Το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας στην Κλεισούρα Καστοριάς βρίσκεται στις υπώρειες του πυκνοδασωμένου Μουρικίου ΄΄ Το Δάσος της Παναγιάς΄΄ και είναι αφιερωμένο στο ΄΄Γενέθλιο της Θεοτόκου’’. Το τεράστιο μοναστήρι εντυπωσιάζει με την αρχιτεκτονική του που έχει υποστεί πολλές τροποποιήσεις και ανακαινίσεις, εξάλλου η εξωτερική τοιχοποιία το μαρτυρεί.
Ανακαινίσθηκε το 1813 από τον κλεισουριώτη ιερομόναχο Ησαϊα Πίστα, στη θέση παλαιότερης μονής της οποίας δεν έχει εξακριβωθεί το έτος ιδρύσεως της. Το εσωτερικό του ναού θαμπώνει με τις τοιχογραφίες των Χιοναδίτη αγιογράφου Γεωργίου. Το αριστουργηματικό ξυλόγλυπτο αλλά και επίχρυσο τέμπλο του Καθολικού χρυσώθηκε το 1772 από τον Κωνσταντίνο Κτίπα καταγόμενου από το Λινοτόπι επι ηγουμενίας Παισίου και η επιγραφή στο τέμπλο αναφέρει: ΕΧΡΙΣΟΘΗ ΔΙΑ / ΧΥΡΟΣ ΚΩΝΣΤ / ΝΤΙΝΟΥ ΚΤΙΠΑ ΜΕΝ / ΓΟΥ ΛΙΝΟΤΟΠΟΙΤΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝ / ΕΥΟΝΤΩΣ ΤΟΥ ΠΑΝΟΣΙΟΤΑΤΟΥ ΚΥ / ΡΙΟΥ ΠΑΗΣΙΟΥ 1772.
Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα η Μονή φιλοξένησε και περιέθαλψε πολλούς Μακεδονομάχους με πρώτο τον Παύλο Μελά. Στη μοναστήρι κατά το διάστημα όπου δεν υπήρχε μοναστική αδελφότητα και οργανωμένη κοινοβιακή ζωή, ασκήτεψε και αγίασε η γερόντισσα Σοφία, η επονομαζόμενη «αηδών της Κλεισούρας». Η ασκήτρια της Κλεισούρας καταγόταν από τον Πόντο και κατετάγη στο αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας στις 4 Οκτωβρίου 2011. Τα ιερά λείψανα της οσίας Σοφίας φυλάσσονται στη μονή. Παλαιότερα, επισκέφτηκα το μοναστήρι για πρώτη φορά κάπου το 1987, τότε σχεδίασα τις καμπάνες που βρίσκονται στην ίδια θέση με την διαφορά ότι σήμερα είναι πολύ περισσότερες, η δεύτερη ήταν το 1992 όταν έκανα για τη τηλεόραση ένα οδοιπορικό για την Κλεισούρα έχοντας για οδηγό μου το Γιώργο Γκαλίτσα.
Ο περίβολος με τα θολωτά ανοίγματα, με τις ξυλοδεσιές στα μπαλκόνια και τις τούφες λουλουδιών που ξεχειλίζουν, τη βρύση, τραβούν τα βλέμματα και προκαλούν τον θαυμασμό και την ηρεμία.
Πηγή FB: Αργύρης Παφίλης
