του Γιάννη Κορκά
Όπως γνωρίζουμε την 28η Οκτωβρίου του 1940 πριν 79 χρόνια οι Ιταλοί επιτέθηκαν στην Ελλάδα για να την κατακτήσουν μέσω Αλβανίας την οποία είχαν προηγουμένως κατακτήσει και με τη συνδρομή της ξεκίνησαν από τα Ελληνοαλβανικά σύνορα την επίθεση και ο Ελληνικός στρατός εξοπλισμένος πενιχρά έναντι των Ιταλών και σε οπλισμό και σε στρατιωτικές μονάδες, τους αντιμετώπισε γενναίος παρά και το βαρύ χειμώνα, τους απέκρουσε υπερασπιζόμενος τα πάτρια εδάφη και τους προέτρεψε σε φυγή κατά νικώντας τους , γράφοντας στην παγκόσμια ιστορία το ΕΠΟΣ του 40, που ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Ουίστον Τσιώρτσιλκαι πατέρας της Νίκης του Β’. Παγκοσμίου πολέμου, εδήλωσε σε ραδιοφωνικό μήνυμα ότι «στο εξής πρέπει να λέμε όχι οι Έλληνες πολεμούν ως ήρωες, αλλά οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες» Επακολούθησε μια δεκαετία δραματική, κατοχή, εμφύλιος που βασανίστηκε και ταλαιπωρήθηκε ο λαός, με την κατάρα της φυλής μας να επικρατεί η διχόνοια σε βασικά ιστορικά θέματα . Και, κατά τη Λαϊκή σοφία (δεν τους αφήνει να προκόψουν η διχόνοια, η ομόνοια χτίζει σπίτια και η διχόνοια τα γκρεμίζει).
Τη φωτογραφία μου έδωσε ο αείμνηστος Λάζαρος Κυρατσούς, που έφυγε στα 99 του χρόνια , προ διετίας. Τα ονόματα των φωτογραφημένων είναι: Από δεξιά Λάζαρος Κυρατσούς, μεγάλος ορειβάτης και πρόεδρος του ορειβατικού συλλόγου Κοζάνης, Τάκης Γκορτσούλης, ο πρόσκοπος, διετέλεσε και τοπικός έφορος προσκόπων Κοζάνης, ήταν εφοριακός υπάλληλος και γαμπρός του Κυρατσού στην αδερφή του. Φίλιος, μεγάλης οικογένειας της Κοζάνης, Μακρής απόφοιτος της εμπορικής σχολής και ανιψιός του Ταρτάρα του ξενοδόχου. Οδυσσέας Δελιαλής, γιος του Πάικου και αδερφός των ιδιοκτητών του ξενοδοχείου Αλιάκμων, γνώριζε τα Ιταλικά και χρησιμοποιήθηκε και ως διερμηνέας, απεβίωσε στην κατοχή το 1942.Τον τελευταίο δεν τον θυμότανε ο ενενήντα-εξάχρονος (96) Λάζαρος.
Οι στρατιώτες αυτοί ήσαν γεννημένοι το 1918 και επιστρατεύτηκαν από την 23η Αυγούστου μετά τον τορπιλισμό της «ΕΛΛΗΣ» στο λιμάνι της Τήνου. Ανήκαν στο Α΄. τάγμα πεζικού με διοικητή τον Κοζανίτη Ταγματάρχη Δημήτριο Σιακαβάρα και υπάγονταν στο 27 σύνταγμα της ΙΧ Μεραρχίας της Κοζάνης. Προωθήθηκαν προς τα Ελληνοαλβανικά σύνορα, στο Βογατσικό, μετά στην Κορομηλιά και τέλος στο Νεστόριο Καστοριάς που οδηγούσε στο 32 φυλάκιο της κορυφογραμμής των συνόρων Ελλάδος-Αλβανίας. Έλαβαν μέρος στις μάχες κατέλαβαν την Κορυτσά την 22α Νοεμβρίου. Τους οποίους υποδέχθηκαν οι Βορειοηπειρώτες με Ελληνικές σημαίες. Στην Κοζάνη έγινε δοξολογία για την απελευθέρωση της Κορυτσάς. Αλλά δυστυχώς η Βόρειος Ήπειρος δεν ενσωματώθηκε στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις υποσχέσεις που είχαν δώσει οι σύμμαχοι μετά την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου από τον Ελληνικό Στρατό.
Πολλές λεπτομέρειες για τις μάχες που έδωσαν στον πόλεμο τις έχω μεταφέρει στο βιβλίο μου «ΚΟΖΑΝΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ», από τις αφηγήσεις του Λάζαρου Κυρατσού, του Άνθου Πεσλή και του Αρίσταρχου Στεφάνου. Που ήσαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Οι στρατιώτες της φωτογραφίας επέστρεψαν όλοι σώοι από τον πόλεμο μετά την επίθεση των ναζί και τη συνθηκολόγηση με τα πόδια από την Κορυτσά. Είναι όλοι αείμνηστοι.
Τιμούμε τη μνήμη των θυσιασθέντων παιδιών μας στον πόλεμο του ’40, και των συμμετεχόντων αυτού, υπερασπιζόμενοι την Ελευθερία της Πατρίδος που έγραψαν με τον ηρωισμό τους το ΕΠΟΣ το ’40.
Γιάννης Κορκάς 28-10-2019
