ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ  ΕΝΟΣ  ΚΟΖΑΝΙΤΗ

«Ντιόντιος ου αγράμματος (Θ. Πατιάς), δημοσιεύω δυο αποκριάτικα σατιρικά τραγούδια  που  έγραψε ο ίδιος. Παράλληλα τιμώντας και τη μνήμη του, που απεβίωσε το  Φεβρουάριο 2013».

Του Γιάννη  Κορκά

Να υπενθυμίσω ότι «ου Ντιόντιος ου αγράμματος» έχει γράψει πολλά ευθυμογραφήματα στην καθομιλούμενη γλώσσα με ιδιωματισμούς όπως τα μιλούσε ο ίδιος  που αναφέρονταν στα κοινωνικά δρώμενα της Κοζάνης. Ήταν εύστοχα, ευρηματικά, και  κασμιρεύοντας παρουσίαζε  μια εικόνα της κοινωνίας μας. Όμως  έγραψε και πολλά αποκριάτικα τραγούδια στο  σατιρικό λαογραφικό πλαίσιο.

Τα ευθυμογραφήματα που έγραψε  δεν γνωρίζουμε που βρίσκονται και κάνω πρόταση   στον πρόεδρο της βιβλιοθήκης Κοζάνης να τα αναζητήσει και να τα εκδώσει σε βιβλίο. Αποτελούν μέρος της  τοπικής ιστορίας που εντάσσετε  στη  στόφα του Κοζανιτίκου κασμέρ . Και η διατήρηση αυτών ανήκει στη Δημοτική βιβλιοθήκη η οποία οφείλει να τα συγκεντρώσει και να τα εκδώσει , εμπλουτίζοντας τη βιβλιοθήκη με τα γραφτά των Κοζανιτών και τοποθετούμενα σε ειδικό χώρο, στη νέα βιβλιοθήκη.   όπου θα πρέπει να συμπεριληφθούν και όσα παλιά βιβλία έχουν εκδοθεί και δεν υπάρχουν. Θα αναφέρω μερικά ονόματα.: Φόρης Τιτέλης Ο φανός στην Επιλογή, Αργύριος Γκίσας,  ο Φανός, Νάσης, Αλευράς, «Ο ΦΑΝΟΣ της Κοζάνης», Ου λιόλιος-«Κοζανίτικα Μπέντια» ο Βλάχικος Φανός, Ζήνων  Πιτένης. Λεωνίδας Παπασιώπης, τέσσερα Βιβλία στο ιδίωμα και βέβαια για τους Φανους, Κωνσταντούλης Σιώπης, Γ. Λυριτζής, Η προέλευση του Φανού, Βασίλης Σαμπανόπουλος, πρώην διευθυντής της Βιβλιοθήκης, πραγματεία για τις απόκριες και το Φανό  Γ. Τσουμής καθηγητής ΑΠΘ.  Δημ. Γκαβανάς  αποκριάτικα τραγούδια, «Σκόρπια φύλλα» Στέργιος Δακής, Μανώλης Στ. Μαλούτας, κασμέρια στο ιδίωμα  . Κώστας Σιαμπανόπουλος ,ο ιδρυτής του Μουσείου, εκτός από αποκριάτικα γράφουν  και άλλα γεγονότα και ιστορίες. όλοι αυτοί είναι αείμνηστοι, μας ήταν γνωστοί  και τιμούμε τη μνήμη τους. Και η αίθουσα της βιβλιοθήκης που θα στεγάζονται τα βιβλία  να έχει τίτλο «Γραφιάδες Κοζανίτες»   Υπάρχουν βέβαια και νεότεροι,  που είναι εν ζωή ,ας  ασχοληθεί  με αυτούς  κάποιος νέος ιστοριοδίφης

Η φωτογραφία είναι από το φανό Μπουγδανάθκα δεαετίας 1960,. αριστερά είναι ο Χρήστος Τσιάρας και στο μέσον με τη φουστανέλα ο Γιώργιος Μπαντώλας, δύο βασικά στελέχη του φανού. Αρχ. φωτ, εγγονού του Μπαντόλα, Παναγιώτη.

 

Επίσης «ου Ντιόντιους ου αγράμματος» είχε αναπτύξει πρωτοβουλία και μαζί με τον Πάνο Χατζηδάμο, αναβίωσαν το Φανό στα Μπουγδανάθκα. Και πάντα ντυμένος ως γιαγιά ήταν  επικεφαλής στις εκδηλώσει της αποκριάς. Όπως επίσης συμμετείχε στην ομάδα των ερασιτεχνών ηθοποιών που παρουσίαζε  σατιρικά θεατρικά έργα ο σύλλογος των Κασμιρτζήδων  την εβδομάδα των απόκρεων, απέδιδε το ρόλο του  θαυμάσια.

Ένας Κοζανίτης   βαθιά παραδοσιακός με ταλέντο σκωπτικό  και «Ζγκράνιζε» όπως έλεγε όσα μασλάτευαν  στους χουρατάδες και άλλα γεγονότα της κοινωνίας της Κοζάνης  σπαρακτικά που είχαν ευρείας κυκλοφορίας. Παρακολουθούσε τα πάντα και δεν άφηνε  ασχολίαστο με την σκωπτική  του περιγραφή.

Είχα γράψει σε παλαιότερο χρόνο, ένα άρθρο μου, που έλεγα ότι η πλατεία που γίνεται ο φανός  στα Μπουγδανάθκα και διασχίζεται από δύο οδούς, Ζαλόγγου και Χειμάρας. Να ονομαστεί πλατεία Θεόδωρο Πατιά (Ντόντιος ου αγράμματος) που είχε την πρωτοβουλία να αναβιώσει εκ νέου τον πολύ παλιό και σπουδαίο Φανό στα Μπουγδανάθκα. Έχω προσωπική αντίληψη γιατί εκεί ήταν το σπίτι του παππού μου, από τη μητέρα μου. Επίσης, ασχολήθηκε γράφοντας  σκωπτικά στο πλαίσιο της ηθογραφίας, συμμετείχε δε και σε σατιρικά θεατρικά έργα , σε ρόλο γιαγιάς αποδίδοντας θαυμάσια και γενικώς ήταν ένας παραδοσιακός Κοζανίτης που λάτρευε την Κοζάνη. Και με τις μικρές του δυνάμεις βοηθούσε κάθε προσπάθεια που άγγιζε τις ψυχές των Κοζανιτών, μας άλλης εποχής, αλλά  να γίνουν και  αποδέκτες αυτών και κοινωνοί της παλιάς ωραίας εποχής  των προγόνων τους. Να θυμίσω επίσης  ότι είχε διατελέσει επίτροπος στο εξωκκλήσι της Παναγιάς και το αναμόρφωσε όπως το βλέπουμε σήμερα,  ευρισκόμενος καθημερινά στο εξωκκλήσι και εργαζόμενος για τον καλλωπισμό του ωραίου αυτού εξωκκλησίου. Είχε πνεύμα δημιουργικό, που μας θύμιζε τους παλιούς απλούς Κοζανίτες ανθρώπους του λαού  που έκτισαν τα εξωκκλήσια και σήμερα τα καμαρώνουμε και τους αναφέρουμε συνεχώς για το άριστο έργο τους, επιλέγοντας προνομιακών φυσικών θέσεων και   τιμούμε με σεβασμό  τη μνήμη τους . Ένας   από αυτούς είναι  και ο  αείμνηστος φίλος Ντιόντιος. Να σημειώσω ότι είναι και γείτονας της αναφερόμενης  πλατείας.

Καιρός είναι να δίνουμε σε οδούς ονόματα  Κοζανιτών που εργάστηκαν για την πρόοδο της πόλης ανιδιοτελώς. Φτάνει πια με τα ονόματα των ποιητών, των τραγουδιστών, των ηθοποιών  και άλλων που δεν έχουν καμία σχέση με την Κοζάνη.