτέλεσμα, διευκολύνοντας ντόπιους να περνούν στη Βόρεια Μακεδονία και να αγοράζουν φθηνότερα προϊόντα αλλά και βενζίνη. «Αν φοβόμαστε τον ανταγωνισμό, είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Αν θέλει να αγοράσει ο κόσμος φθηνότερα προϊόντα, μπορεί να πάει και από αλλού σε γειτονικές χώρες», υπογράμμισε ο Γερμανός Χριστιανόπουλος, επιχειρηματίας εστίασης στο παραλίμνιο χωριό των Ψαράδων. Ιδιοκτήτης εστιατορίου αλλά και ξενώνα ο ίδιος, ανυπομονεί να δει το πέρασμα να λειτουργεί.
Δήμαρχος Ρέσεν: «Οι προσδοκίες είναι μεγάλες»
Τα οφέλη του συνοριακού περάσματος διαβλέπει και ο δήμαρχος του Ρέσεν, της πόλης της Βόρειας Μακεδονίας απέναντι από τον Δήμο Πρεσπών. «Το αναμένουμε με όλη μας την καρδιά, σημείωσε μιλώντας στην «Κ» ο Γιόβαν Τοζιέβσκι. Οι προσδοκίες είναι μεγάλες», πρόσθεσε. Ο δήμαρχος της ακριτικής πόλης εξήγησε πως οι κάτοικοι του Ρέσεν αναμένουν να αυξηθούν οι τουρίστες της περιοχής, που θα μπορούν πλέον να συνδυάσουν την επίσκεψή τους και με το πέρασμα στην ελληνική πλευρά της Πρέσπας, ενώ βασίζεται και στην αύξηση της κινητικότητας από όσους θα περνούν απλώς από το Ρέσεν ώστε να μεταβούν στις κοντινότερες ελληνικές παραλίες μέσω του μεθοριακού σταθμού. Την ίδια στιγμή, όπως είπε, θα διευκολυνθούν οι επαφές μεταξύ των κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι ήδη συμμετέχουν από κοινού σε διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα, πολλά εκ των οποίων αφορούν το περιβάλλον και την προστασία της λίμνης Πρέσπας, όπως η καταμέτρηση των πελεκάνων και άλλων πτηνών και ψαριών.
Η νότια όχθη της Μεγάλης Πρέσπας είναι γεμάτη με μικρά ασκηταριά μέσα στα απότομα βράχια, όπως της εικονιζόμενης Μεταμόρφωσης, της Παναγίας Ελεούσας και της Ανάληψης. Φωτογραφία: Shutterstock
Η διασυνοριακή πεζοπορική διαδρομή θα περνά μέσα από μερικά από τα πιο εντυπωσιακά, φυσικά και πολιτιστικά, αξιοθέατα της περιοχής.
Σύμφωνα με τον Δήμο Πρεσπών, εκτός από τις συνοριακές υποδομές, το έργο περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας διασυνοριακής πεζοπορικής διαδρομής που θα συνδέει τα χωριά Αγιος Γερμανός και Μπράιτσινο στη Βόρεια Μακεδονία, χρησιμοποιώντας το νέο συνοριακό σημείο διέλευσης. «Η διαδρομή, την κατασκευή της οποίας θα αναλάβουν οι Δήμοι Ρέσεν και Πρεσπών, θα περνά μέσα από μερικά από τα πιο εντυπωσιακά, φυσικά και πολιτιστικά αξιοθέατα, της περιοχής, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία για τους πεζοπόρους».
Ο προϋπολογισμός του έργου κατασκευής του συνοριακού σταθμού φτάνει τα 7,7 εκατ. ευρώ, ενώ ταυτόχρονα έχει υλοποιηθεί και η χάραξη του δρόμου που θα ενώνει τα δύο τελωνεία, τα οποία θα χρησιμεύουν αποκλειστικά για τη διέλευση ατόμων και δεν θα έχουν εμπορικό χαρακτήρα.
πηγή:kathimerini.gr