Ομιλία του Λευτέρη Ελευθεριάδη στην εκδήλωση μνήμης Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης

Η γνωριμία μου με το Χρίστο Μπέσσα ήταν λίγο πριν το 1963. Νέος οφθαλμίατρος, βοηθός καθηγητού, άνθρωπος της προσφοράς, της τέχνης και του πολιτισμού.

Το θέατρο έδεσε άρρηκτα τη φιλία μας. Οι συμβουλές του ήταν για μένα εντολές χωρίς άρνηση. Οι πέντε τόμοι «Λεξικού Έργων Τέχνης», ήταν η πεμπτουσία θεατρικών κειμένων μεγάλων  συγγραφέων και έγινε η βάση της θεατρικής μου παιδείας, μετά την αποφοίτησή μου από το Παπάφειο. Μελετούσα με πάθος θεατρικά κείμενα και συζητούσα με το Χρίστο, για τα ερωτήματα που γεννιόταν μέσα μου. Οι καρέκλες του Ιονέσκο το 1977, σε σκηνοθεσία Χρίστου Μπέσσα, στο 3οπανελλήνιο Φεστιβάλ θεάτρου Ιθάκης, μπροστά στο συγγραφέα του έργου, Ευγένιο Ιονέσκο, ήταν το αποκορύφωμα.Δεν ξεχνώ τη συμβουλή του: «Διάβασε Καζαντζάκη, τον ποιητή, το συγγραφέα διηγημάτων και θεατρικών κειμένων».

Ο Χρίστος Μπέσσας ήταν άνθρωπος με έντονη θρησκευτική πίστη. Ποτέ δεν άκουγες άσχημη κουβέντα από το Χρίστο. Σε στιγμές οργής ήταν γι’ αυτόν το «άι στην ευχή».

«Λευτέρη, μου είπε, μια μέρα: Από τα πιο συγκινητικά διηγήματα του Νίκου Καζαντζάκη είναι «ο Πτωχούλης του Θεού», αφιέρωμα στον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης. Διάβασέ το με προσοχή και θα με θυμηθείς».

Πράγματι, ήταν το πιο συγκινητικό θρησκευτικό βιβλίο προβληματισμού που έχω διαβάσει. «Αν σε άγγιξεαυτό, μου είπε, κράτησα ένα σημείωμα από ένα άλλο βιβλίο του Καζαντζάκη ‘Αναφορά στο Γκρέκο’». Ο τίτλος του βιβλίουαφορά το Δομίνικο Θεοτοκόπουλο, αγιογράφο, κρητικής καταγωγής. Το έγραψε το 1957, λίγο πριν φύγει από τη ζωή ο μεγάλος μας συγγραφέας. Άρρωστος βαριά στο Παρίσι, ο Νίκος Καζαντζάκης, ζητά μολύβι και χαρτί. Γράφει: «Είπα στη μυγδαλιά: Αδερφή μίλησέ μου για το Θεό. Και η μυγδαλιά άνθισε».

Πέρασαν δέκα χρόνια από τότε που έφυγε από τη ζωή ο ΧρίστοςΜπέσσας. Έντονη η θύμησή του. Άξια προσοχής τα λόγια του Σωκράτη Καραντινού, πρώτου Διευθυντή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, στο κλείσιμο της ξεχωριστής σε ευαισθησία ομιλίας του για τη ζωή και την τέχνη τουΆντωνΠαβλοβιτςΤσέχωφ.Η αναφορά του αυτή εκφράζει απόλυτα και τον δικό μας Χρίστο.«Ήταν αυτός που ήξερε να χαμογελά και να υποφέρει. Λιγόλογος σαν άντρας, καρτερικός σαν μαχητής, σεμνός σαν παλικάρι».