Στο ΦΕΚ 2464 του 2008 αναπτύσσεται το ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αυτό είναι το χωροταξικό σχέδιο για τις ΑΠΕ που ισχύει ως τις μέρες μας, το οποίο φαίνεται να επιδέχεται πολλές ερμηνείες για να προχωρήσει η πολυπόθητη πράσινη ανάπτυξη. Στους κανόνες για τη χωροθέτηση μικρών υδροηλεκτρικών έργων και συγκεκριμένα στο Άρθρο 14 αναφέρεται σαφώς ότι περιοχές αποκλεισμού είναι οι οικότοποι προτεραιότητας περιοχών της Επικράτειας που έχουν ενταχθεί ως τόποι κοινοτικής σημασίας στο δίκτυο ΦΥΣΗ 2000. Ένας από αυτούς είναι και το Ρέμα Γιότσα της Σαμαρίνας Γρεβενών όπου προγραμματίζεται πάραυτα η εγκατάσταση μικρού υδροηλεκτρικού μετά από απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης Ηπείρου-∆υτικής Μακεδονίας Βασίλη Μιχελάκη, παρότι πρόκειται για τύπο οικοτόπου που κινδυνεύει με εξαφάνιση. Και το πιο σημαντικό που ο ίδιος ο νομοθέτης αποκλείει την χωροθέτηση υδροηλεκτρικού.
Στις 27 Σεπτεμβρίου 2019 δόθηκε με απόφαση του Συντονιστή η Περίληψη άδειας εγκατάστασης µικρού υδροηλεκτρικού σταθµού (Μ.ΥΗ.Σ) παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές ενέργειας (Α.Π.Ε.), ισχύος 4,2 MW στο «Ρέµα Γιότσα», ∆.Ε. Σαµαρίνας, του ∆ήµου Γρεβενών, µε φορέα δραστηριότητας την εταιρεία HYDROKINETIC ENERGY ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι∆ΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ. Η HYDROKINETIC ENERGY έχει διαχειριστή τον Παναγιώτη Πετρόχειλο, δηλαδή το έργο ανήκει στην Kiefer. O Συντονιστής δεν έλαβε υπόψιν την ομόφωνα αρνητική γνωµοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Χωρικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στις 8 Οκτωβρίου 2018 για τη ΜΠΕ του έργου ούτε αυτή του Φορέα ∆ιαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου.
Το Περιφερειακό Συµβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΠΕ.Σ.Π.Α.) της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης Ηπείρου – ∆υτικής Μακεδονίας με πρόεδρο το Βασίλη Μιχελάκη στις 12 Σεπτεμβρίου 2018 γνωµοδοτεί κατά πλειοψηφία θετικά, για την έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του έργου! Παρότι η θέση του έργου βρίσκεται εντός των ορίων της περιοχής του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου (Ε.Π.Β.Π.) ο Σταθµός Ηλεκτροπαραγωγής χωροθετείται εντός περιοχής του Εθνικού Καταλόγου Natura 2000 (ΖΕΠ-ΕΖ∆) και συγκεκριµένα στην περιοχή GR2130002 “Κορυφές Όρους Σµόλικας”, στην οποία µεταξύ άλλων περιλαµβάνεται και ο οικότοπος προτεραιότητας υπό µεσογειακά πευκοδάση µε ενδηµικά µαυρόπευκα. Ο ανωτέρω οικότοπος προτεραιότητας καταλαµβάνει συνολική έκταση 91.423 στρεµµάτων, επί συνόλου 197.060 στρεµµάτων της προστατευόµενης περιοχής Natura 2000. Το ρέµα Γιότσα επίσης βρίσκεται εντός της ζώνης εξάπλωσης των ειδών ιχθυοπανίδας Salmo farioides & Barbus prespensis και σε Ζώνη Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας για τα είδη: Aquila chrysaetos, Circaetus gallicus, Neophron percnopterus και Pyrrhocorax pyrrhocorax.
Η Διεύθυνση Δασών Γρεβενών ξεκαθαρίζει ότι « η ανωτέρω έκταση έχει γενική έκθεση ως προς τον ορίζοντα, η κλίση της κυμαίνεται από 20-300 %, και το υψόμετρο κυμαίνεται από 1000-1700 μέτρα. Το πέτρωμα αποτελείται από Περιδοτίτες και Σερπεντίνες. Το εδάφη είναι αμμοαργιλώδη μετρίου βάθους. Ζητούμενες για χαρακτηρισμό εκτάσεις είναι δάσος Μαύρης Πεύκης, με διάσπαρτα άτομα Λευκόδερμης Πεύκης». «Τα νέα έργα οδοποιίας που προτείνονται, θα δώσουν πρόσβαση και θα προκαλέσουν επιπρόσθετη όχληση στα είδη πανίδας και διατάραξη του φυσικού περιβάλλοντος, στην ευρύτερη περιοχή. Λόγω της παρουσίας μεγάλων πρανών και έντονων κλίσεων αλλά και του γεωλογικού υποβάθρου της περιοχής κατολισθήσεις στην περιοχή επέμβασης είναι πολύ πιθανό να συμβούν ειδικά κατά την διάνοιξη της οδού και την εγκατάσταση του αγωγού. Θα δημιουργηθούν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην υπόσταση και τις αξίες του πάρκου» τονίζει ο Φορέας ∆ιαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου.
Όμως το ΠΕΣ.Π.Α. βλέπει άλλα και ερμηνεύει ακόμα και το ΦΕΚ 2464 που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, το οποίο σαφώς αναφέρει ότι είναι περιοχή αποκλεισμού για μικρά υδροηλεκτρικά οι οικότοποι προτεραιότητας και όχι οι περιοχές natura. «Η θιγόµενη έκταση του οικοτόπου προτεραιότητας 9530* από την κατασκευή & λειτουργία του έργου, αποτελεί ένα πάρα πολύ µικρό ποσοστό, σε σχέση µε την συνολική έκταση του συγκεκριµένου τύπου οικοτόπου στην προστατευόµενη περιοχή». Δεν προκύπτει κατά τη γνώμη του κατακερµατισµός του οικοτόπου, ενώ την ίδια στιγμή αναφέρει ότι «τµήµα των προτεινόµενων έργων διέρχεται µέσα από τον οικότοπο προτεραιότητας 9530. Ως προς τα είδη της πανίδας, ορνιθοπανίδας κα ιχθυοπανίδας δεν προβλέπονται οχλήσεις που να οδηγούν στη µείωση του µεγέθους του πληθυσµού τους».
Υπάρχει και εθνικό σχέδιο δράσης με αντικείμενο το συντονισμό δράσεων διατήρησης και προστασίας για την ομάδα των αυτόχθονων ειδών πέστροφας που ανήκουν στο κοινό γένος Salmo όπως η Salmo farioides – Ιονική πέστροφα στο Ρέμα Γιότσα .Η μείωση των πληθυσμών από αλλαγές στα φυσικοχημικά, υδρολογικά και γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά των ποτάμιων οικοσυστημάτων καθιστούν απαραίτητη τη λήψη διαχειριστικών μέτρων για την προστασία και τη διατήρηση των ειδών. Με έναν ιχθυοδιάδροµο ο κ. Μιχελάκης απάντησε και σε αυτό το θέμα χωρίς φυσικά να ρωτήσει τις πέστροφες αν θα τον βρουν(το διάδρομο) ….
Στις 15 Ιανουαρίου 2021 τροποποιήθηκε η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων με απόφαση του Συντονιστή για να προχωρήσει ένα ακόμα πράσινο έργο, ένα μικρό υδροηλεκτρικό σε οικότοπο προτεραιότητας μαύρης πεύκης, σε περιοχή natura εντός του Εθνικού Πάρκου Βορείας Πίνδου που αναπτύσσονται σπάνια είδη ιχθυοπανίδας και ορνιθοπανίδας.
Ιωάννα Παπαδημητρίου
